Навошта плаціць заробак пракурорам?

А Карфаген, адпаведна, павінен быць разбураны.

Учора мянчанку Вольгу Кавалёву| прысудзілі да трох гадоў калоніі. Усё як ва ўсіх: нечаканы арышт, тры артыкулы КК, чатыры месяцы ў СІЗА, суд, прысуд. Тыповая, увогуле, гісторыя. І важная дэталь, якая яшчэ год таму здавалася б анамаліяй, памылкай, мутацыяй ці яшчэ нечым незвычайным: пракурор прасіў для Вольгі два гады пазбаўлення волі. Але суддзя Дзмітрый Карсюк не шкадаваў - чаго там «два» даваць, хай будзе поўная «троечка».

Можа, справа ў Карсюку? Праваабаронцы яго яшчэ летась называлі адным з самых рэпрэсіўных суддзяў: адправіў за краты не адзін дзясятак палітвязняў, а калі скласці ўсе тэрміны, да якіх ён іх прысудзіў, то гэтымі тэрмінамі можна будзе абгарнуць экватар. Але - не, гэта не асабістая ініцыятыва Карсюка. Журналістку «Белсата» Ірыну Слаўнікаву судзілі не ў Цэнтральным судзе Менска, а ў Гомелі. І пракурор патрабаваў чатырох гадоў пазбаўлення волі. А суддзя Мікалай Доля прысудзіў яе да пяці гадоў калоніі.

Журналіста Дзяніса Івашына судзіць павезлі ў Гародню. Суддзя Валеры Раманоўскі пастанавіў: 13 гадоў і адзін месяц за здраду дзяржаве. Суд быў закрытым, таму пракурора з ягонай абвінаваўчай прамовай ніхто пачуць не змог. Затое мама Дзяніса Людміла Івашына, атрымаўшы пасля прысуду дазвол на спатканне з сынам, выйшла адтуль зусім узрушаная: Дзяніс расказаў, што пракурор патрабаваў для яго дзевяць гадоў пазбаўлення волі. Суддзя ж не годзік накінуў, як Карсюк і Доля, а проста павялічыў тэрмін у паўтара раза. Розныя суддзі, розныя лёсы, розныя гарады, розныя артыкулы абвінавачання. А тэндэнцыя агульная: тэрміны большыя за запытаныя.

Раней (пры тым, што прысуды паводле палітычных спраў заўсёды выносіліся не суддзямі і ўвогуле не ў судах) рэжым усё ж ствараў дымавую заслону і ставіў прафесійныя судовыя шоу. Пракурор абвінавачваў, адвакат абараняў, суддзя з глыбакадумным выглядам казаў, што выдаляецца на нараду, і абвяшчаў перапынак, нібыта на аналіз аргументаў абвінавачання і абароны і прыняцце пастаноў яму патрабуецца час. Пракурор запатрабаваў пяць гадоў, адвакат папрасіў апраўдаць падабароннага, суддзя даў чатыры гады - прыблізна такая формула і працавала. Памятаю, калі суддзі сталі выносіць прысуды ў дакладнай адпаведнасці з патрабаваннямі абвінавачання, беларусы абурыліся: як гэта так, на абарону зараз наогул увагі не звяртаюць? Колькі пракурор сказаў - на столькі і пасадзяць, як жа так? Людзі не ведалі, што гэта, высветлілася, былі добрыя навіны, а зусім не наадварот.

Цяпер мы прыйшлі да таго, што тэрміны сталі большымі за запытаныя, над пастаноўкай шоў ужо ніхто не працуе, і нават час для вынясення прысуду суддзі больш не бяруць. Калі сваякі Алены Лазарчык прыехалі ў Магілёў на абвяшчэнне прысуду, высветлілася, што яны пераблыталі і зараз суд будзе слухаць у закрытым рэжыме яе апошняе слова. Але ім сказалі: ды вы не хвалюйцеся, пагуляйце тут крыху, праз гадзінку і прысуд будзе. Падазраю, што прысуд быў не «праз гадзінку», а яшчэ напярэдадні надрукаваны, падпісаны і змацаваны ўсімі пячаткамі і штампамі.

Але тады ўзнікае зусім відавочнае пытанне: а навошта ў Беларусі ўвогуле існуюць пракуроры, калі ад іх патрабаванняў ужо адмахваюцца, як ад летніх мух? Сотні незразумела чым занятых людзей, у якіх зараз ужо няма наогул ніякіх функцый, акрамя надзявання сіняй формы. Дарэчы, пашыў формы - гэта ж таксама вялікія грошы. А заробкі, прэміі, трынаццатыя, квартальныя, лісткі непрацаздольнасці, адпускныя - гіганцкія сродкі выкідваюцца на ўтрыманне многіх сотняў людзей, якіх цалкам можа замяніць адна-адзіная сакратарка, якая абтэлефаноўвае суды і дыктуе тэлефанаграмы з прысудамі. Безгаспадарчасць на вочы.

Так што прапаную ўвогуле скасаваць пракуратуру. Яна больш не патрэбная нават для судовых пастановак. Нікому ж не прыйдзе ў галаву плаціць заробак, да прыкладу, тэатральнай заслоны, вендынгаваму апарату або робату-пыласосу. Зрэшты, не, яны ўсё ж карысць прыносяць, параўнанне некарэктнае.

А ўвогуле, можа, і да лепшага, што ўсё адбываецца менавіта так. Таму што змагацца з чыстым, нямутным злом, якое блішчыць усімі гранямі, заўсёды прасцей. А калі яно ўбіраецца ў форму або мантыю, абчэпліваецца дэкарацыямі і абкладваецца рэквізітам, многія проста перастаюць яго адрозніваць за ўсёй гэтай мішурой. І думаюць: а можа, Аўтуховіч і сапраўды не павінен быць прызнаны палітвязнем? Павінен. А Карфаген, адпаведна, павінен быць разбураны.

Ірына Халіп, адмыслова для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]