Як адкрываюць новыя планеты
- 6.10.2025, 13:24
- 1,208
Сёння пошук «другой Зямлі» працягваецца.
6 кастрычніка 1995 года ў італьянскай Фларэнцыі швейцарскія астраномы Мішэль Маёр і Дзідзье Кело абвясцілі пра адкрыццё першай планеты па-за межамі Сонечнай сістэмы — 51 Пегаса b. Гэта адкрыццё назаўжды змяніла ўяўленні чалавецтва пра Сусвет, піша The Conversation (пераклад — сайт Charter97.org).
Планета, якая звяртаецца вакол зоркі 51 Пегаса ў сузор’і Пегаса, аказалася гіганцкім газавым светам, падобным да Юпітэра, але знаходзіцца так блізка да зоркі, што яе атмасфера разаграваецца да 1000 °C. Адкрыццё стала магчымым дзякуючы спектрографу Elodie, які фіксаваў крохатныя ваганні зоркі пад уздзеяннем гравітацыі нябачнага спадарожніка. Так нарадзіўся тэрмін «гарачы Юпітэр» — тып планет, раней невядомы навуцы.
З таго часу астраномы адкрылі больш за 6 000 экзапланет. Яны бываюць самыя розныя — ад гігантаў, што звяртаюцца вакол двух зорак, да крохатных камяністых светаў. Аднак ніводная з іх пакуль не падобная да Зямлі.
Сёння пошук «другой Зямлі» працягваецца з дапамогай усё больш дакладных інструментаў. Сярод іх — спектрограф HARPS-N на тэлескопе на Ла-Пальме і будучы HARPS3, які пачне працаваць у 2025 годзе. Гэтыя прыборы вымяраюць ваганні зорак з дакладнасцю да сантыметраў у секунду, што дазваляе вызначаць масу і склад далёкіх планет.
Паводле слоў астраномаў, менавіта такія назіранні калі-небудзь дапамогуць знайсці сапраўдны аналаг Зямлі — планету з масай, памерамі і тэмпературай, падобнымі да зямных, што звяртаецца вакол зоркі, падобнай да нашага Сонца. Праз трыццаць гадоў пасля адкрыцця 51 Пегаса b чалавецтва як ніколі блізка да адказу на галоўнае пытанне: ці самотныя мы ў Сусвеце.