29 сакавiка 2024, Пятніца, 2:32
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Іржавы аўтобус чужой вайны

12
Іржавы аўтобус чужой вайны
ІРЫНА ХАЛІП
ФОТА: «НАША НІВА»

Ваярская годнасць для агрэсара - здацца ў палон, дэзерцірства і сабатаж.

У дзевяностыя па Менску ездзіў аўтобус саракавога маршруту з надпісам "Памяць". Першапачаткова руды двухвагонны "Ікарус" быў размаляваны ў камуфляжныя колеры, а ў салоне віселі фатаграфіі загінулых у Афганістане беларусаў. І некалькі разоў у гэтым аўтобусе я бачыла маладога чалавека ў форме - "афганцы", вельмі п'янага і ў слязах. Ён заўсёды сядзеў перад адной фатаграфіяй і, размазваючы слёзы, мармытаў: «Сяргей, за што ты загінуў? Сяргей, каму мне помсціць за цябе?

Потым я перастала ездзіць тым маршрутам і больш ніколі не сустракала саслужыўца забітага Сяргея. Але чамусьці не сумняваюся: яго жыццё было знішчана там жа, дзе і Сяргеева, пад тым жа агнём, у той жа краіне, куды яго адправіла жменька крамлёўскіх вар'ятаў. (Зрэшты, калі б адправілі разумныя, нічога ўсё адно не змянілася б - ні для Сяргея, ні для таго раздушанага бессэнсоўнай вайной жлукты).

Самым страшным для тых, хто выжыў, было ўсведамленне бессэнсоўнасці той вайны. Гэта азначала, што ні іх жыццё, ні смерць нічога не каштавалі. У велізарным СССР было занадта шмат маладых людзей, якіх можна кідаць пад танкі, затыкаць імі гарматныя жаралы і адпраўляць на зачыстку кішлакаў. Гэта генералаў, якія зараблялі валюту і цягнулі з вайны ўсё, што дрэнна ляжала, уключаючы сувязі з наркадылерамі, якія абяцалі выдатны дадатак да заробку, было не так ужо шмат. Жаўнераў жа - да халеры. Ніхто не лічыў цынкавыя дамавіны, толькі фармулёвачку прыдумалі патэтычную: «Загінуў пры выкананні міжнароднага абавязку». А галоўнае - краіна, якая гэтых незлічоных жаўнераў туды адправіла, шчасна раскідалася. Пайшла ў нябыт, не пакінуўшы адраса. І спытаць стала няма з каго. Помсціць - няма каму. Выстаўляць рахунак - таксама няма каму. Таму і галасіў сябар невядомага мне загінулага Сяргея, пытаючыся ў фатаграфіі, каму помсціць.

І ў мяне няма ўпэўненасці ў тым, што краіна, якая 24 лютага напала на Украіну, не раскідаецца пасля сёлетняй вайны. У той краіны застаецца ўсё менш шанцаў. І павялічыць гэтыя шанцы яна зараз спрабуе за кошт Беларусі.

Пакуль Лукашэнка як звычайна супярэчыць сам сабе, то расказваючы аб поўнай гатоўнасці беларускага войска далучыцца да вайны, то абяцаючы, што Беларусь ніколі не будзе ў ёй удзельнічаць, беларускія маці вывозяць сваіх сыноў ўзросту набору ў любым даступным кірунку (кірункаў, дарэчы, усё менш і менш - дзякуй за гэта краіне-агрэсару). А вось беларускія вайскоўцы чамусьці маўчаць.

Спадзяюся, у іх ужо гатовы важныя і смелыя словы адмовы, проста яны чакаюць прыдатнага моманту, каб іх вымавіць. Спадзяюся, яны ведаюць, што ніякіх аўтобусаў "Памяць" ужо не будзе, і перад іх фатаграфіямі ніхто ніколі не заплача. Спадзяюся, яны ўсвядомілі, што «салдат загадаў не абмяркоўвае» - гэта грувасткая і амаральная фармулёўка эпохі СМЕРШ і загараджальных атрадаў. Спадзяюся, ім вядома, што іх жыццё шануюць толькі яны самі і іх блізкія, а зусім не самаабвешчаны гетман. Спадзяюся, яны разумеюць, што калі пагодзяцца ўдзельнічаць у гэтай гнюснай вайне, аб якой марыў, знемагаючы ад нуды, маларослы насельнік крамлёўскага бункера, то знішчаць будучыню не толькі нашых дзяцей, але і сваіх уласных.

Нас так доўга вучылі любіць вайну, што мы яе зненавідзелі. Нас так упарта пераконвалі, што Беларусь ніколі нідзе не будзе ваяваць, акрамя як абараняючы ўласную тэрыторыю, што мы зразумелі: зноў хлусяць. Нас так настойліва пераконвалі ў неабходнасці дысцыпліны, субардынацыі і духу патрыятызму ў войску як абавязковай умовы яе баяздольнасці, што мы засвоілі: у сённяшняй скажонай агнём рэальнасці годнасцю становіцца здача ў палон, дэзерцірства і сабатаж.

Дарэчы, той аўтобус у канцы дзевяностых незаўважна знік з менскіх вуліц. Можа, перафарбавалі і заляпілі рэкламай зубной пасты. Можа, выкінулі на сметнік. А можа, проста пераплавілі на што-небудзь карыснае ў гаспадарцы разам з фатаграфіяй невядомага Сяргея, ад якога больш нічога не засталося. І я не ведаю, ці жывы той, хто аплакваў у аўтобусе свайго загінулага таварыша. Чамусьці мне здаецца, што не.

Але мы - выжывем. Я па-ранейшаму веру ў гонар мундзіра. І ў здаровы сэнс беларускіх вайскоўцаў. Акрамя, зразумела, тых, хто ўваходзіць у калідоры Цал Дзір Біе. Тых, хто пераступіў той парог чамусьці адразу ахоплівае вірус прыдуркаватасці і баязлівасці. На шчасце, такіх - адзінкі. І адзінае, пра што яны мараць, - гэта абзавесціся бункерам з усімі выгодамі, як у Пуціна, і ціха сядзець у ім да самай смерці, каб мухі не кусалі.

Ад мух, можа, і ўратуюцца. Але не больш.

Ірына Халіп, адмыслова для Charter97.org

Напісаць каментар 12

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках