Кітай амаль апярэдзіў РФ у якасці галоўнага гандлёвага партнёра Казахстана

Пекіну дастаткова нарасціць гандлёвае абарачэнне ўсяго на $2 млрд, каб апярэдзіць Расею.

Заходнія санкцыі супраць Расеі і імпартазамяшчэнне, якім яна занялася, падрываюць перспектывы Казахстана на расейскім рынку. Таму ён дыверсіфікуе пастаўкі і эканоміку, арыентуючыся найперш на Кітай. Апошняму дастаткова нарасціць гандлёвае абарачэнне з Казахстанам усяго на $2 млрд, каб абагнаць Расею.

«Кітайскі кірунак - наш прыярытэт», - сказаў у інтэрв'ю Bloomberg намеснік прэм'ер-міністра Серык Жумангарын, які таксама займае пасаду міністра гандлю і інтэграцыі.

Гандлёвае абарачэнне Казахстана з Кітаем вырасла летась на траціну і амаль дасягнула $24 млрд, а з Расеяй - крыху больш чым на 6%, склаўшы $26 млрд, паводле інфармацыі Бюро нацыянальнай статыстыкі. Долі іх у замежнагандлёвым абарачэнні Казахстана ўжо амаль роўныя: 17,1% супраць 17,5%. На травеньскай сустрэчы са старшынём КНР Сі Цзіньпінам прэзідэнт Касым-Жамарт Такаеў паставіў мэту давесці абарачэнне паміж дзвюма краінамі да $40 млрд да 2030 года.

Казахстан стаў адным з галоўных цэнтраў расейскага паралельнага імпарту. На падлікі The Wall Street Journal на падставе гандлёвай статыстыкі ААН, у 2022 г. Казахстан нарасціў сукупныя закупы ў ЗША і Еўразвязе на $4,7 млрд; праўда, у Расею ён пераправіў не так шмат - экспарт павялічыўся на $1,8 млрд. У даследаванні групы эканамістаў аб патэнцыйным рээкспарце забароненых тавараў з ЕЗ у Расею Казахстан заняў другое месца пасля Турцыі: у IV квартале 2022 г., паводле мытных звестак, ён павялічыў закупы такіх тавараў у ЕЗ на $266,2 млн у параўнанні з тым жа перыядам 2021 г.

«Мы не падтрымоўваем санкцыі, асабліва супраць нашых асноўных гандлёвых партнёраў, але прытрымліваемся іх і працягнем прытрымлівацца, – сказаў Жумангарын. – І гэта чыстая эканамічная палітыка». Калі краіна сама трапіць пад санкцыі, яна можа проста не вытрымаць такога націску, зазначыў віцэ-прэм'ер. Казахстан адрэзаны ад мора, і яму важна развівацца ў якасці транспартнага цэнтра. У тым ліку таму ў дадатак да двух чыгуначных тэрміналаў, якія звязваюць яго і Кітай, цяпер будуецца трэці і, паводле слоў Жумангарына, плануецца чацвёрты. Таму «Казахстан не будзе тэрыторыяй, праз якую абыходзяцца санкцыі», а «ўсе групы санкцыйных тавараў высочваюцца», запэўнівае чыноўнік.

Некаторым расейскім кампаніям, якія трапілі пад санкцыі, больш не пастаўляецца сыравіна з Казахстана. Акрамя таго, яго экспарт выцясняецца прадукцыяй расейскіх вытворцаў, якія былі вымушаныя згарнуць міжнародны гандаль і засяродзіцца на ўнутраным рынку, растлумачыў Жумангарын. У тым ліку таму Казахстан пашырае супрацоўніцтва з Кітаем, куды ён пачаў прадаваць зерне і вядзе перамовы аб экспарце мяса, а таксама з іншымі краінамі. Дарэчы, абмяркоўваюцца пастаўкі жалезнай руды ў Еўропу і той самы Кітай.

Складанасці ў гандлі з Расеяй зрабілі пэўны станоўчы ўнёсак у развіццё эканомікі Казахстана дзякуючы пераходу ў краіну расейскага капіталу, кваліфікаванай рабочай сілы і неабходнасці развіваць уласную вытворчасць замест прапаўшай расейскай прадукцыі. Паводле інфармацыі Еўрапейскага банка рэканструкцыі і развіцця, цяпер амаль 15 500 кампаній у Казахстане маюць расейскі капітал - удвая больш, чым год таму.

«Мы вывучаем магчымасць ператварыць Казахстан у транспартны і лагістычны хаб, і не толькі ў пытанні паставак у Расею ці Беларусь, - кажа Жумангарын. - Ёсць і больш прывабныя рынкі. Велізарныя аб'ёмы тавараў трэба перавозіць з Паўднёваўсходняй Азіі ў Еўропу».