З беларускіх паліклінік знікла вакцына ад вятранкі

У чым прычына?

У беларускіх паліклініках знікла вакцына ад ветраной воспы. Гэта абмяркоўваюць карыстальнікі ў адным з менскіх тэлеграм-каналаў: адны пішуць, што хацелі б зрабіць прышчэпку дзецям, іншыя - што плануюць прышчапіцца і самі. Калі з'явіцца магчымасць гэта зрабіць, людзі не ведаюць: невядома, калі ва ўстановы завязуць патрэбны прэпарат. Паспрабавалі разабрацца, што адбываецца, і навошта ўвогуле прышчэплівацца ад вятранкі.

Канал 6 студзеня тэлеграм-канал «Вакцыны_Мінск» праводзіў апытанне карыстальнікаў і пытаўся пра колькасць доз, у якіх яны маюць патрэбу. У каментарах многія адзначалі, што хацелі б зрабіць прышчэпку і дзецям, і сабе ці іншым дарослым у сям'і.

На днях у супольнасці апублікавалі адказ Міністэрства аховы здароўя на разгляд звароту наконт вакцынацыі супраць вятранкі. Дакумент падпісаны галоўным санітарным лекарам Беларусі Аляксандрам Тарасенкам. У ім гаворыцца, што сёння ва ўстановах аховы здароўя прэпарат «Варылрыкс», якім прышчэпліваюць ад ветраной воспы, «для надання платных паслуг адсутнічае». Там спасылаюцца на ліст прадстаўніцтва брытанскай фармацэўтычнай кампаніі GlaxoSmithKline, дзе адсутнасць паставак тлумачаць «зніжэннем вытворчых магутнасцяў завода-вытворцы» і «недастатковым аб'ёмам заяўленай колькасці».

Журналістка zerkalo.io патэлефанавала па адным з нумароў тэлефонаў, указаных у адказе, як фізічная асоба. Дзяўчына, якая падняла слухаўку, назвалася супрацоўніцай Рэспубліканскай санітарнай службы і пацвердзіла, што вакцыны ў наяўнасці ў Беларусі няма - кажа, гэта «прабелы мінулага года».

- Завод-вытворца не змог паставіць патрэбную колькасць для нашай краіны. Ён не выканаў план мінулага года, таму ўсё перанеслася. Цяпер праводзіцца апытанне ў кожнай вобласці, каб [ацаніць попыт] і на аснове гэтай колькасці зрабіць заказ у пастаўшчыка. Абяцаюць пастаўкі ў першай палове 2022 года, а калі канкрэтна - мы не ведаем. Я думаю, калі б праз месяц-два [вакцыну маглі завезці], гэта ўжо было б вядома нам. А пакуль няма ніякай інфармацыі, мяркую, магчыма, гэта сакавік і наступныя месяцы.

У РУП «Белфармацыя», якая займаецца закупамі, нам таксама расказалі, што праблемы з вакцынай звязаныя з пастаўкамі ад вытворцы.

- Мы б вельмі хацелі яе купіць і са свайго боку робім усё, каб нам яе прадалі, але завод не хоча прадаваць. Мы не можам з гэтым нічога зрабіць. У іх ёсць нейкія абмежаванні па магутнасці вытворчасці, і паводле афіцыйнага ліста ад GlaxoSmithKline яны нам яе раней за другое паўгоддзе не адгрузяць, — адзначылі на прадпрыемстве. - Але я не моцна веру гэтаму лісту, бо ўвесь мінулы год яны нас «кармілі сняданкамі» і з месяца ў месяц пераносілі тэрміны паставак, у выніку нічога не адгрузілі. Таму я не ведаю, ці рэальна нам змогуць у другім паўгоддзі завезці [прэпарат].

- У санітарнай службе кажуць аб першай палове года.

- У мяне ў афіцыйным лісце пра другое паўгоддзе 2022 года. Наўрад ці яны туды асобна пісалі, - адзначыла суразмоўніца. - Разумееце, у іх ёсць нейкія рынкі, больш выгадныя, чым Беларусь. Не забывайцеся, што гэта проста бізнэс, і нам яны напрацоўваюць паводле нейкіх рэшткавых прынцыпаў. У лютым мінулага гады адгрузілі нам вакцыну і на гэтым усё.

У прадстаўніцтве GlaxoSmithKline ў Беларусі адказалі, што прэпарат «Варылрыкс» быў даступны да лета-восені 2021-га «ў дастатковай колькасці», а цяпер з пастаўкамі ў нашу краіну сапраўды ёсць цяжкасці.

- Разумееце, Беларусь - маленькая краіна. Вядома, перш за ўсё задавальняюць [заяўкі] краін, дзе патрэба вышэйшая. Таму нам даецца вакцына ўжо як атрымліваецца, і то мы выдзіраем [яе] дзякуючы прадстаўніцтву. Але не ўсё ад нас залежыць. Для Беларусі ўжо пачалі вырабляць прэпарат, але працэс займае пяць месяцаў, і мы чакаем яго ў траўні. У гэты час 100% вакцына будзе. Пакуль давядзецца пачакаць, - распавяла спецыялістка.

Яна таксама запэўніла, што вакцыну павінны завезці ў краіну «ў дастатковай колькасці», аднак не ведае, як будзе складацца сітуацыя з пастаўкамі далей.

- Просім, каб больш выдавалі. Але разумееце, наша кампанія мінулы год займалася больш распрацоўкамі вакцыны ад каранавіруса. Таму вятранка ўжо на другі план адыходзіць. Таму можа такое быць, - адказала прадстаўніца на пытанне аб тым, ці могуць быць перабоі з пастаўкамі налета.

Ці небяспечная ўвогуле вятранка і ці трэба ад яе прышчапляцца?

Згодна з характарыстыкамі САЗ, вятранка - вострае віруснае захворванне. У дзяцей яно можа пераносіцца адносна лёгка, а ў дарослых - у больш сур'ёзных формах. Таксама можа прыводзіць да смяротнага зыходу ў нованароджаных і людзей з аслабленым імунітэтам. У апошняй катэгорыі, а таксама ў паджылых, вірус пасля можа выклікаць і апяразваючы лішай.

Адна з беларускіх лекарак-інфекцыяністаў на ўмовах ананімнасці распавяла Zerkalo.io, як вятранка можа працякаць у цяжкай форме ў дзяцей і дарослых. У чалавека ўсякага ўзросту можа выявіцца пнеўманія, аднак гэта звычайна не адбываецца ў маленькіх дзяцей, імунітэт якіх спраўляецца з інфекцыяй. Медык прывяла і іншыя прыклады магчымых ускладненняў:

- Можа развівацца другасная бактэрыяльная інфекцыя (звычайна стрэптакокавая або стафілакокавая), што можа прывесці да развіцця флегмоны (тып вострага гнойна-запаленчага захворвання, якое развіваецца ў падскурнай тлушчавай абалонцы і можа закранаць сухажыллі і мышцы, - заўв. Zerkaloio) у рэдкіх выпадках - некратычнага фасцыіта (запаленне падскурных мяккіх тканак, - заўв. Zerkalo.io) або стрэптакокавага таксічнага шоку. Могуць сустракацца міякардыт, гепатыт і гемарагічныя ўскладненні. Адно з самых распаўсюджаных неўралагічных ускладненняў - вострая постінфекцыйная мазжачковая атаксія (парушэнні каардынацыі рухаў), аднак яна назіраецца ў 1 з 4000 выпадкаў у дзяцей. Яшчэ сіндром Рэя - рэдкае, але сур'ёзнае ўскладненне ў дзіцячым узросце, можа пачацца праз 3-8 дзён пасля з'яўлення сыпу, галоўным чынам - пасля прыёму аспірыну. У дарослых у 1-2 выпадках з 1000 сустракаецца энцэфаліт, які можа быць небяспечным для жыцця.

Усякае захворванне лягчэй папярэдзіць, чым лячыць, і ветраная воспа - не выключэнне, сцвярджае інфекцыяніст. Паводле яе слоў, вакцынацыя ад вятранкі гарантуе эфектыўную ахову ад інфікавання гэтым вірусам і забяспечвае працяглы імунітэт – паводле інфармацыі САЗ, назіранні за доследнымі групамі цягам 20 гадоў у Японіі і цягам 10 гадоў у ЗША паказалі, што больш за 90% прышчэпленых у дзяцінстве людзей усё яшчэ мелі ахову ад ветраной воспы. Прышчэплівацца рэкамендуюць з 13 гадоў, калі ў чалавека імунітэту яшчэ няма. Калі ў картцы адпаведных адзнак няма, то можна здаць аналіз у лабараторыі на ўзровень антыцелаў.

- У маёй практыцы вакцынацыяй супраць ветраной воспы ў асноўным цікавяцца дарослыя, якія не хварэлі, а іх дзіця захварэла. Атрымліваецца цікавасць постфактум.

У Беларусі ў графіку планавай вакцынацыі няма прышчэпак ад вятранкі — у Міністэрстве аховы здароўя тлумачаць, што «ў нашай краіне ветраная воспа не мае масавага распаўсюджвання, захворванне характарызуецца лёгкай плынню, практычна не рэгіструюцца ўскладненні пасля перанесенай інфекцыі», таму прышчапіцца можна платна па жаданні.