Навуковец пра смог над беларускімі гарадамі: Калі ёсць магчымасць - лепш выязджаць

Улады і МНС дагэтуль маўчаць.

Жыхары беларускіх гарадоў ужо некалькі дзён у паветры фіксуюць з'яўленне смогу і пах гарэння. Усяму віной - лясныя пажары ў раёне Чарнобыльскай зоны.

Так у Лельчыцах Дзень горада правялі ў радыеактыўным дыме. Улады і МНС дагэтуль маўчаць.

Наколькі гэта небяспечна для здароўя беларусаў? Сайт Charter97.org звярнуўся па каментар да інжынера-фізіка, эксперта праграмы «Бяспека радыеактыўных адходаў» Андрэя Ажароўскага:

- Пажары на прыродных тэрыторыях, якія зазналі радыеактыўнае забруджванне ў выніку Чарнобыльскай катастрофы, могуць прывесці да другаснага пераносу радыеактыўных рэчываў.

Рэчывы інкарпараваныя ў драўніну і торф. Пры згаранні яны трапляюць у паветра і могуць пераносіцца на дзясяткі, а то і сотні кіламетраў.

Тое, наколькі пагроза сур'ёзная, могуць паказаць наўпроставыя вымярэнні канцэнтрацыі радыеактыўных аэразоляў у паветры. Робіцца гэта спецыяльным абсталяваннем: трэба прапампаваць вялікія аб'ёмы паветра праз фільтры, а затым правесці аналіз пакінутых на фільтрах аэразоляў.

Калі ён пакажа наяўнасць чарнобыльскіх маркераў, напрыклад, Цэзія-137, то трэба ўжываць захады для абароны насельніцтва.

Тут узнікае пытанне да ўладаў Беларусі, МНС, а ці праводзіліся замеры канцэнтрацыі радыенуклідаў на тэрыторыі, куды быў прынесены дым ад пажараў? Пакуль я не змог знайсці адказу на гэтае пытанне. Ёсць ускосныя сведчанні аб тым, што людзі знаходзяцца ў дыме. З касмічных здымкаў відавочна, што гэты дым прыйшоў з зоны чарнобыльскага забруджвання.

Патрабуюцца наўпроставыя вымярэнні. На жаль, бытавымі прыборамі (метадамі цывільнага маніторынгу) зразумець гэта даволі складана. Трэба рабіць параўнанні з паказчыкамі магутнасці дозы тыповай для гэтай мясцовасці.

У кагосьці павінен быць увесь час уключаны дазіметр. Калі пасля змены ветру ці з'яўленні смогу гэтыя паказчыкі растуць, тое гэта можа быць сведчаннем забруджвання. На жаль, экалагічныя арганізацыі Беларусі, якія маглі б займацца такім радыяцыйным кантролем, уладамі запісаныя ў спісы «экстрэмістаў». У дзяржавы ж, паўтаруся, звестак няма.

Дадам, што найбольшую небяспеку для здароўя людзей уяўляе не павышэнне канцэнтрацыі радыеактыўных рэчываў на глебе. У Гомельскай вобласці, паверце, там і так канцэнтрацыя вялізная. А менавіта тое, што людзі могуць удыхнуць радыеактыўныя аэразолі і атрымаць іх унутр. Унутранае ж апрамяненне нашмат больш небяспечнае, чым вонкавае.

Менавіта зараз, пакуль адчуваецца смог, парады стандартныя: калі ёсць магчымасць, то з'ехаць, каб перачакаць. Асабліва - эвакуяваць трэба дзяцей да 5 гадоў і цяжарных.

Для астатніх - лагічна выкарыстоўваць тыя самыя асатанелыя з кавідных часоў медыцынскія маскі і іншыя сродкі аховы дыхання. Гэта ў кожным выпадку карысна і не важна, радыеактыўныя аэразолі ў паветры, ці проста пыл ад лясных пажараў.

Калі ж раптам зараз пойдуць дажджы і недзе адбудзецца выпадзенне, то ў Гомельскай вобласці (якая і так моцнае забруджванне зазнала) пераразмеркаванне радыеактыўных рэчываў будзе нязначнае.

Тым не менш радыеактыўныя рэчывы занясе ў тыя месцы, якія ўжо пачышчаныя. У першую чаргу - гарады, дзе добра адмытыя дарогі. Там сапраўды магчымае прыкметнае падвышэнне магутнасці дозы, якая фіксуецца звычайнымі дазіметрамі.

Мяч на баку МНС. Чакаем звестак аб канцэнтрацыі радыеактыўных рэчываў у паветры, я, праўда, сумняваюся, што МНС Беларусі гэтым увогуле займаецца.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]