28 сакавiка 2024, Чацвер, 15:04
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Люстрацыя ў Беларусі: што чакае лукашэнкаўскіх чыноўнікаў і сілавікоў?

57
Люстрацыя ў Беларусі: што чакае лукашэнкаўскіх чыноўнікаў і сілавікоў?

Некаторыя працэсы ўзурпатар ужо сам і запусціў.

На канале палітолага і папулярнага YouTube-блогера Дзмітрыя Балкунца прайшла дыскусія «Як перамагчы? Насустрач пераменам».

Стратэгію змянення сітуацыі ў краіне ў жывым эфіры абмеркавалі лідар грамадзянскай кампаніі "Еўрапейская Беларусь", экс-намеснік міністра замежных спраў, кандыдат у прэзідэнты Беларусі Андрэй Саннікаў і кандыдат у прэзідэнты Беларусі, былы намеснік міністра замежных спраў, стваральнік Парку высокіх тэхналогій Валерый Цапкала.

Удзельнікі дыскусіі абмеркавалі пытанне: якой павінна быць люстрацыя чыноўнікаў і сілавікоў, звязаных у рэжымам Лукашэнкі?

Андрэй Саннікаў мяркуе, што гэтае пытанне трэба старанна прапрацаваць:

- Што тычыцца люстрацыі. Я ўдзельнічаў у навуковых даследаваннях аб Беларусі. Што рабіць? Я стаўлюся вельмі асцярожна да гэтага пытання. Трэба з асадкай пасядзець, палічыць. Таму што ў нас ёсць такія «змагары», якія заўтра ўсіх расстраляюць і на Крэмль пойдуць, галоўнае, каб нічога не рабіць унутры.

Трэба проста паглядзець, таму што я прыхільнік паўднёваафрыканскага варыянту, дзе былі створаны камісіі замірэння і дзе людзі каяліся ў сваіх злачынствах і камісія вызначала, прабачаць ці не прабачаць, і былі судовыя пакаранні. Гэта ўжо досыць сур'ёзны працэс, калі гэта ўсё публічна адбываецца і чалавек застаецца з гэтым жыць.

Я не думаю, што патрэбная пагалоўная люстрацыя. Вядома ўсе злачынствы, якія звязаны з гібеллю людзей, з забойствамі - гэта безумоўна.

А ў дачыненні да астатняга трэба проста гэтае пытанне абмяркоўваць. Адны гавораць, што без люстрацыі нічога не атрымаецца, але атрымалася ж усё ў палякаў. Была люстрацыя хутчэй фармальная. У Чэхіі была абвешчаная дастаткова жорсткая люстрацыя, але таксама нічога не атрымалася. Потым часам вынікі такой люстрацыі былі супрацьлеглымі. Праходзілі люстрацыю нягоднікі, а спецыялісты заставаліся за бортам і пазбаўляліся працы.

Мы багатая людзьмі краіна, але калі ўзяць маштаб задачаў, якія будуць стаяць перад Беларуссю пасля Лукашэнкі, то нам сапраўды спатрэбяцца кадры. Ёсць досвед вайсковых спецыялістаў, няхай ленінскі, няхай рэвалюцыйны, але гэта досвед прыцягнення спецыялістаў, якія раней ваявалі з уладай бальшавікоў, на сваю

старану, для працы ў прамысловасці і гэтак далей. Зразумела, што адыёзныя асобы і так ужо люстраваныя народам.

Якія будуць працэдуры афармлення гэтай люстрацыі - гэта іншае пытанне. Але ёсць надзённыя задачы дзяржавы, якія трэба будзе развязваць, у тым ліку і з прыцягненнем на службу сілавікоў, бо ахова грамадскага парадку, які сёння ў нас перакошаны - гэта сур'ёзная задача дзяржавы, якая будзе мець патрэбу не ў камісарах, а ў спецыялістах.

Валерый Цапкала падзяліўся досведам, які яму давялося назіраць ва Узбекістане:

- Я пагаджуся з Андрэем Алегавічам на 100% і скажу, што я пасля таго як пакінуў Парк высокіх тэхналогій, я кансультаваў урад Узбекістана, яны стваралі дзве падобныя структуры: Мірза-Улугбекскі інавацыйны цэнтр і «IT-парк Узбекістан».

Дык вось, зусім проста на маіх вачах, я бачыў пацвярджэнне вядомай фразы аб тым, што рыба гніе з галавы. І ў мяне адзін знаёмы чалавек, з якім я стаў ужо дастаткова блізкім, адначасова быў і прадстаўніком буйной міжнароднай ІТ-кампаніі, і ў той жа час у яго была свая прыватная кампанія чалавек на 15, якая пісала софт на замовы. І як узбек ён адначасова меў дзель ў рэстарацыі, дзе гатавалі плоў, уладальнікам кавярні быў. Дык ён кажа: «У мяне ў кавярні елі пастаянна чыноўнікі за Карымавым, яны прыходзілі, проста елі і, не расплачваючыся, сыходзілі».

То бок, такая карупцыя была бытавая. Але ўсё адно былі пастаянныя праверкі, былі пастаянныя нейкія складанасці, пастаянна за табой глядзелі і іншае, іншае. Калі прыйшоў Мірзіееў, ён сказаў так: пракуратура з гэтага часу будзе не прыгнятаць людзей, а будзе займацца тым, каб сачыць, каб ніякіх праверак не праводзіць. І даслоўна ўсюды рэклама пайшла, што калі да вас прыйшла праверка, то тэлефануйце, калі ласка, па гэтым тэлефоне, і вы можаце тады ўдакладніць, ці сапраўды гэтая праверка санкцыянаваная. І была зробленая трохгадовая забарона ўвогуле на правядзенне ўсякіх праверак.

Напраўду, той жа чыноўніцкі апарат, які раней быў арыентаваны на здушэнне грамадзянскай супольнасці, на здушэнне малога, сярэдняга бізнэсу, каб не даць ім магчымасць галавы падняць, тут жа ператварыўся ў прыладу падтрымкі. Чыноўнікі пачалі ставіцца інакш: яны сталі працаваць у плане пошуку нейкіх інвестыцый. Гэта значыць, цалкам памянялася стаўленне.

Адны і тыя ж быццам людзі, якія былі за Карымавым і якія засталіся за Мірзіевым. Але калі адбыўся разварот у эканамічнай палітыцы – гэта адразу ж адчулася і адразу ж усе пачалі прытрымлівацца зусім іншых алгарытмаў і правілаў. Не з-за таго мы дрэнна жывём, што чыноўнікі ў нас зладзеяватыя, а проста з-за таго, што ідзе такая зверху каманда і гэтыя імпульсы нянавісці. Гэтыя ж імпульсы нянавісці зыходзяць з самага верху. Гэта значыць, Лукашэнка цкуе ўсялякіх міністраў там, губернатараў. Яны далей уніз, так бы мовіць, прыгнятаюць усякіх начальнікаў упраў.

Вось гэтыя вось імпульсы, якія ён зверху ўніз спускае - яны даходзяць да простага грамадзяніна. Доўгі час ён умудраўся падманваць і казаў, што вось я там іх караю, народ павінен мяне за гэта любіць, бо начальнікі кепскія, а я добры. Цяпер падзеі апошніх гадоў адкрылі для многіх вочы, што менавіта ён з'яўляецца прычынай усіх нашых няўдач.

Дзмітрый Балкунец адзначыў, што Лукашэнка ўжо сам запусціў люстрацыю сваіх чыноўнікаў:

- А мне нават здаецца, што люстрацыю збольшага ён сам і запусціў. Бо маштабныя рэпрэсіі закранулі і чыноўнікаў. Андрэй Алегавіч, як вам здаецца, гэта нагадвае падзеі, напрыклад, 1937-1938 гадоў, калі сістэма пажырала сваіх?

- Абсалютна згодны, толькі гэта не люстрацыя. Так, гэта 1937 год, таму што сёння ён змагаецца са сваімі, плоць ад плоці сістэмы. Увогуле лаяльныя да гэтай сістэмы сёння знаходзяцца ў турмах. Нават сярод тых, каго мы ведаем (у зняволенні - рэд.), ёсць прыхільнікі Лукашэнкі, шчырыя прыхільнікі, ёсць і тыя, якія стваралі гэты рэжым.

Напісаць каментар 57

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках