Пільна патрабуецца механік гільяціны

У дзверы бункера настойліва пагрукалі.

Пасля паўночы ў дзверы бункера пагрукалі. Уставаць не было сэнсу - абслугі поўна. І ўсе на варце. Ёсць каму разабрацца, хто там такі нахабны дарма трывожыць рэжымны аб'ект. Высветляць. Дапытаюць строга. Зробяць жорсткія захады. Усё ў кампетэнцыі службы аховы. Так што можна спаць, ні пра што не турбуючыся. Такі статут. Шкада толькі перарваны сон. Наўрад ён паўторыцца. Нічога такога даўно не бачыў. Асабліва ў сне. Такім чынам, разняволіцца. Усё забыць. І спаць. Спаць!..

Але грук паўтарыўся. Быў ён нахабным, бесцырымонным. Нібы прыйшла паліцыя. І мерыцца паказаць ордэр. Лупіць нагамі ў дзверы. Але самае неймавернае - нават не піскнула сігналізацыя. І ніхто з падручных не зварухнуўся. Нідзе ніякага пробліску святла. Доўга шукаў тэпці. Звыклых кнопак на сваім месцы таксама не было. Пайшоў да ўваходу навобмацак. Намацаў дзверы. «Хто?..»

«Тэлеграма!» - хрыпла адгукнуўся ўяўны паштар. Давялося злёгку прыадчыніць дзверы. Чыясьці касматая рука працягнула ўвамкнуты кітайскі ліхтарык і нейкі мурзаты лісток. Гэтая недарэчная тэлеграма мела выгляд пачварны. Пакамечаная, завэдзганая, быццам са сметніка. Дзверы зачыніліся. І было чуваць толькі як аддаляецца нябачны паштар. Ці гэта невядома чые капыты грымяць па каменных плітах тунэлю?

А таму ён хуценька засунуў цяжкую засаўку. І тут схамянуўся. Адкуль у гэтым бункеры, нашпігаваным найноўшай электронікай, нейкая старасвецкая засаўка? І гэтыя дубовыя дзверы, на якіх нечым вострым выдрапанае непрыстойнае слова. У дадатак яшчэ цьмянае святло ліхтарыка высвеціла закураную барвовую сцяну. А чые капыты грымяць, аддаляючыся, там, за дзвярыма? Дзе і калі проста за дзвярыма звычайнай хаты з’явіўся раптам тунэль, якія ідзе невядома куды?..

І апошняя, відавочна, абсурдная думка, расставіла ўсё па месцах. Няма і не было ніякіх цудаў. Проста ператаміўся. Знясілены дарэшты. А тут толькі кароткі адпачынак перад новым, такім жа цяжкім днём. А таму навальваюцца сны. Перарываюцца раптоўна. Перацякаюць, блытаючыся, запалохваючы і дагаджаючы. І няма гэтай хаты. Няма ніякіх паштароў з капытамі. І начной тэлеграмы не было і не магло быць.

Вось і поле квітучае да самага далягляду ўжо ўзнікла. І залатая часіна на дварэ - шаснаццатае стагоддзе. Мякка ступаюць коні па зялёнай траве. Бразгае збруя. Коннікі разамлелі ў сёдлах. Што яшчэ чалавеку для радасці трэба? Вунь дзяўчына насустрач ідзе. Золатавалосая, у вяночку з красак палявых, як і мае быць. У сарафане прыгожым, у навюткіх чаравіках. Кланяецца паважна. «Цар-надзея, дзе тут шапік паблізу хоць які - кваску б папіць зранку!»

Лёгкім рухам рукі ён змахнуў насланнё. Змрочна ўтаропіўся на падначаленых, якія выцягнуліся перад ім у чаканні неўнікнёнай экзэкуцыі. Гаварыць аб начным здарэнні не стаў - папаўзуць недарэчныя чуткі. А таму спытаў амаль абыякава: «Дык адкуль узялася тэлеграма?» У бункерным кабінеце надышла звонкая цішыня. Нічога добрага гэты выклік зранку не прадвяшчаў. Чэкіст, адказны за бяспеку, толькі ўздыхнуў таямніча. А вось найбліжэйшы памагаты адразу загаварыў, таропка і лісліва. «Ды гэта ўсё тая ж гісторыя! Колькі такіх...»

Але валадар абарваў яго раптоўным пытаннем: «А без нячысціка тут не абышлося?» Памагаты паспяшаўся прадоўжыць перапыненую гаворку: «Якое там!.. Колькі іх было, такіх зваротаў - і ўсё на ваша імя. І ўсё адтуль. І ўсё аб адным. Дапамажыце, ратуйце! Ліхое камандаванне гоніць нас на забой. Пад агонь. Без усялякай падтрымкі ад войска. Кінулі ў сяло Вадзяное. Атакоўцы паспяваюць адкапаць акоп толькі на штых рыдлёўкі. Пасля пайшла другая хваля. Яшчэ на штых. І так датуль, пакуль не будзе адкапаны акоп у поўны профіль. І зноў атака, і ніякія страты не…»

Які казаў быў перапынены кароткай рэплікай: «Карацей. Без тэхналогій. - І дадаў, быццам недарэчы: - Шаснаццатае стагоддзе нейкае!» Тут ужо чэкіст дазволіў сабе падаць голас: «Выяўны быў час. Жах!» Памагаты сказаў далей: «Аддзел «Шторм Z». З крымінальнікаў, сабраных па розных турмах. Забілі афіцэра, які спрабаваў іх спыніць. Захапілі самаходы. З чужымі дакументамі, са зброяй уцяклі з-пад Лісічанска. Іх бачылі ўжо ў Растове! З-пад Бахмута таксама джганулі - кампаньёны кухара. А наогул…»

І зноў перапыніла памагатага жорсткае пытанне: «Мне чаму не рапартавалі? І дзе былі нашы хвалёныя загараджальныя аддзелы? Памагаты і чэкіст пераглянуліся. Маўчанне зацягвалася. І тады памагаты наважыўся: «Чхаць яны хацелі на гэтыя загараджальныя аддзелы. Самі са зброяй. Неўзабаве ўсю Расею паставяць на рогі. Гэта ўжо не дэзэртырства. Гэта раскіданне фронту». Памагаты змоўк. Схамянуўся. Але позна. Небяспечны слухач утаропіўся на яго неміргальным позіркам. Чэкіст паспяшаўся на дапамогу: «Загараджальныя аддзелы – марная штука. З дэзерцірамі гэтая штука не пройдзе. Калі палохаць, то сур'ёзна. Гільяцінай!»

У кабінеце павісла злавесная цішыня. Памагаты дадаў сціпла: «І кінуць кліч па краіне: патрабуецца механік асаблівых даручэнняў. А тое ўсё старасвецкае. Плаха. Сякера. Кувалда! Якое стагоддзе на дварэ?» Гаспадар гэтага лёху адкінуўся на спінку крэсла і неміргальным позіркам утаропіўся ў пустую прастору. Потым вымавіў павольным загадным тонам: «Значыць, так!.. Адкрыць фінансаванне. Грошай не шкадаваць. У паскораным тэмпе - поўны цыкл. Праект. Вытворчасць. Увод. Было ж сказана: мы яшчэ нават не пачыналі. А таму - усе на месцы!»

Курс краіны акрэсліўся дакладна і канкрэтна.

Уладзімір Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]