Праз лукашыстаў беларускі фрыстайл рызыкуе застацца без медалёў

Як рэжым помсціць самому пратэстнаму тыпу спорту.

З 1998 года беларускія фрыстайлісты нязменна прывозяць узнагароды з Алімпійскіх гульняў: чэмпіёнамі ў розны час станавіліся Аляксей Грышын (у 2002-м ён здабыў яшчэ і бронзу), Ала Цупер, Антон Кушнір, Ганна Гуськова. Сярэбраны і бронзавы медалі на рахунку Дзмітрыя Дашчынскага.

Пару гадоў таму меліся небеспадстаўныя надзеі на тое, што і ў Пекіне фрыстайлісты паднімуцца на п'едэстал. Тым больш Аляксандра Раманоўская ў 2019-м стала чэмпіёнкай свету, а ля стырна нацыянальнай каманды стаяў Мікалай Казека - трэнер, які акурат і выхаваў усіх нашых алімпійскіх чэмпіёнаў і прызёраў у гэтым тыпе спорту. Але падзеі, якія рушылі пасля выбараў-2020 і прадаўжаюцца дагэтуль, ужо не дазваляюць з упэўненасцю чакаць медалёў. Занадта шмат каляспартыўных падзей, якія ўплываюць на перспектывы беларусаў на трампліне ў Кітаі.

«Трибуна» разбіраецца, якія перспектывы ў беларусаў на Алімпіядзе.

Што адбываецца ў фрыстайле цяпер: без Казекі, Раманоўскай і Цупер

Пасля жніўня 2020 года рэжым пачаў усяляк дэманстраваць, што для яго галоўнае - лаяльнасць, а не спартовыя дасягненні. Пад прэс трапіў і двухразовы найлепшы трэнер Беларусі, бацька беларускага фрыстайла Мікалай Казека. Коўч, які не пабаяўся выступіць за справядлівасць у краіне, па факце застаўся без улюбёнай працы.

Легендарнага трэнера прыбралі з асноўнай каманды. І гэта пры тым, што ў 2018-м з ім было ўкладзенае новае чатырохгадовае пагадненне акурат для падрыхтоўкі спартоўцаў да Алімпіяды ў Пекіне. У апошнія некалькі месяцаў Казека, які стаў непажаданым сістэме, намінальна застаецца галоўным трэнерам нацыянальнай каманды, але насамрэч займаецца ўсяго толькі планаваннем і статыстыкай у Рэспубліканскім цэнтры алімпійскай падрыхтоўкі ў фрыстайле. А вось у вызначальных нарадах цэнтра не ўдзельнічае, у трэніровачны працэс не ўцягнуты.

Цяпер за трэніровачны працэс у фрыстайлістаў адказваюць Міхаіл Курловіч і Дзмітрый Дашчынскі.

Курловіч цягам сямі гадоў дапамагаў Казеку ў нацыянальнай камандзе і займаў пасаду старэйшага трэнера. З траўня 2020-га ён кіраваў падрыхтоўкай юніёрскай нацыянальнай камандай, а пасля адхілення Казекі перайшоў у «нацыяналку» і дэ-факта ўзначаліў яе.

Дашчынскі, фактычна, з'яўляецца другім трэнерам нацыянальнай каманды. 44-гадовы спецыяліст актыўную кар'еру скончыў у 2014 годзе і амаль адразу ўзначаліў юніёрскую нацыянальную каманду, якой да гэтага кіраваў яго бацька Уладзімір. У траўні 2020-га Дзмітрый увайшоў у трэнерскі штаб Казекі, стаўшы яго памочнікам.

Спецыялісты не змогуць разлічваць у Пекіне на дваіх тытулаваных спартовак - чэмпіёнка свету Раманоўская і алімпійская чэмпіёнка Цупер прадаўжаюць аднаўляцца пасля траўм і аперацый.

Раманоўская дык увогуле перажыла няпросты год: у лютым 2021-га яе звольнілі з нацыянальнай каманды нібыта праз прагул, пазбавіўшы такім чынам заробку. А гэта, ні многа ні мала, амаль тры тысячы рублёў за месяц. Спартоўка пасля гэтага доўгі час працавала мэнэджэрам у адной з менскіх фотастудый. У лістападзе Аляксандра патрапіла ў новую заварушку - па дарозе дадому пасля трэніроўкі яе затрымалі, даставілі ў Партызанскае РУУС, пасля перавезлі на Акрэсціна. Неўзабаве над спартоўкай адбыўся суд – фрыстайлістку абвінавацілі паводле «народнага» артыкула 24.23 КоАП РБ – нібыта на аўто ў Аляксандры была налепка «Пагоня». Суд аштрафаваў Раманоўскую на 2610 рублёў.

42-гадовая Цупер перажыла ў рэжыме аднаўлення пасля аперацыі на ахілавым сухажыллі, але да Пекіна стаць на лыжы не паспела.

Якім будзе беларускі фрыстайл у Пекіне?

17 студзеня ў штаб-кватэры НАК прайшло пасяджэнне выканкама, на якім былі зацверджаныя амаль тры дзясяткі спартоўцаў з шасці тыпаў спорту, якія рыхтуюцца паехаць у Пекін. Сярод іх - фрыстайлісты. З ліцэнзіяй на Алімпіяду ўжо 29-гадовая Ганна Гуськова, 18-гадовая Ганна Дзяруга, 27-гадовы Станіслаў Гладчанка, 33-гадовы Максім Гусцік, 23-гадовы Павел Дзік і 18-гадовы Макар Мітрафанаў.

Крыху пазней стала вядома, што Беларусь атрымала яшчэ адну квоту ў жаночым фрыстайле - яна дасталася 17-гадовай Анастасіі Андрыянавай.

Алімпіяда ў Пекіне стане ўнікальнай для беларускага фрыстайла - раней туды ездзіла максімум шасцёра беларусаў. На гэты раз у камандзе сем спартоўцаў. Вось толькі досвед выступу на Алімпіядах у цяперашнім калектыве маюць усяго трое – Гуськова, Гладчанка і Гусцік.

Гуськова дэбютавала на Гульнях у Сочы і заняла 21-е месца, а чатыры гады таму стала чэмпіёнкай. Гладчанка быў у 2018-м шостым, а Гусцік - 22-м.

У дзяўчат безумоўны лідар - Гуськова, але пра перамогу ў Пекіне марыць цяжка

У 2018 годзе Ганна Гуськова ў фінале Алімпійскіх гульняў выканала найцяжэйшы скачок - патройнае сальта з трыма піруэтамі. Набраўшы 96,14 бала, яна заняла першае месца. На другім выявілася кітаянка Чжан Сін, якая набрала 95,52 бала.

У існым сезоне Ганна ўжо скакала патройнае сальта з трыма піруэтамі - на адкрытым чэмпіянаце Беларусі, дзе заняла ў жніўні другое месца, і на турніры у Швайцарыі, дзе перамагла. Пасля спартоўка перайшла на больш простыя скачкі. І, напрыклад, на нядаўнім этапе Кубка свету ў ЗША выканала падвойнае сальта з адным піруэтам - гэта дазволіла стаць трэцяй.

Для Ганны гэтая бронза стала ўжо другой у гэтым сезоне Кубка свету - 3 снежня яна паказала аналагічны вынік у фінскім горадзе Рука, выканаўшы патройнае сальта з трыма піруэтамі. У агульным заліку КС Гуськова ідзе на 12-м месцы.

Можна сказаць, што да Алімпіяды Гуськова падыходзіць у нядрэннай форме і гатовая паўтарыць праграму, якая чатыры гады таму дазволіла стаць чэмпіёнкай Гульняў. Вось толькі ці дастаткова будзе для перамогі? Асноўныя канкурэнткі беларускі - кітаянкі Ху Менгтаа і Кун Фаньюй (бронза Пхенчхана), а таксама аўстралійка Лора Піл (пятае месца чатыры гады таму) - выконваюць патройнае сальта з чатырма піруэтамі, што дазваляе ім знаходзіцца ў лідарах Кубка свету. Ганне такі скачок пакуль недаступны, таму нават калі яна выканае чыста сваю алімпійскую праграму чатырохгадовай даўніны, то не факт, што патрапіць на пастамент. Зрэшты, беларуска ўсё адно застаецца ў ліку прэтэндэнтаў на медалі.

Другім нумарам, прынамсі, зыходзячы з рэйтынгу КС, у нашых дзяўчат уважаецца Ганна Дзяруга. Цяпер яна займае 15-ы радок, а найлепшым вынікам у існым сезоне было шостае месца на студзеньскім этапе ў Дзір-Вэлі. Чыста дзяўчына выконвае падвойнае сальта з двума піруэтамі - на гэты момант гэта яе максімум. Зрэшты, на асобных спаборніцтвах Ганна дапаўняла падвойнае сальта трэцім піруэтам, але гэта вяло да памылак. Патрапіць у фінал Алімпіяды з такім арсеналам будзе вельмі цяжка.

Аналагічная сітуацыя ў Анастасіі Андрыянавай. 17-гадовая спартоўка ідзе 23-й у агульным заліку КС, найлепшы вынік - чацвёртае месца на адкрытым чэмпіянаце Беларусі ў жніўні. Цікава, што пасля пераходу на снег вынікі дзяўчыны імкліва ўпалі. У пачатку снежня Анастасія стала дзявятай у Руцы, а пасля нават не трапляла ў топ-15, два разы апынуўшыся і зусім за межамі першай дваццаткі. Андрыянава пакуль можа пахваліцца чыстым выкананнем скачкоў з двума сальта з двума піруэтамі. Як гавораць спецыялісты, у гэтай дзяўчыны яшчэ ўсё наперадзе, і сёлетняя Алімпіяда будзе для яе пробай сіл на па-сапраўднаму сур'ёзным міжнародным узроўні. Калі беларуска трапіць у топ-12 у Пекіне, то гэта стане фантастычным вынікам.

У мужчын ёсць надзея на медаль

Чатыры гады таму ў Паўднёвай Карэі ўладальнікі медалёў з рознай ступенню чысціні выканалі аднолькавыя скачкі - патройнае сальта з чатырма піруэтамі. Але каб прэтэндаваць на медалі ў Кітаі, трэба мець у арсенале скачкі больш складаныя - як мінімум патройнае сальта з пяццю піруэтамі.

Такі скачок ёсць у арсенале 27-гадовага Станіслава Гладчанкі. Варта сказаць, што на мінулай Алімпіядзе беларус выканаў гэтую праграму, але памылкі пры прызямленні дазволілі заняць толькі шостае месца. Пасля гэтага кар'ера складалася не найлепшым чынам, і алімпійскі скачок спартовец не выконваў ужо даўно. Праз абвастрэнне старых траўмаў мінулы сезон, па большай частцы, выпаў: многія спаборніцтвы былі прапушчаныя, часам даводзілася выконваць даволі простыя скачкі. Цяпер сезон у Станіслава больш насычаны - за спіной ужо восем спаборніцтваў. У жніўні ён стаў першым на чэмпіянаце Беларусі і на турніры ў Швайцарыі, праўда, выканаўшы патройнае сальта з чатырма піруэтамі. На этапах Кубка свету найлепшы вынік - чацвёртае месца ў Руцы. Ізноў з тым жа скачком. Пападаць на пастамент беларусу замінае «бруднае» выкананне праграмы. У агульным заліку КС Гладчанка цяпер размяшчаецца на 21-м месцы.

Другой Алімпіяда стане і для Максіма Гусціка. Спартовец выконвае патройнае сальта з чатырма піруэтамі, але зрабіць гэта максімальна чыста пакуль ніяк не атрымліваецца. Адсюль - 32-е месца ў агульным заліку КС, найлепшы вынік у існым сезоне - 12-е месца ў Руцы ў пачатку снежня.

У 23 гады ўпершыню смак Гульні пакаштуе Павел Дзік. Са слоў спецыялістаў, спартовец перспектыўны, можа паказаць нядрэнны вынік у Пекіне, калі чыста выканае тую ж праграму, што і яго партнёры па нацыянальнай камандзе. Пакуль жа - 34-е месца ў агульным заліку Кубка свету, найлепшы вынік у цяперашнім сезоне - 16-е месца ў Руцэ. На летнім Адкрытым чэмпіянаце Беларусі ў жніўні з патройным сальта з чатырма піруэтамі Дзік стаў чацвёртым.

Дакладна такая ж гісторыя і з маладым Макарам Мітрафанавым. Адзінае адрозненне ад Дзіка ў тым, што 18-гадовы Макар займае месца ў рэйтынгу яшчэ ніжэйшае - 40-е. А на этапах Кубка свету толькі раз здолеў патрапіць у топ-20. У асноўным яго месцы - у сярэдзіне чацвёртага дзясятка.

У выпадку правалу ў індывідуальнай праграме можна чакаць медаль у камандных спаборніцтвах

Алімпіяда ў Пекіне для фрыстайла стане ўнікальнай. Упершыню ў рамках Гульняў пройдуць не толькі індывідуальныя спаборніцтвы, але і камандныя. На трамплін выйдуць тры чалавекі ад кожнай нацыянальнай каманды, прычым спартоўцаў аднаго полу дазволена заявіць не больш за два.

Са слоў спецыялістаў, у камандных спаборніцтвах шанцы на медалі, і нават залатыя, у беларускіх спартоўцаў вельмі высокія. Можна меркаваць, што адно месца будзе аддадзенае Ганне Гуськовай, а два астатнія зоймуць хлопцы. Але пакуль пытанне, хто менавіта гэта будзе.

Адзначым таксама, што ў цяперашнім розыгрышы Кубка свету беларусы двойчы займалі чацвёртае месца ў камандных спаборніцтвах, і абодва разы - у Руцы. Са снежня наша каманда была прадстаўленая Гуськовай, Дзікам і Ігарам Драбянковым, а 11-га чысла кампанію Ганне склалі Гладчанка і Гусцік. Залатыя ж медалі абодва разы здабылі кітайцы. На меркаванні адмыслоўцаў, менавіта прадстаўнікі Кітая з'яўляюцца галоўнымі канкурэнтамі нацыянальнай каманды Беларусі на Алімпіядзе ў Пекіне. Таксама на медалі прэтэндуюць расейцы, швайцарцы і амерыканцы.