«Усё вельмі падаражэла»: кошты ў Беларусі выраслі ў разы

Звесткі Белстата супярэчаць коштам у крамах.

Амаль два гады таму, 1 ліпеня 2016 года, у Беларусі правялі трэцюю дэнамінацыю. Лукашэнка кляўся, што кошты прадуктаў застануцца ранейшымі. У выніку, хоць афіцыйная статыстыка і сцвярджае, што, напрыклад, у сакавіку гэтага года інфляцыя склала ўсяго 0,8%, то «народны індэкс», кажа пра адваротнае.

Так адна з карыстальніц «Фэйсбука» Volja Dreva апублікавала фатаграфію свайго спажывецкага кошыка, дзе абурылася коштамі пасля дэнамінацыі:

- Вось гэта ўсё на фатаграфіі каштуе 32 рублі, але гэта ж за 320 000 да таго, як прыбралі нулі! За 320 000! Калі раней у мяне ў панядзелак раніцай было 320 000, я разумела, што, у прынцыпе, да серады або вечара чацвярга ёсць сякія-такія грошы на ежу, трэнажорную залу, а тут што... Масла купленае на зніжцы, агуркі на распродажы, крабавыя палачкі - не самая якасная замена мяча, але хоць любімыя каша і бананы на сняданкі. Ой, я неяк выпадаю з такога жыцця і ў мяне пытанне: людзі, як вы будуеце кватэры, здымаеце кватэры, гадуеце дзяцей, набываеце новыя ўборы, якасную касметыку, ездзіце адпачываць?

Паведамленне беларускі знайшло водгук у іншых. Так у каментарах напісалі, што «зімовая вадкасць для амывацеля на запраўцы каштуе 10 руб... Гэта 100 000. Я на такія грошы раней у краму хадзіла і прадукты купляла нейкія... Напраўду ўсё вельмі падаражэла. Асабліва тое, што раней каштавала адносна няшмат».

«Я ў ступары ўжо пару месяцаў праз гэта...Раней менш звяртала ўвагу, напэўна, псіхалогія яшчэ працавала нейкая. А цяпер, часам як зайду ў краму, пачну пералічваць у ранейшыя. Страшна», - напісала іншая беларуска.

Пракаментаваць сітуацыю сайт Charter97.org папрасіў вядомага эканаміста Льва Марголіна.

- Што да коштаў у краіне пасля дэнамінацыі афіцыйная статыстыка кажа адно, а беларусы сцвярджаюць адваротнае. Чаму такая адрозная ацэнка?

- Сёння беларусы востра адчуваюць статычную інфляцыю на сваім хрыбце. Прызнаў гэта на днях і Лукашэнка, калі сказаў, што «лічбы-лічбамі, але людзі лічаць па-іншаму». І гэта сапраўды так, бо афіцыйны ўзровень статычнай інфляцыі залежыць ад таго набору прадуктаў, тавараў і паслуг, уключаных у спіс, які зазнаюць маніторынг з боку Белстата. У гэты спіс тавары падбіраюцца так, каб інфляцыя была слаба прыкметная.

У сваю чаргу беларусы ідуць у краму і купляюць тое, што ім трэба, а не тое, што зрабілі ласку ўключыць або не ў спіс. У выніку людзі адчуваюць, што усё падаражэла і абсалютна маюць рацыю.

Хачу яшчэ адзначыць, што калі чалавек марнуе большую палову свайго заробку або пенсіі на прадукты харчавання, а другую палову на аплату медыкаментаў і камунальных паслуг, то яму ўсё адно, ці падаражэла паліто або гарнітур са спісу Белстата. Яму важны менавіта той набор, які ён купляе, а ён значна падаражэў.

Вядома, пэўную ролю ў гэтым адыграла і дэнамінацыя. Сапраўды, адна справа выдаткаваць, нават дзіцяці на шакаладку, 30 тысяч рублёў і іншае - 3 рублі. Бо 3 рублі лягчэй выняць з гаманца, чым 30 тысяч.

Да таго ж, калі звярнуць увагу на той танны пералік тавараў, які сёння, скажам, каштуе дзесьці да 2 рублёў, то мы часцяком проста не задумваемся, што раней ён каштаваў 20 тысяч. Увогуле, да дэнамінацыі мы б падумалі, ці варта купляць тавар, які цяпер не задумваючыся бярэм за 2 рублі.

- Перад дэнамінацыяй Лукашэнка абяцаў, што кошты застануцца ранейшымі.

- За 20 з лішнім дзесяцігоддзяў знаходжання ва ўладзе, Лукашэнка чаго толькі не абяцаў. Тыя, хто больш-менш задумваюцца аб сэнсе ягоных абяцанняў, разумеюць, што калі Лукашэнка паабяцаў, што кошты расці не будуць, то варта чакаць зваротнага - падаражання.

Калі ж Лукашэнка паабяцаў, што рубель будзе стабільным, то чакай абвалу. Увогуле, кошт абяцанняў Лукашэнкі ведае ўжо кожны беларус.

- На ваш погляд, што будзе з беларускім рублём далей?

- Цягам апошніх двух гадоў Нацыянальны банк вядзе досыць жорсткую манетарную палітыку. Друкаваны станок уключаецца значна радзей, чым гэта рабілася раней. Мой прагноз такі, што калі Нацбанку ўдасца і далей супраціўляцца ціску прамысловага і аграпрамысловага лобі, а таксама па-ранейшаму прытрымлівацца жорсткай манетарнай палітыкі, то беларускі рубель будзе дэвальваваць больш плаўна.

Хачу адзначыць, што ёсць яшчэ адзін фактар, які ад беларускага ўрада не залежыць - расейскі. У сённяшняй сітуацыі гарантаваць, што рубель будзе стабільным, немагчыма, бо ціск на Расею расце, уводзяцца санкцыі.