Financial Times: Вайна ва Украіне адрадзіла ўранавыя шахты ў ЗША

Каментары аналітыкаў.

Адраджэнне ў свеце цікавасці да ядзернай энэргетыкі, а таксама занепакоенасць імпартам ядзернага паліва або сыравіны з Расеі праз прадаўжэнне ўварвання ва Украіну прыводзяць да аднаўлення працы закансерваваных шахт - на фоне павелічэння кошту ўранавай руды.

«Цягам 40-гадовай кар'еры Скот Мэлбай назіраў за тым, як уранавая прамысловасць ЗША падала з пазіцыі вядучага сусветнага вытворцы радыеактыўнай руды, якая сілкуе ядзерныя рэактары, да стану галіны з мізэрнымі аб'ёмамі вытворчасці. Цяпер прэзідэнт Амерыканскай асацыяцыі вытворцаў урану ўзначальвае галіновую кампанію па адраджэнні закансерваваных шахт і інвеставанні ў новую вытворчасць, каб атрымаць выгаду з імклівага росту коштаў і палітыкі, накіраванай на памяншэнне залежнасці ЗША ад расейскага імпарту», піша Financial Times.

Паводле інфармацыі газеты, сама меней пяць вытворцаў, акцыі якіх каціруюцца на амерыканскіх біржах, аднаўляюць працу ўранавых шахт у Тэхасе, Ваёмінгу, Арызоне і Юце. Гэтыя прадпрыемствы прастойвалі пасля падзення рынку, выкліканага аварыяй на атамнай электрастанцыі Фукусіма (Японія) у 2011 годзе. Некалькі геолагавыведных кампаній шукаюць новыя радовішчы ўрану, які з пачатку 2021 года патроіўся ў кошце праз адраджэнне цікавасці да ядзернай энэргетыкі.

«Мы занадта доўга знаходзіліся ў спячым рэжыме, і цяпер нашае сяброўства зноў напоўнілася энэргіяй. Існуе шырокая двухпартыйная падтрымка ядзернай энэргетыкі, ролі, якую яна гуляе ў зялёным пераходзе, і, вядома, Украіна з Расеяй падкрэслілі неабходнасць забеспячэння нашай энэргетычнай незалежнасці», - сказаў Мелбай, таксама топ-мэнэджар Uranium Energy Corp, тэхаскай кампаніі, якая аднаўляе працу шахт у Ваёмінгу і Тэхасе.

Аднаўленне здабычы ў ЗША адбываецца на фоне глабальнага адраджэння ўранавай прамысловасці, калі вытворцы ў Аўстраліі, Канадзе і іншых краінах імкнуцца павялічыць аб'ёмы здабычы. Яны рэагуюць на імклівы рост коштаў урану, якія ў студзені дасягнулі 16-гадовага максімуму - больш за 100 даляраў за фунт (0,45359237 кг) - і застаюцца на ўзроўні 92 даляраў за фунт. Гэта абумоўленае аднаўленнем цікавасці ўрадаў да ядзернай энэргетыкі - крыніцы энэргіі без выкідаў, якая, на думку прыхільнікаў, будзе адыгрываць ключавую ролю ў энэргетычным пераходзе.

Паводле звестак Сусветнай ядзернай асацыяцыі, якая прагназуе, што попыт на ўран падвоіцца да 130 тысяч тон да 2040 года, будуецца амаль 60 атамных электрастанцый і плануецца будаўніцтва яшчэ 110. Больш непасрэдным стымулам для росту попыту стала падаўжэнне тэрміну эксплуатацыі працоўных рэактараў. Летась попыт на ўран склаў 65 650 тон. Прагназуецца, што да 2030 года ён вырасце да 83 840 тон.

Кошты таксама выраслі праз абмежаваную прапанову пасля таго, як у 2010-х гадах інвестыцыі ў новыя праекты спыніліся. Сусветная здабыча ўрану скарацілася на чвэрць да 47 731 тоны з 2016 да 2020 года ў выніку падзення рынку пасля аварыі на АЭС Фукусіма.

Планы пашырэння найбуйнейшага ў свеце вытворцы «Казатампрам», на долю якога прыпадае 23% сусветнай здабычы, застопарыліся праз дэфіцыт сернай кіслаты, якая выкарыстоўваецца ў распрацоўцы ўранавых руднікоў у Казахстане метадам вылугоўвання.

Са слоў генеральнага дырэктара Ur-Energy Inc Джона Кеша, які аднаўляе вытворчасць на дзвюх шахтах у Ваёмінгу, геапалітыка прыводзіць да росту коштаў праз асцярогі, што асноўны экспартны маршрут казахстанскага і ўзбецкага ўрану, які накіроўваецца ў ЗША, праходзіць праз Расею і выходзіць з порта ў Санкт-Пецярбург. У 2022 годзе Казахстан, Узбекістан і Расея паставілі крыху менш за палову ўсяго ўрану, набытага амерыканскімі атамнымі станцыямі, паводле звестак урада ЗША.

«Ніхто сапраўды не ведае, як Уладзімір Пуцін будзе спрабаваць уплываць на гэтыя краіны ў будучыні. Такім чынам, дыверсіфікацыя цяпер - гэта аснова гульні», - сказаў Кэш, дадаўшы, што амерыканскія і еўрапейскія энэргетычныя кампаніі падпісваюць усё больш кантрактаў з Ur-Energy пасля ўварвання Расеі ва Украіну.

Кангрэс ЗША разглядае магчымасць забараніць імпарт расейскага ўрану, што можа яшчэ больш ускалыхнуць сектар.

Большасць аналітыкаў прагназуюць, што ў будучыні казахстанскі ўран будзе ўсё больш паступаць у Расею і Кітай праз высокія лагістычныя выдаткі на транспартаванне ўрану па альтэрнатыўных маршрутах у абыход Расеі, такіх як Каспійскае мора, а таксама праз павелічэнне колькасці доўгатэрміновых пагадненняў на пастаўкі ў Кітай.

Многія эксперты скептычна ставяцца да доўгатэрміновых перспектыў амерыканскай вытворчасці праз меншыя маштабы дзейнасці і больш высокі сабекошт, чым у канкурэнтаў. Нядаўні аналіз прагназаванага сабекошту некалькіх прапанаваных уранавых праектаў у ЗША, Канадзе і Намібіі, праведзены TradeTech і uranium.info, паказаў, што здабыча была самай высокай на амерыканскіх прадпрыемствах.

Кіраўнік сыравіннай стратэгіі Liberum Том Прайс заявіў, што той факт, што Вашынгтон імкнецца пашырыць унутраныя крыніцы ўрану, як мяркуецца, стане асновай для некаторых новых здабыўных аперацый у ЗША. Але амерыканскія пакупнікі пастараюцца атрымаць доступ да таннейшых крыніц урану ў такіх краінах, як Канада і Аўстралія.

«З павелічэннем сусветнай здабычы і зніжэннем коштаў да ўзроўню блізу 70 даляраў за фунт, я думаю, што шмат бравады ў амерыканскай прамысловасці сыдзе на нішто, і ў гандаль уступіць менш праектаў», – мяркуе Прайс.