«Мега-квест для мінчан»

Беларусаў турбуюць растучыя цэны на жыллё.

Прычым як на арэндныя кватэры, так і на новабудовы і «другасны рынак». Сацыёлаг Канстанцін Нестэровіч у сваім артыкуле для Цэнтра новых ідэй адзначыў, што ў Мінску памер арэнды аднапакаёвай кватэры за апошнія пяць гадоў складае больш за палову ад медыянай зарплаты, а плацёж нават па самым выгадным крэдыце будзе складаць 68% ад сярэдняй зарплаты па сталіцы, — піша «Салідарнасць». Чым гэта тлумачыцца і ці стаіць Мінск на парозе жыллёвага крызісу?

— Недаступнасць жылля — гэта не выдумкі асобных тык-токераў, я бачу даволі шмат відэа, дзе людзі дзеляцца сваім болем, — кажа Канстанцін Нестэровіч у эфіры «Звычайнай раніцы». — І апытанні грамадскай думкі паказваюць, што пытанне жылля — адна з галоўных праблем, якія хвалююць мінчан, акрамя высокіх цэн і нізкіх даходаў.

— Я нядаўна рабіў аналіз, наколькі гэтыя настроі адпавядаюць рэчаіснасці: што ў нас з цэнамі і даходамі адносна іх. І так, кошт квадратнага метра ў Мінску ў верасні–кастрычніку 2025 года дасягнуў піку за апошнія 15 гадоў — у сярэднім метр каштуе амаль 2000 долараў.

— Асабіста я не веру ў адкладзены попыт, у тое, што цэны выраслі, бо людзі паверылі — маўляў, сітуацыя стабілізавалася. Мінск — вялікі горад, тут ёсць зацікаўленасць інвеставаць у кватэры, у тым ліку з боку расіян, і людзі з рэгіёнаў пераязджаюць у сталіцу, то-бок попыт на кватэры ёсць заўсёды.

Мінчаніну з сярэднім (паводле афіцыйнай статыстыкі) даходам трэба адкладаць усю сваю зарплату, каб набыць кватэру, не менш за дзевяць гадоў, — кажа сацыёлаг.

— Але гэта калі лічыць зарплату брута, да выліку падаткаў і ўзносаў, і ў рэальнасці відавочна, што ніхто не адкладае поўнасцю зарплату. Таму насамрэч лічба можа быць і 10, і 15–20 гадоў. У 2020 годзе сітуацыя была некалькі горшая, але сярэдняя зарплата за апошнія некалькі гадоў вырасла. Лічба дзевяць гадоў застаецца стабільнай — да слова пра праславутую беларускую стабільнасць. То-бок сітуацыя застаецца стабільна дрэннай.

Каб без праблем для бюджэту здымаць «аднушку», трэба атрымліваць як мінімум 2800 рублёў. Каб атрымаць выгадны крэдыт, зарплата павінна быць не менш як 4000 рублёў. І гэта мега-квест, які не можа пацягнуць большасць мінчан: ні купіць, ні арандаваць, ні назапасіць.

Хто «разагрэў» рынак нерухомасці? Паводле меркавання Канстанціна Нестэровіча, рост зарплат падштурхоўвае і рост цэн на нерухомасць. Дэвелаперы бачаць, што ў людзей ёсць грошы, попыт ёсць — і патроху павышаюць цэны.

Сацыёлаг параўнаў даступнасць жылля ў Мінску і ў іншых еўрапейскіх сталіцах:

— Судзячы па гэтых лічбах, у нас сітуацыя хоць і цяжкая, але на фоне антылідараў рэйтынгу — Прагі, Масквы, Афінаў, Амстэрдама — да жыллёвага крызісу далёка. Але не забываем, што яшчэ пяць гадоў таму ў нас была сітуацыя прыкладна як у Маскве, і я не выключаю, што мы таксама можам трапіць у лік антылідараў.

— Бо ў іншых краінах, дзе ёсць дэмакратычны лад, змяняльнасць улады, тэма даступнасці жылля становіцца адной з ключавых: яна хвалюе людзей, і яе абмяркоўваюць палітыкі, прапануюць шляхі вырашэння праблемы.

— У Амстэрдаме, дзе зусім нядаўна былі выбары, перамагла партыя, якая паставіла ў цэнтр павесткі рашэнне жыллёвага крызісу. Падобна гучала і перадвыбарчае абяцанне новага мэра Нью-Ёрка.

— У нас жа гэтая праблема ў палітыцы не абмяркоўваецца. І нават калі сітуацыя пагоршыцца — не факт, што Лукашэнка занепакоіцца гэтай праблемай, а не стане на бок сваіх набліжаных бізнесменаў, такіх як забудоўшчыкі DANA Holding.

(Нагадаем, нядаўна кіраўнік заявіў, што жыллё трэба будаваць «там, дзе гэта патрэбна для эканомікі», а беларусам, якія маюць патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў, яшчэ раней раіў асвойваць неперспектыўныя вёскі. — заўв.)

— У нас няма такога, што калі дрэнна вырашыш праблему з жыллём, то прайграеш наступныя выбары, як у многіх еўрапейскіх краінах.

Падсумоўваючы, сітуацыя стабільна дрэнная, але ёсць перадумовы, што яна можа стаць яшчэ горшай.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]