Як міністр абароны Вялікабрытаніі выкрыў Пуціна

Магутнае эсэ Бэна Уолеса, якое развеяла смяхотныя заявы Крамля.

У той час як геапалітычная напружанасць ва Усходняй Еўропе нарастае, брытанскі дзяржсакратар у пытаннях абароны Бэн Уолес апублікаваў моцнае эсэ, якое развеяла смяхотныя заявы Крамля аб тым, што Расею атачае NАТО, і выкрывае трывожную этнанацыяналістычную рэальнасць, якая стаіць за імперскімі амбіцыямі прэзідэнта Расеі Уладзіміра Пуціна ва Украіне.

Новы артыкул Уолеса наўрад ці мог бы быць больш своечасовым. У апошнія месяцы Пуцін справакаваў буйны міжнародны крызіс, засяродзіўшы патэнцыйныя сілы ўварвання на мяжы з Украінай, пры гэтым намагаючы на рэзкім скарачэнні рэгіянальнай прысутнасці NАТО. У выпадку, калі Захад адмовіцца выконваць ягоныя патрабаванні, расейскі лідар папярэдзіў аб тым, што за гэтым будзе неўдакладнены «вайскова-тэхнічны» адказ.

У сваім эсэ міністр абароны Вялікабрытаніі зняпраўджвае «фальшывыя» спробы Пуціна прадставіць NАТО як пагрозу бяспецы Расеі. Ён паказвае, што пашырэнне альянсу пасля 1991 года зусім не мае на мэце акружыць Расею, а адлюстроўвае "натуральную рэакцыю" новых дзяржаў-чальцоў у Цэнтральнай і Усходняй Еўропе на "зламысныя дзеянні і пагрозы" самой Масквы.

Уолес сцвярджае, што напраўду цяперашняе расейскае бразганне зброяй адлюстроўвае перакручанае тлумачэнне гісторыі Пуціным і яго «нерэалізаваныя амбіцыі ў дачыненні да Украіны». Гэтая выснова заснаваная, бадай, на самай аўтарытэтнай з усіх магчымых крыніц: на ўласных словах Уладзіміра Пуціна.

Большая частка артыкула брытанскага міністра прысвечаная падрабязнаму аналізу знамянальнага эсэ Пуціна ад ліпеня 2021 года пад назвай «Аб гістарычным адзінстве расейцаў і ўкраінцаў».

Хоць гэты выдатны трактат атрымаў шырокае прызнанне як сведчанне апантанасці расейскага лідара Украінай, Уолес, магчыма, стаў першым высокапастаўленым заходнім чыноўнікам, які цалкам усвядоміў яго жахлівыя наступствы. «Нам усім трэба турбавацца, - піша ён, - таму што з-пад пяра самога прэзідэнта Пуціна выйшла эсэ з сямі тысяч слоў, у якім этнанацыяналізм знаходзіцца ў цэнтры ягоных амбіцый. Ён дае скажоную і выбарчую аргументацыю, каб апраўдаць у найлепшым выпадку падпарадкаванне Украіны, а ў найгоршым - гвалтоўнае аб'яднанне гэтай суверэннай краіны» з Расеяй.

У эсэ Уолеса некалькі абзацаў прысвечана аналізу і выкрыццю спроб Пуціна сказіць усходнееўрапейскую гісторыю, каб узаконіць сваю імперскую агрэсію супраць Украіны. Высокапастаўлены брытанскі чыноўнік катэгарычна адпрэчвае сцвярджэнне кіраўніка Крамля аб тым, што расейцы і ўкраінцы - «адзін народ», адзначаючы, што «Украіна была аддзелена ад Расеі значна даўжэй у сваёй гісторыі, чым была ўз'яднаная з ёй».

Былы капітан знакамітага палка шатландскай гвардыі брытанскага войска, Уолес у поўнай меры ўсведамляе смяротную сілу слоў, якія выкарыстоўваюцца ў якасці зброі вайны. Ён абвінавачвае Пуціна ў тым, што той «цалкам ігнаруе пажаданні грамадзян Украіны, абуджаючы той жа тып этнанацыяналізму, які разгульваў па ўсёй Еўропе на працягу стагоддзяў і ўсё яшчэ можа абудзіць тыя ж разбуральныя сілы старажытнай нянавісці».

«Калі адной халоднай студзеньскай ці лютаўскай ноччу расейскія войскі яшчэ раз пяройдуць мяжу суверэннай Украіны, ігнаруйце гісторыі пра «саламянага чалавека» і апавяданні пра «фальшывы сцяг» і агрэсію NАТО і памятайце словы самога прэзідэнта Расеі, сказаныя ў гэтым эсэ, напісаным летась» , - рэзюмуе ён. «Запомніце гэта і спытайце сябе, што гэта значыць не толькі для Украіны, але і для ўсіх нас у Еўропе».

Празорлівы артыкул міністра абароны Вялікабрытаніі - не адзіны ягоны значны ўклад у абарону Украіны. 17 студзеня ён таксама паведаміў аб планах аб пастаўцы Украіне такой неабходнай супрацьтанкавай зброі.

Звяртаючыся да Палаты абшчын у Вестмінстары, Уолес пацвердзіў, што пастанова была прынятая «ў святле ўсё больш пагрозлівых паводзін з боку Расеі», і папярэдзіў, што Крэмль можа разлічваць на высокую плату за кожны новы наступ. «Я пяць разоў быў ва Украіне з 2016 года і ведаю, што ўкраінцы - горды народ, які будзе стаяць і змагацца за сваю краіну, за дэмакратыю і за свабоду», - пракаментаваў ён. «Усялякае ўварванне будзе разглядацца не як «вызваленне», а як акупацыя, і я баюся, што гэта можа прывесці да вялізных чалавечых ахвяр з усіх бакоў».

Гатоўнасць Вялікабрытаніі ўзброіць Украіну рэзка кантрастуе з нежаданнем Нямеччыны даць зброю Кіеву, нягледзячы на нядаўнюю змену ўрада ў Бэрліне. Выступаючы 17 студзеня падчас першага візіту ва Украіну пасля яе прызначэння ў снежні 2021 года новым міністрам замежных спраў Нямеччыны, Анналена Бэрбок зноў заявіла аб адмове сваёй краіны пастаўляць зброю Украіне, спаслаўшыся на «гістарычную адказнасць» не дастаўляць зброю ў крызісныя зоны. Многіх украінцаў гэты аргумент не ўразіў, і яны задаліся пытаннем, чаму нямецкае пачуццё «гістарычнай адказнасці» не распаўсюджваецца на прыкладна восем мільёнаў украінцаў, забітых падчас Другой сусветнай вайны.

Хоць пачуццё расчаравання ва Украіне праз далейшае нежадання міжнароднай супольнасці супрацьстаяць Крамлю адчувальнае, нядаўнія словы і дзеянні Бэна Уолеса атрымалі шырокае ўхваленне. Міністр абароны Вялікабрытаніі ясна ўсведамляе імперскія інстынкты, якія падсілкоўваюць цяперашні крызіс, і разумее важнасць супрацьдзеяння Уладзіміру Пуціну, пакуль яшчэ не стала занадта позна. Многія ў Кіеве зараз будуць спадзявацца на такую ж яснасць з боку іншых заходніх лідараў.

Пітэр Дзікінсан, Atlantic Council (пераклад - «Новое время»)