Эканаміст: Нацбанк бярэ пад кантроль валютны ашчадак беларусаў

Прынятыя два важныя новаўвядзенні.

Змены валютнага заканадаўства, якія ўвайшлі ў дзеянне з 1 сакавіка, не даюць насельніцтву права захоўваць сродкі за мяжой без дазволу Нацбанка, піша эканамістка Жанна Кулакова у артыкуле на сайце «Белорусы и рынок».

Пастанова Нацыянальнага банка № 612 «Аб некаторых пытаннях правядзення валютных аперацый» увайшла ў дзеянне 1 сакавіка. Дакумент прадугледжвае меры дэдалярызацыі беларускай эканомікі. У ім ёсць два важныя новаўвядзенні, якія тычацца насельніцтва.

Першае новаўвядзенне - зняцце абмежаванняў на адкрыццё рахункаў за мяжой. Гэта доўгачаканае новаўвядзенне: Нацбанк анансаваў яго яшчэ некалькі гадоў таму. Аднак нельга сказаць, што абмежаванні знятыя цалкам: адкрываць рахункі ў замежных банках без дазволу рэгулятара можна толькі ў асобных выпадках. Гаворка ідзе пра адкрыццё разліковых рахункаў, гэта значыць рахункаў для аплаты, напрыклад, навучання або лячэння, атрымання платы за выкананне якіх-небудзь паслуг. Ва ўсіх гэтых выпадках атрымліваць дазвол Нацбанка цяпер не трэба, так што, калі вы вучыцеся або працуеце за мяжой, вам будзе прасцей і зручней.

Аднак зберагаць грошы ў замежных банках па-ранейшаму нельга. Дакладней, можна, але толькі ў выпадку выдачы Нацбанкам адпаведнага дазволу. Ён спатрэбіцца для адкрыцця тэрміновых дэпазітаў, рахункаў для набыцця акцый і іншых каштоўных папер, давернага кіравання, набыцця нерухомасці і г.д.

Такім чынам, пастанова рэгулятара палягчае жыццё тым, у каго ёсць аб'ектыўная неабходнасць адкрыць рахунак за мяжой для ажыццяўлення разлікаў, а вось інвеставаць давядзецца ўсё ж у беларускай юрысдыкцыі. З аднаго боку, гэта выглядае як «лібералізацыя», з другога - валютныя зберажэнні насельніцтва застануцца ўнутры краіны.

Другое цікавае новаўвядзенне - забарона на разлікі ў карпаратыўных валютных аблігацыях у замежнай валюце. Сутнасць у тым, што набыць альбо кампенсаваць валютную аблігацыю, выпушчаную прыватнай кампаніяй, можна будзе толькі за беларускія рублі. Магчымасць разлікаў у валюце наміналу захавалася толькі для дзяржаўных папер, эмітаваных Мінфінам, і аблігацый Нацбанка.

Не сакрэт, што ў апошнія гады на фоне значнага падзення ставак па валютных укладах валютныя аблігацыі карыстаюцца высокім попытам у насельніцтва. І гэта нядзіўна, бо даходнасць на дэпазітах сёння рэдка перасягае 1-1,5%, пры тым што з паперамі Мінфіна можна атрымаць у некалькі разоў больш, а з паперамі прыватных кампаній - нават да 6-7%. Розніца відавочная. Асабліва выгадныя карпаратыўныя аблігацыі, хоць і рызыкі з імі, вядома, вышэйшыя, чым з дзяржаўнымі паперамі.

Цяпер купляць і кампенсаваць валютныя аблігацыі прыватных кампаній на першасным рынку можна будзе толькі за беларускія рублі. Патрэбная валюта - можна купіць яе ў кожным абменніку за здабытыя ад пагашэння аблігацыі рублі. Праўда, гэта ў тэорыі, а на практыцы ўсё ж можа ўзнікнуць пытанне даверу. Бо былі часы, калі афіцыйны курс даляра моцна адрозніваўся ад рэальнага, а купіць валюту ў банку было практычна немагчыма. Беларусы ўсё яшчэ памятаюць гэтыя часы.