29 сакавiка 2024, Пятніца, 9:11
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Наталля Радзіна: Беларускіх вайскоўцаў могуць адправіць ва Украіну праз Расею

30
Наталля Радзіна: Беларускіх вайскоўцаў могуць адправіць ва Украіну праз Расею
Наталля Радзіна

Крэмль хоча задзейнічаць лукашэнкаўскае войска ў новым наступе.

Што стаіць за законам аб адабранні маёмасці ў беларусаў? Колькі расейскіх жаўнераў знаходзіцца на тэрыторыі Беларусі? Ці будзе паўторны наступ на Кіеў? На што хворы Лукашэнка?

Пра гэта ўкраінскі тэлеканал FREEДОМ пагаварыў з галоўнай рэдактаркай сайта Charter97.org Наталляй Радзінай.

- Беларускія выданні пішуць, што цяпер у Беларусі могуць адабраць не толькі нерухомасць, але і грошы, акцыі, каштоўныя паперы, транспартныя сродкі і іншае. Спіс вялізны. Гэта ж, дарэчы, ужо знаёмая ўсім украінцам практыка расейскіх акупантаў. Яны так адбіралі жытло на часова акупаваных тэрыторыях яшчэ з 2014 года. Летась дайшло да ўнітазаў, тэхнікі, якія, дарэчы, адпраўлялі дадому праз Беларусь. Выглядае, што Лукашэнка натхніўся такой практыкай. Як думаеце?

- Вядома ж, гэта рабаванне і па-іншаму яго ніяк назваць нельга. Ажыццяўляецца гэта з адной мэтай - запалохаць людзей яшчэ больш. У тым ліку тых, хто эмігрыраваў з краіны і сёння працягвае актыўную грамадска-палітычную дзейнасць. Такім чынам людзей запалохваюць, спрабуюць прымусіць замаўчаць.

Трэба разумець, што ўлады баяцца заклікаў аб узмацненні санкцыйнага рэжыму ў дачыненні да дыктатуры, якія гучаць ад беларусаў. Таму людзям спрабуюць закрыць рот. На жаль, на кагосьці гэта дзейнічае. Я ведаю дастатковую колькасць людзей, якія праз гэта замоўклі, спалохаліся, баяцца даваць інтэрв'ю, выказваць меркаванне, публічна асуджаць рэжым, але я заклікаю беларусаў гэтага не рабіць.

Рэжым нелегітымны. Усе гэтыя спробы канфіскоўваць і забіраць уласнасць - незаконныя. Пры змене ўлады ў Беларусі ўся маёмасць, якая была такім бандыцкім спосабам адабраная ў людзей, будзе вернутая.

- Давайце яшчэ абмяркуем дзеянні Лукашэнкі. Ён таксама падпісаў закон, які дазваляе пазбаўляць грамадзянства людзей, асуджаных паводле «экстрэмісцкіх» артыкулаў і якія знаходзяцца за мяжой. Вядома нават, што ідуць нейкія завочныя суды, а Следчы камітэт Беларусі завёў спецыяльны Telegram-канал для публікацыі прозвішчаў гэтых людзей. Гэта значыць, гэта такая ж практыка запалохвання, аб якой вы кажаце?

- Так, гэта тактыка запалохвання, якая паказвае страх і бяссілле самой улады. Яны спрабуюць людзей даняць рознымі спосабамі, пазбаўляць грамадзянства, але не Лукашэнка мне даваў грамадзянства, не яму яго і адбіраць.

У выпадку, калі гэта будзе адбывацца, людзі, па вялікім рахунку, мала што губляюць. Заўсёды можна легалізавацца ў краіне знаходжання, папрасіць палітычны прытулак, атрымаць часовыя дакументы. Безумоўна, пры змене сітуацыі ўсім людзям, якіх незаконна пазбавілі грамадзянства, яно будзе вернутае.

- Пры гэтым той жа Лукашэнка даслоўна на днях, на Каляды, сказаў, што настаў час уладам «зрабіць крок на сустрэчу людзям», якія з'ехалі з Беларусі пасля акцый пратэсту 2020-га года. Пасля ўсіх гэтых заяў здаецца, што ў яго сапраўднае раздваенне асобы. Бо заявы супярэчаць адна адной.

- Можна казаць, што ён шызафрэнік, але насамрэч гэта проста крывадушная істота і не варта верыць ніводнаму яго слову. Ён выкарыстоўвае оруэлаўскую лексіку. Калі ён кажа пра мір, трэба разумець, што ён кажа пра вайну.

- Калі казаць пра крывадушнасць і хлусню, то Лукашэнка заявіў, што хоча міру для беларусаў. Пры гэтым мы назіраем, як краіна стала вялікім вайсковым палігонам. Вайсковыя «вучэнні» прадоўжаныя. Цяпер будуць праходзіць супольныя тактычныя «вучэнні» з Расеяй. У краіну едзе тэхніка і расейскія вайскоўцы. Скажыце, ці вядома, колькі ўжо расейскіх вайскоўцаў на тэрыторыі краіны?

— Я заўсёды казала, што колькасць расейскіх вайскоўцаў на тэрыторыі Беларусі значна большая, чым афіцыйна абвешчаныя дзевяць тысяч. Пра гэта кажуць беларускія вайскоўцы і мы ведаем, што новыя расейскія вайскоўцы транспартнымі самалётамі прыляталі да Новага года. Іх колькасць павялічылася. Даслоўна ўчора атрыманая інфармацыя, што 7 студзеня ў Магілёў прыбыло 11 тысяч расейскіх вайскоўцаў разам з тэхнікай.

- 11 тысяч?

- Так. Можна сказаць, што на тэрыторыі Беларусі сёння знаходзяцца дзясяткі тысяч расейскіх вайскоўцаў.

- Маніторынгавая група «Беларускі Гаюн» пісала, што расейскія вайскоўцы былі таксама заўважаныя ў гарадах, на вакзалах. Іх недзе кватаруюць у гарадах ці гэта яны проста выходзяць з цягнікоў, калі едуць у пэўныя пункты?

- У асноўным яны размяшчаюцца на вайсковых палігонах Беларусі. Прычым, практычна на ўсіх. Больш за тое, нам паступала інфармацыя, што пад казармы пераабсталявалі і піянерскія лагеры, і сельскія школы. Іх размяшчаюць недзе далей ад вялікіх гарадоў, у тым ліку — у сельскай мясцовасці, каб не была зразумелай іх дакладная колькасць і яе вялікі рост. Знаходжанне расейскіх вайскоўцаў хаваюць.

Дарэчы, наконт вучэнняў. Некалькі дзён таму нам прыйшла інфармацыя, што на палігоне Абуз-Лясноўскі пад Баранавічамі, дзе, як мы ведаем, размешчаная вайсковая база і трэніруюць вайскоўцаў, праходзяць раней не анансаваныя вучэнні некалькіх частак Сіл спецыяльных аперацый супольна з расейскімі вайскоўцамі. Мэты і задачы гэтых вучэнняў, а таксама іх працягласць, хаваюцца.

- Наталля, варта, напэўна, яшчэ выкарыстоўваць інфармацыю Генштаба УСУ. Напярэдадні і ў ЗША заявілі, што не бачаць пагрозы наступлення войскаў з боку Беларусі, але ўкраінцы да гэтага гатовы. Скажыце, якая да вас паступае інфармацыя ад беларускіх вайскоўцаў? Што ім гавораць?

- Інфармацыя адназначная - будзе напад на Украіну. Ён магчымы і з тэрыторыі Беларусі, і з тэрыторыі Расеі. Цяпер беларускія вайскоўцы вельмі занепакоеныя тым фактам, што іх могуць адправіць у Расею і з яе на Данбас, напрыклад, для ажыццяўлення наступу ў Запарожскай вобласці, пачынаючы ад Гуляйполя і далей на поўнач у бок Паўладара. Гэта апошняя інфармацыя. Вядома ж, яны вельмі занепакоеныя, не жадаюць удзельнічаць у гэтай вайне, але кажуць, што цяпер, відавочна, такі сцэнар непазбежны.

Больш за тое, ёсць інфармацыя, што будуць працягнутыя аперацыі на тэрыторыі Беларусі, якія адцягваюць, з выкарыстаннем, у тым ліку, дэсантаў на тэрыторыю Украіны. Магчымая высадка дэсанту на атамныя станцыі. Дакладна не скажу якія, можа быць, Чарнобыльская ці Ровенская АЭС. Будуць спробы адцягнуць увагу УСУ з адцягваннем гэтых сіл да беларуска-ўкраінскай мяжы.

— Калі беларускія вайскоўцы пашлюць, як вы сказалі, на Данбас, то якімі будуць іх дзеянні? Яны не жадаюць, будзе загад, а далей што...

- Інфармацыя наступная: кажуць, што яны не будуць удзельнічаць непасрэдна ў наступальных дзеяннях. Відаць, у Крамлі добра разумеюць, што з беларускіх вайскоўцаў не самыя найлепшыя ваякі. Гаворыцца аб тым, што яны могуць пайсці другім эшалонам і дзейнічаць ужо на акупаваных тэрыторыях. Ва ўсіх чатырох украінскіх абласцях, захопленых Расеяй.

- Пад Бахмутам, Салядарам ужо некалькі месяцаў ідуць разлютаваныя баі. Гарады штурмуюць «вагнераўцы», мабілізаваных кідаюць на забой. Гінуць сотні, а параненых яшчэ больш. У часова акупаваных гарадах лякарні цяпер перапоўненыя тымі, каму ўдалося выжыць. Скажыце, ці вязуць цяпер у Беларусь параненых, ці абслугоўваюць іх там?

- Мы ведаем, што ёсць расейскія вайскоўцы ў беларускіх лякарнях. Дакладнай інфармацыі аб тым, што яны параненыя і ці вязуць іх з франтоў, пакуль у нас няма. Думаю, што гэта цалкам магчыма.

- Успамінаючы «вагнераўцаў», вядома, што Прыгожын аб'ехаў дзясяткі расейскіх турмаў для вярбоўкі зняволеных. Ці была вярбоўка беларускіх зняволеных? Ці прапаноўваў Лукашэнку такі варыянт?

- Ёсць інфармацыя ад крыніц аб тым, што на апошняй сустрэчы Пуціна і Лукашэнкі абмяркоўвалася гэтае пытанне і ў найбліжэйшыя месяцы ў Беларусі павінны запрацаваць вербавальныя пункты ПВК «Вагнера». Яны будуць працаваць адкрыта, а раней дзейнічалі праз пасярэднікаў. Таксама ёсць інфармацыя, што будзе ажыццяўляцца вярбоўка зняволеных у беларускіх турмах.

- Давайце яшчэ абмяркуем заяву Галоўнай управы выведкі Украіны. На днях стала вядома, што з сярэдзіны студзеня ў Расеі будзе чарговая хваля мабілізацыі. Больш маштабная, жадаюць сабраць 500 тысяч чалавек. У верасні, калі было паляванне на 300 тысяч, з Расеі стаялі чэргі з дэзерціраў, якія жадалі выратавацца. Вядома, што частка з іх асела і ў Беларусі.

Раскажыце, што на сёння вядома аб гэтых тых, хто з'ехаў. Беларусь была для іх транзітнай краінай ці ўсё ж той, якая прытуліла і яны працягваюць там жыць.

- Сапраўды, частка расейцаў падчас першай хвалі мабілізацыі выехала ў Беларусь, але мы ведаем, што іх затрымлівалі, шукалі і ўсё адно ўручалі позвы. Думаю, што іх знаходжанне на тэрыторыі Беларусі ці наўрад было працяглым. Людзям, якія сапраўды жадаюць пазбегнуць мабілізацыі, не раю ехаць у Беларусь, а лепш бегчы далей на Захад.

- Лукашэнка часта заяўляе, што Беларусь і Расея «саюзныя дзяржавы». Выходзіць, што паратунку там не знайсці.

- Адназначна, выратавання ў Беларусі няма. Яго можна знайсці нават у Казахстане, які з'яўляецца адносным хаўруснікам Расеі. Ва ўсякім разе, ён уваходзіць ва ўсе еўразійскія структуры. Ведаю, што шмат хто з'ехаў туды і пасля спрабаваў перабрацца далей. Арменія, Азербайджан, Туркменістан, Грузія - гэтыя краіны значна больш лаяльныя да цяперашніх уцекачоў ад мабілізацыі ў Расеі.

- Лукашэнка часта кажа пра «саюзную дзяржаву». Напярэдадні ён зноў аб гэтым успамінаў. Казаў, што хоча, каб у найбліжэйшыя паўгода быў створаны новы сучасны медыяхолдынг Расеі і Беларусі. Гэтае ж стварэнне яшчэ аднаго войска прапагандыстаў, якія з'яўляюцца адной з галоўных зброяў Крамля, у якую ўліваюцца мільёны. Што вы пра гэта думаеце?

- Яны разумеюць, што іх прапаганда не працуе. Бачаць расчараванне расейцаў у вайне. Не гаворачы аб тым, што прапаганда не змагла ўздзейнічаць на беларусаў. Няма чаканага эфекту. Абсалютная большасць беларусаў супраць вайны. Мабыць, таму яны і жадаюць узмацніць гэтую прапаганду, але людзі не вераць ілжываму тэлевізару. Думаю, што гэта грошы на вецер.

- Стварэнне медыяхолдынга – гэта нейкі маркёр таго, што ідзе паглынанне Беларусі Расеяй.

- Безумоўна, гэта адбываецца. Рэжым Лукашэнкі абсалютна залежны ад Расеі ва ўсіх сэнсах. Пачынаючы ад палітыкі і вайсковага супрацоўніцтва, заканчваючы эканомікай.

Што да паглынання то, безумоўна, калі Пуцін захоча паглынуць Беларусь, ён гэта можа зрабіць у кожны момант. Лукашэнка не будзе ніякім чынам яму перашкаджаць, але беларусы будуць змагацца за сваю незалежнасць.

Хаця, зноў жа, не думаю, што гэта патрэбна Лукашэнку. Я ўспрымаю іхныя рэжымы, як рэжымы Гітлера і Мусаліні. Два саюзныя фашысцкія рэжымы, якія падтрымліваюць адзін аднаго, але ўсё ж яны з'яўляюцца асобнымі дыктатурамі.

- Пакуль Лукашэнка марыць пра такі медыяхолдынг, у Беларусі працягваюцца рэпрэсіі, затрыманні. Напярэдадні пачаліся суды над працаўнікамі партала tut.by. Як вы пракаментуеце ўсе гэтыя падзеі?

- Як тут можна каментаваць? Гэта журналісты, якія пацярпелі за сваю працу і дзейнасць. Вядома, яны павінны быць вызваленыя. Тэрор супраць журналістаў у Беларусі быў заўсёды. У 2020 годзе дабілі рэшткі незалежных медыяў. Нават самыя асцярожныя, якім і з'яўляўся tut.by.

Сёння незалежныя медыі могуць працаваць на Беларусь выключна з-за мяжы. У турмах працягваюць знаходзіцца дзясяткі беларускіх журналістаў і блогераў, пра якіх таксама трэба ўспамінаць. Менавіта блогеры садзейнічалі беларускай рэвалюцыі. Яны шмат зрабілі для таго, каб адбыліся масавыя пратэсты, якія мы бачылі ў 2020 годзе.

Неабходна патрабаваць і працягваць уводзіць санкцыі супраць дыктатуры пакуль не будуць вызваленыя ўсе палітычныя зняволеныя ў Беларусі.

- Хочацца з вамі яшчэ пагаварыць аб змене рэжыму. Часта ў беларускіх СМІ з'яўляюцца паведамленні аб стане здароўя Лукашэнкі. Паводле інфармацыі некаторых крыніц паведамляецца, што Лукашэнка ўсяляк спрабуе купіраваць гэтую інфармацыю аб сваім здароўі, якое не паляпшаецца на фоне стрэсаў і іншага. Размова ідзе нават аб некалькіх выпадках шпіталізацыі. На што ён можа быць хворы? Як вы агулам ставіцеся да гэтай інфармацыі

- Натуральна, я адсочваю гэтую інфармацыю. Як разумею, ні пра што смяротнае гаворка цяпер не ідзе. У яго ёсць праблемы з суставамі, пазваночнікам, сэрцава-судзінная сістэма дае збой, але казаць пра раптоўную смерць Лукашэнкі ў найбліжэйшы час, вядома ж, не варта.

Трэба думаць, як змагацца з гэтым рэжымам, як і з рэжымам Пуціна і як іх перамагаць.

- Тады варта вярнуцца да пачатку нашай размовы. Вы сказалі, што беларусам не варта маўчаць і баяцца дзеянняў рэжыму Лукашэнкі. Бо некалі гэта скончыцца і ўсё будзе так, як трэба.

- Вядома!

Напісаць каментар 30

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках