29 сакавiка 2024, Пятніца, 17:42
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Дэвід Сатэр: Сапраўдная прычына нападу Пуціна на Украіну банальная

98
Дэвід Сатэр: Сапраўдная прычына нападу Пуціна на Украіну банальная
ДЭВІД САТЭР
ФОТА: FRANCE 24

Лухта пра дэнацыфікацыю хавае сапраўдныя матывы.

Крамлёўскі рэжым – гэта фашысцкая дыктатура ці клептакратыя? Як прымусіць Пуціна спыніць вайну? Што чакае Расею пасля паразы?

Пра гэта сайт Charter97.org пагаварыў з вядомым амерыканскім журналістам Дэвідам Сатэрам, які спецыялізуецца на тэматыцы СССР і Расеі.

- Чаму Пуцін працягвае гэтую вайну ва Украіне? Што ім рухае?

- Думаю, што да працягу вайны яго падахвочвае тое, праз што ён яе развязаў - самазахаванне. Мы часта чуем на Захадзе, што Пуцін поўны рашучасці аднавіць Савецкі Саюз ці панаваць над Украінай. Але я не думаю, што сапраўдная прычына ў гэтым. Думаю, што гэта проста злачынная групоўка, якая думала (і ў іх былі некаторыя падставы так меркаваць), што паспяховая аперацыя ва Украіне ўмацуе іх уладу, як захоп Крыма ў 2014 годзе прывёў да ўсплёску папулярнасці Пуціна і ўмацаваў яго ўладу ў той момант, калі расейскі народ, магчыма, быў схільны засвоіць некаторыя ўрокі ўкраінскага паўстання і распачаць некаторыя крокі для барацьбы са сваім уласным кіраўніком-клептакратам.

- Ці супярэчаць фашысцкія тэндэнцыі, якія ёсць у гэтага рэжыму, тэорыі аб чыста злачынным характары Пуціна?

- Фашысцкія тэндэнцыі, вядома, ёсць, бо нацыяналізм у Расеі добра ўспрымаецца насельніцтвам. Гэта ідэальны прыём (не толькі для Пуціна — але і для Ельцына ён быў не менш важны) і сродак для пераключэння насельніцтва ад карумпаванасці ўлад.

Яны не заяўляюць: «Мы ўрываемся ва Украіну, каб расейскі народ працягваў падпадаць пад уздзеянне прапаганды і працягваў падтрымліваць групу кіраўнікоў-клептакратаў». Яны не могуць гэтага сказаць. Яны кажуць іншае: «Мы збіраемся адрадзіць славу Расеі. Мы збіраемся дэнацыфікаваць Украіну, каб NАТО нам больш не пагражала», - усё гэта глупства хавае сапраўдную прычыну. Сапраўдная прычына вельмі банальная: гэта асабістыя інтарэсы невялікай групы. І дзеля гэтага гінуць дзясяткі тысяч людзей, вось што страшна.

Дарэчы, гэта дтычыцца не толькі Пуціна. Таксама было і з Ельцыным: ён развязаў першую чачэнскую вайну, каб павысіць сваю папулярнасць пасля здушэння парламента.

Як Пуцін прыйшоў да ўлады? Узарваўшы шматпавярховыя дамы ў 1999 годзе. Ці зрабіў ён гэта, бо непакоіўся аб адраджэнні велічы Расеі? Не, ён зрабіў гэта, каб забяспечыць свой прыход да ўлады, а Ельцын гэта падтрымаў ці, магчыма, нават аддаў на гэта загад, наколькі нам вядома, каб абараніць сваю карумпаваную сям'ю. Дзе тут вялікае гістарычнае бачанне? Насамрэч, яго не існуе. Гэта людзі, у якіх няма схільнасці нават думаць такім чынам.

Пуцін выйшаў са злачыннага свету Санкт Пецярбурга, ён быў задзейнічаны ў крымінальнай дзейнасці. Супраць яго былі распачатыя дзве крымінальныя справы, якія былі закрытыя пасля таго, як ён стаў прэм'ер-міністрам. Той факт, што на яго былі заведзеныя крымінальныя справы, што актыўна ішло расследаванне на прадмет крадзяжоў і махлярства, не перашкодзіў Ельцыну прызначыць яго прэм'ер-міністрам. Як сказаў сам Ельцын, зрабіў ён гэта пасля прагляду больш як 20 кандыдатаў. Так што відавочна, што гэта не тая кіроўная група, якая думае пра дабрабыт краіны ці думае пра штосьці, акрамя свайго асабістага дабрабыту. Гэта важна мець на ўвазе.

- Чаму людзі ў Расеі агулам згаджаюцца з гэтым? Гэта цынізм? Гэта страх?

- Тут шмат рознага. Гэты ўплыў дзяржаўнай тэлевізіі. Нябожчык Барыс Беразоўскі сказаў: «Кантралюючы дзяржаўную тэлевізію, я і малпу ўсаджу ў Крамлі». Насамрэч, гэта даволі блізка да таго, што яны зрабілі.

Расейцы маюць традыцыйную гатоўнасць падпарадкоўвацца ўладзе. Яны атаясамліваюць сябе з уладай дзяржавы, а не з уласнымі інтарэсамі. Яны не шануюць уласныя добрыя якасці. У выніку гэтага расейцы схільныя да ўплыву прапаганды, іх можна лёгка накіраваць на нейкую замежную авантуру, якая заўсёды падаецца як нешта ідэалістычнае, як самаабарона: Расея ніколі, ніколі, ніколі не з'яўляецца агрэсарам — Расея заўсёды кагосьці ратуе. Ратавалі вугорцаў, ратавалі чэхаў, ратавалі афганцаў, ратавалі чачэнцаў, ратуюць украінцаў ад нацызму. Яны ніколі нічога не робяць дзеля выгады, яны заўсёды ўсё робяць бескарысліва, а калі і вымушаныя нападаць, то робяць гэта таму, што нехта ўзарваў іх жылыя дамы і забіў нявінных людзей, а ў выніку ў іх не было выбару. І ніхто не павінен думаць, што яны зрабілі гэта самі, што ў іх была нагода.

Такім чынам, гэта вельмі злавесны мэнталітэт. Гэта вельмі злавесная сітуацыя. На жаль, расейцы не ведаюць сваёй гісторыі і не могуць у поўнай меры зразумець, у якой ступені імі маніпулююць.

- Калі б вы давалі парады тым, хто прымае пастановы, што б вы сказалі заходнім лідарам? Як ім пераканаць Пуціна спыніцца?

- Перамогшы яго. Ён не паддаецца на ўгаворы. Яго не пераканаеш спыніцца. Ён спыніцца, калі яго ўласнае выжыванне будзе пад пагрозай.

— …чалавек, у якога такі вялікі стол, відаць, устурбаваны ўласнай бяспекай.

- Безумоўна. Значна больш устурбаваны асабістай сітуацыяй, чым сотнямі тысяч маладых расейскіх хлопцаў, якіх кідаюць у пекла. Гэта яго не хвалюе і ніколі хваляваць не будзе. Але ён будзе заклапочаны ўласным выжываннем - гэта павінны ўлічваць заходнія лідары.

Яны павінны стварыць сітуацыю, пры якой свет будзе адпавядаць ягоным інтарэсам, і шляхам да асабістага выжывання стануць сыход з Украіны і спыненне вайны. Як гэта зрабіць? Ёсць розныя спосабы.

- Які рэальны сцэнар выхаду з гэтай вайны?

- Мы павінны даць Украіне ўсё, што ёй трэба, каб перамагчы Расею.

- Давайце ўявім сабе час пасля вайны, засяродзімся на пасляваенным расейскім грамадстве: сотні тысяч людзей прайшлі праз балючы досвед вайны, тысячы і тысячы працаздольных карміцеляў альбо загінулі, альбо сталі інвалідамі. Што чакае такую краіну ў будучыні?

- Калі Пуцін страціць уладу, калі яго зрушыць нейкая група ўнутры кіраўніцтва, у гэтай групы можа ўзнікнуць спакуса звярнуцца да Захаду, бо краіна будзе разбураная эканамічна, яна будзе разбураная сацыяльна, яна будзе разбураная псіхалагічна, а тыя людзі, якія могуць дапамагчы аднавіць Расею і стварыць лепшую будучыню, знаходзяцца на Захадзе. Эканамічная сітуацыя ў выніку санкцый будзе паступова пагаршацца. Таму будзе рэальная цікавасць з боку тых, хто прыйдзе да ўлады, калі Пуціна зрынуць, паспрабаваць неяк вярнуцца да нармальных стасункаў з астатнім светам.

Калі Пуцін не будзе зрынуты, калі ён застанецца ва ўладзе, мы цалкам можам убачыць паўтарэнне таго, што адбылося ў Іраку, дзе пасля першай вайны ў Персідскай затоцы і пасля вызвалення Кувейта, Садам Хусэйн пачаў тэрор супраць шыіцкага насельніцтва для таго, каб утрымаць уладу. Пуцін цалкам здольны зрабіць тое ж і нават ператварыць Расею ў гіганцкую Паўночную Карэю.

Як доўга ён зможа пратрымацца ў такой сітуацыі, цяжка сказаць, бо сам факт паразы ў вайне моцна падарве ягоную легітымнасць у вачах насельніцтва.

- Ці бачыце вы якія-небудзь раннія прадвеснікі таго, што Пуцін страціць уладу ў будучыні? Ці на сённяшні дзень гэта выглядае так, што сітуацыя становіцца больш падобнай да паўночнакарэйскай?

- Складана сказаць. Напраўду, мы не ведаем, якія ёсць сілы ўнутры Крамля, у войску і спецслужбах. Упэўнены, што ёсць людзі на самым высокім узроўні, якія разумеюць, што гэта разбурае Расею і што вайна павінна скончыцца. Ёсць шмат людзей, якія ненавідзяць Пуціна. Ці дастаткова яны моцныя і ці ёсць у іх магчымасць зрушыць яго? Мы нічога не ведалі аб перавароце, які зрушыў Хрушчова да таго моманту, пакуль ён не адбыўся: у адзін момант было абвешчана, што Хрушчоў адпраўлены на пенсію - ніхто не чакаў гэтай падзеі. Такая ж сітуацыя і са зрынаннем Пуціна, калі яно адбудзецца, яно можа не быць прадказальным або відавочным загадзя. Мы можам толькі здагадвацца.

Я асабіста ведаю, што гэта няпраўда, што ва Узброеных Сілах РФ усе барбары і дурні. Я ведаю, што ёсць людзі, якія перажываюць за краіну, не толькі ў войску, але і ў сілавых структурах. Ці здольныя яны дзейнічаць? Гэта пытанне, якое мы ўсё задаём сабе. Аднак не знаходзячыся ўнутры Расеі, нам цяжка даць які-небудзь адназначны адказ.

Напісаць каментар 98

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках