«Працаваць на рынку шмат для каго стане нявыгадна»

Лукашысты ўвялі чарговыя навацыі для бізнэсу.

Касавым абсталяваннем некаторых прадаўцоў абавязалі абзавесціся да 10 кастрычніка 2021 года, але потым Міністэрства падаткаў і збораў дало ім адтэрміноўку. Тэрмін адтэрміноўкі заканчваецца 18 траўня 2022 года, на гэты час прадпрымальнікі павінны мець пры сабе касавыя апараты. Onliner.by распавядае, каго гэта закране і ці гатовы бізнэс да навацый.

Што за дакумент?

Размова ідзе аб пастанове ўрада і Нацбанка нумар 647/11, якую прынялі 15 лістапада 2021 года. Большасць пунктаў дакумента ўвайшла ў дзеянне пасля афіцыйнага апублікавання, некаторыя пачнуць дзейнічаць пазней - праз 6, 8 і 9 месяцаў. Цяпер гаворка пойдзе пра змены, якія пачнуць дзейнічаць 18 траўня.

- Навацыі мелі ўвайсці ў дзеянне раней, але працэс зацягнуўся. Спачатку быў дэфіцыт касавых апаратаў, у тым ліку праз падзеі ва Украіне. Затым думалі зноў перанесці навацыі ў якасці льготы для малога бізнэсу дзеля тых жа падзей, але не ўвялі. Пасля гэтага рэгістрацыйны орган не даваў рады рэгістрацыі касавых апаратаў, бо працэдура вельмі доўгая. Увогуле, прадстаўнікі МПЗ у лютым казалі, што мерацца ўвесці змены ў красавіку, але ў выніку наладжвалі працэс да траўня, - растлумачыла нам крыніца ў бізнэс-аб’яднаннях.

Каго закрануць змены, а каго - не?

Размова ідзе аб прадпрымальніках і юрыдычных асобах, якія прадаюць ураздроб харчовыя тавары (у тым ліку сельскагаспадарчую прадукцыю) на кірмашах і гандлёвых месцах. Яны з 18 траўня абавязаныя будуць мець пры сабе касу. Пры гэтым без касавых апаратаў па-ранейшаму можна будзе:

- прадаваць жывую рыбу з цыстэрнаў, алей і безалкагольныя напоі на разліў;

- выконваць вялікі спіс паслуг у сельскай мясцовасці;

- выкарыстоўваць дзіцячыя забаўляльныя апараты, у якія трэба кідаць грошы;

- быць рамеснікам або самазанятым.

Прасцей кажучы, для фізічных асоб, якія прадаюць сваю прадукцыю на базарах або сезонных кірмашах, нічога не зменіцца - яны па-ранейшаму могуць працаваць без касы. Але для іх ёсць шмат умоў і выняткаў, таму лепш удакладняць канкрэтыку ў падатковай інспекцыі.

Як купіць касу і колькі гэта каштуе?

Купіць і прылучыць касу не так лёгка, як здаецца. Для гэтага трэба:

- укласці ўмову з аператарам праграмнай касавай сістэмы;

- укласці ўмову з цэнтрам тэхнічнага абслугоўвання і рамонту касавых апаратаў;

- ІП, якія не маюць разліковага рахунку ў банку і якім цяпер спатрэбіцца каса, адкрыць такі рахунак.

Пасуе не ўсякі апарат, а толькі ўхвалены для выкарыстання ў Беларусі.

Адрозна ад праграмы кас (яны патрэбныя тым, у каго гандлёвая плошча большая за 200 м ²), звычайны касавы апарат не запатрабуе вялікіх укладанняў. Да яго трэба будзе набыць СКПО (сродак кантролю падатковых органаў) - невялікі блок, які перадае ў падатковыя органы інфармацыю аб суме кожнай куплі. Можна вымеркаваць, купіўшы ўжываную касу, але перад гэтым спраўдзіце, ці не здымаюць мадэль з абслугоўвання.

- Сумы на касавыя апараты вельмі розныя, але ў сярэднім гэта блізу 300 рублёў за новую касу і 150 рублёў - за ўжываную, за СКПО - яшчэ блізу 130 рублёў. Чэкавая стужка хоць і падаражэла, але для малога бізнэсу гэта вялікай ролі не сыграе, гэта будзе больш адчувальна для тых, хто па некалькі стужак штодзень выкарыстоўвае. Так што выдаткі на касы невялікія і не прычыняцца да павелічэння выдаткаў, якія затым могуць легчы на плечы спажыўца, - тлумачыць крыніца ў бізнэс-згуртаваннях. — Праблема ў іншым: у прадпрымальнікаў з'яўляюцца вялізныя рызыкі, бо за продаж без чэка можна заплаціць штраф, які ў разы перасягае кошт касы. Сюды ж дадаюцца падвышаныя падаткі. Акрамя таго, раней у прадаўцоў харчовых тавараў на рынку пераважалі разлікі гатоўкай, цяпер жа гэта стане вельмі абцяжараным. Праведзеныя праз касу гатовыя грошы становяцца безгатоўкавымі, іх трэба занесці ды пакласці на рахунак, выдаткоўваць на пільныя патрэбы іх ужо нельга. Таму некаторыя прадпрымальнікі (асабліва гуртавікі з садавіной на рынках) кажуць, што працаваць на рынку стане нявыгадна, і яны проста кінуць гэтую справу.

А калі гандляваць без касы або не выдаць чэк?

Гэта пагражае адміністратыўнай адказнасцю паводле арт.13.15 КоАП. Штраф за адсутнасць касы або нявыдадзены чэк будзе адчувальным: для індывідуальнага прадпрымальніка - да 100 базавых адзінак (3200 рублёў), для юрыдычнай асобы - да 200 базавых адзінак (6400 рублёў).

Ці праўда, што можна не выдаваць папяровы чэк?

Пастанова таксама афіцыйна дазваляе выдаваць пакупніку (пры ягонай згодзе) аплатны дакумент толькі ў электронным выглядзе, без папяровай версіі. Напрыклад, накіроўваючы яго электроннай поштай.

Дарэчы, праз касавую стужку, якая падаражэла ў некалькі разоў, МПЗ даўней абяцала, што прадпрымальнікаў не будуць штрафаваць за электронныя чэкі, выдадзеныя раней за ўстаноўлены тэрмін.

Каму можна замяніць касу на аплату праз QR-код і праз мабільныя праграмы?

Некаторым гандлярам таксама далі права выкарыстоўваць для прымання безгатоўкавых аплат таннейшы спосаб - QR-коды і (або) мабільныя праграмы. Дазволена гэта прадпрымальнікам і юрыдычным асобам, якія займаюцца:

- раздробным гандлем новымі ды ўжыванымі аўтамабілямі, матацыкламі, футрамі ды футравымі вырабамі, прадметамі антыкварыяту;

развозным гандлем;

- паслугамі аграэкатурызму, ксэракапіявання і сканавання, дастаўкай прадукцыі грамадскага харчавання;

- арэндай легкавых і цяжкавых аўтамабіляў без кіроўцы;

- дзейнасцю гостэлаў (моладзевых гатэляў).