Навукоўцы: Вулкан Тонга спарадзіў самыя хуткія хвалі на Зямлі

Яны адбіваліся вакол планеты блізу шасці разоў і дасягнулі хуткасці — 320 метраў за секунду.

Падчас свайго нядаўняга даследавання навукоўцы высветлілі, што атмасферныя хвалі, выкліканыя студзеньскім выбухам падводнага вулкана Хунга-Тонга-Хунга-Хаапай, былі самымі хуткімі з калі-небудзь назіраных у атмасферы Зямлі, піша India Education Diary (пераклад - "Фокус").

Міжнародная група даследнікаў аб'яднала шырокія спадарожнікавыя звесткі з наземнымі назіраннямі, каб паказаць, што выбух быў унікальны як па сваёй велічыні, так і па хуткасці, а таксама ў дыяпазоне створаных ім хутка рухальных гравітацыйных і атмасферных хваль.

Пасля серыі невялікіх вулканічных з'яў, якія пачаліся ў снежні 2021 года, 15 студзеня гэтага года адбыўся выбух Хунга Тонга, у выніку чаго ўтварыўся вертыкальны шлейф, які распасціраўся больш чым на 50 км над паверхняй Зямлі.

Цяпло, якое выдаткоўваецца вадой і гарачым попелам у шлейфе, было самай значнай крыніцай гравітацыйных хваляў на Зямлі на працягу наступных 12 гадзін. Выбух меў рабізну, падобную да гравітацыйных хваляў, якія, як паказваюць спадарожнікавыя назіранні, распаўсюдзіліся па Ціхаакіянскім басейне.

Суаўтар даследавання доктар Скот Оспры з Оксфардскага ўніверсітэта, адзначыў, што выбух вулкана Хунга-Тонга можа мець дадатковыя наступствы.

"Наша даследаванне паказвае, як дзіўнае адлюстраванне глабальных хваль было выклікана велізарнай колькасцю марской вады, якая выпарылася падчас выбуху. Тым не менш, гэта яшчэ не ўсё. Па меры таго як вялікая колькасць вадзяной пары распаўсюджваецца па стратасферы, нам варта звярнуць асаблівую ўвагу на антарктычную азонавую дзірку і на тое, наколькі сур'ёзнай яна будзе вясной" — падкрэсліў ён.

Выбух таксама выклікаў хвалі ў атмасферы, якія адбіваліся вакол планеты блізу шасці разоў і дасягнулі хуткасці - 320 м на секунду. Той факт, што адна падзея дамінавала ў такім вялікім рэгіёне, апісваецца аўтарамі артыкула як унікальная ў назіраннях за кліматам, якая дапаможа навукоўцам палепшыць будучыя мадэлі атмасфернага надвор'я і клімату.

"Гэта быў сапраўды вялікі выбух, і ён сапраўды ўнікальны з пункту гледжання таго, што навука назірала на сёння. Мы ніколі раней не бачылі атмасферных хваляў, якія ахопліваюць увесь свет, прычым з такой хуткасцю", — сказаў на заканчэнне вядучы аўтар даследавання доктар Корвін Райт з Універсітэта Бата.