СМІ: Здаецца, у адпачынку беларускі кіраўнік не эканоміць

Які афіцыйны заробак прэзідэнта Беларусі, сапраўды не ведае нават сам Лукашэнка.

Візіт Аляксандра Лукашэнкі ў Сербію прэс-служба кіраўніка дзяржавы, а з яе падачы і дзяржаўныя СМІ краіны называюць «працоўным візітам». Сербскія журналісты і беларускія калегі з недзяржаўных выданняў, якія карыстаюцца іх паведамленнямі, такую фармулёўку ставяць пад сумнеў, пішуць «Беларускія навіны».

Увогуле-та, тут і сумнявацца няма чаго — Лукашэнка паехаў у адпачынак: катаецца на лыжах на сербскім курорце «Капаонік», плавае ў басейне, аднаўляе, так сказаць, здароўе. Такое права — на, мінімум, 24 дні ў годзе адпачынку, дарэчы, мае кожны працоўны Беларусі. Як і права выбіраць месца адпачынку па сваім меркаванні — дазваляюць прыбыткі, адпраўляйся хоць да чорта на рогі.

З гэтага пункту гледжання ніякіх прэтэнзій да беларускага кіраўніка нібыта не павінна быць. У Сербію ён паехаў усяго на тыдзень, хоць можа адпачываць больш за месяц. Паводле закона «Аб дзяржаўнай службе ў Рэспубліцы Беларусь», дзяржслужачым належыць 28 дзён адпачынку, а тым, хто мае больш за дзесяць год стажу — яшчэ і чатыры дадатковых дні. Пры гэтым выплочваецца адначасавая дапамога на аздараўленне.

Іншае пытанне, з чыёй кішэні аплочваюцца сербскія вакацыі прэзідэнта і ягонай каманды?

Пытанне неадназначнае. Калі прымаць да ўвагі, што візіт на горналыжны курорт па афіцыйных зводках праходзіць як «працоўны», то атрымліваецца, што Лукашэнка адправіўся ў замежную камандзіроўку. Гэта значыць за дзяржаўны кошт, уключаючы аплату мер бяспекі, якія адпавядаюць статусу першай асобы дзяржавы.

Але і тут ёсць пытанні. Указ прэзідэнта № 274 13 чэрвеня 2005 г. «Аб сцвярджэнні Палажэння аб парадку накіравання ў службовыя камандзіроўкі за мяжу» абвяшчае, што «рашэнне аб камандзіраванні за мяжу павіннае прымацца з улікам няўхільнага захавання» шэрагу прынцыпаў, у тым ліку абгрунтаванага і рацыянальнага выдаткоўвання грашовых сродкаў на мэты камандзіравання; накіраванні ў службовыя камандзіроўкі за мяжу толькі тых асоб, у кампетэнцыю якіх уваходзіць рашэнне пытанняў, вызначаных у заданнях на службовыя камандзіроўкі, і ў мінімальным складзе.

Калі верыць сербскім СМІ, Лукашэнка прывёз з сабой на горналыжны курорт парадку 40 чалавек, у тым ліку кухара і няньку. Цікава, якія дзяржаўныя пытанні вырашаюць у Сербіі ўладары рондаляў і бразготак?

Пункт 11 таго жа ўказу абвяшчае, што «працягласць службовай камандзіроўкі за мяжу, як правіла, не павінная перавышаць двух дзён (без уліку часу на праезд да месца камандзіравання і назад)». Больш доўгі тэрмін камандзіроўкі можа быць усталяваны, зыходзячы «са службовай неабходнасці і забеспячэння максімальнай эканоміі дзяржаўных сродкаў».

Улічваючы размах, з якім беларускі кіраўнік адправіўся ў Сербію — два самалёты, ахова, абслуга, нятанны гатэль — аб эканоміі дзяржаўных сродкаў гаворка не ідзе. Так што, як вядзецца, маюць рацыю тыя, хто каментаваў паездку Лукашэнкі на курорт скрозь прызму эканамічнага крызісу ў краіне.

Тым больш што за шэсць дзён свайго знаходжання ў Сербіі Лукашэнка правёў толькі адну сустрэчу, ды і тое тэрыторыю курорта не пакідаў — з прэм'ер-міністрам Сербіі Мірка Цветкавічам і віцэ-прэм'ерам Младанам Дзінкічам Лукашэнка сустракаўся ў гатэлі «Гранд», дзе ён і суправаджалыя яго асобы спыніліся. Але для маскіроўкі адпачынку пад «працоўны візіт» адной гэтай сустрэчы, якую сербскія СМІ назвалі нефармальнай, пагадзіцеся, замала.

Да таго ж, як высвятлілі сербскія журналісты, на курорт «Капаонік» беларускі кіраўнік прыехаў па асабістым запрашэнні мясцовага буйнога бізнэсмэна, уладальніка гатэля «Гранд» Міодрага Косціча. Гэта значыць, можна выказаць здагадку, што бізнэсмэн-аграрый, які мае інтэрасы ў Беларусі, з усёй уласцівай славянскай душы гасціннасцю аспрэчыў намеры беларускай дэлегацыі адпачыць на курорце за ўласны кошт і з радасцю выклаў на рэсэпшн імянную Visa Gold.

Куды і на каго спадар Косціч марнуе свае грошы — ягоная асабістая справа. Але нельга не звярнуць увагу на арт. 22 закона «Аб дзяржаўнай службе ў Рэспубліцы Беларусь», паводле якой дзяржаўным чыноўнікам (гэта значыць і прэзідэнту таксама) забараняецца «прымаць маёмасць (падарункі) або атрымліваць іншую выгаду ў выглядзе паслугі ў сувязі з выкананнем службовых абавязкаў». Выключэнне складаюць сувеніры, ды і тое, калі іхні кошт не перавышае пяць базавых велічынь.

Праўда, беларускае заканадаўства, як сталася, не забараняе выязджаць у замежныя камандзіроўкі «за кошт дзяржаўных органаў замежных дзяржаў, міжнародных або замежных арганізацый, грамадзян і юрыдычных асоб». Такія камандзіроўкі «дапушчаюцца толькі ў выпадках», калі яны ажыццяўляюцца «у адпаведнасці з міжнароднымі дамовамі Рэспублікі Беларусь, а таксама па дамоўленасці дзяржаўных органаў Рэспублікі Беларусь з дзяржаўнымі органамі замежных дзяржаў, міжнароднымі або замежнымі арганізацыямі, калі іншае не ўказана Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь».

Разам з тым, не моцна памылімся, калі выкажам здагадку, што адпачынак у Сербіі Аляксандр Лукашэнка цалкам у стане аплаціць і з уласнай кішэні. Можа не за ўсіх сорак чалавек, але за адно койка-месца падвышанай камфортнасці сапраўды. Заробак-та дазваляе.

Праўда, колькі зарабляе беларускі кіраўнік, сапраўды не ведае нават сам Лукашэнка. Прынамсі, ён так аднойчы заявіў у інтэрв'ю каналу ТВЦ, здолеўшы толькі прыблізна пазначыць узровень аплаты ўласнай працы — «тысяча або тысяча сто даляраў». Пры гэтым Лукашэнка не аднойчы заяўляў, што свій заробак нікуды не траціць, калі толькі на дабрачыннасць.

Больш-менш блізкія да рэальных лічбы заробку Лукашэнкі можна вылічыць у перыяд выбараў кіраўніка дзяржавы, калі кандыдаты запаўняюць дэкларацыі аб прыбытках і маёмасці. Перад выбарамі-2006 у дэкларацыі Лукашэнкі значыўся гадавы прыбытак (за 2005 год) у 59 млн. 172 тыс. рублёў. На той момант атрымлівалася, што ў месяц Лукашэнка атрымліваў парадку 2,3 тысячы даляраў на месяц.

З улікам усялякіх даплат і прэмій, напэўна, атрымліваецца больш. Павінна быць больш. Бо, калі верыць неафіцыйным дадзеным, нават радавы супрацоўнік Службы бяспекі прэзідэнта сёння зарабляе парадку 8 млн. рублёў. Логіка падказвае, што не можа bodyguard зарабляць больш за свайго кліента.

Увогуле, калі не траціць заробак і карыстацца поўным дзяржзабеспячэннем, то на тыднёвы адпачынак па сістэме «усё ўключана» на горналыжным курорце ў Сербіі беларускаму кіраўніку назапасіць можна. Асабліва, калі пакласці грошы на добры дэпазіт і пры гэтым з дакладнасцю да хвіліны ведаць, калі адбудзецца дэвальвацыя рубля.

Але сумневы ў тым, што Лукашэнка падчас свайго «працоўнага візіту» у Сербію траіць дзяржаўныя грошы нямэтавым чынам, застаюцца. І не толькі ў журналістаў.

Надоечы лідэр Аб'яднанай грамадзянскай партыі заказным лістом адправіў на імя генеральнага пракурора Рыгора Васілевіча зварот з просьбай «правесці праверку ўсіх акалічнасцяў адпачынку Аляксандра Лукашэнкі ў Сербіі і асоб, што яго суправаджаюць, на прадмет усталявання магчымага нямэтавага выкарыстання дзяржаўных сродкаў».

«Мы жа, па сцвярджэнні Аляксандра Лукашэнкі, самая дэмакратычная і адкрытая дзяржава ў Еўропе. А ў дэмакратычных краінах прынята інфармаваць грамадзян аб выдатках на ўтрыманне прадстаўнікоў вышэйшага эшалона дзяржаўнай улады, — піша А.Лябедзька. — Адначасна заўважу, што ўлада любіць капацца ў выдатках і прыбытках апанентаў улады, у дадзеным жа выпадку гаворка ідзе выключна аб намеры атрымаць інфармацыю аб выдаткоўванні бюджэтных сродкаў».

Хутчэй за ўсё, лідэр АГП у адказ на свой зварот атрымае бессэнсоўную адпіску, калі наогул дачакаецца ліста з Генпракуратуры. Ды і сам Лябедзька выдатна разумее, што ніякіх праверак пракуратура праводзіць не будзе.

Іншае пытанне, навошта Лукашэнку наогул было рабіць са свайго адпачынку нейкую таямніцу, маскіраваць яго. Сказалі бы шчыра народу — беларускі кіраўнік у адпачынку, а месцам адпачынку абраў сербскі курорт. Такі магутны ідэалагічны апарат, які маецца ў распараджэнні беларускіх улад, з горналыжнай паездкі Лукашэнкі не выціснуў нічога. А тым жа было звышдастаткова — ад умацавання сямейных каштоўнасцяў у грамадстве і прапаганды здаровага ладу жыцця, да еўрапейскіх перспектыў краіны.