29 сакавiка 2024, Пятніца, 8:44
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Стваральнік каранавірусаў-хімер ацаніў імавернасць узнікнення SARS-CoV-2 з лабараторыі ва Ухані

7
Стваральнік каранавірусаў-хімер ацаніў імавернасць узнікнення SARS-CoV-2 з лабараторыі ва Ухані

Амерыканскі мікрабіёлаг сфармуляваў пытанні да кітайскіх уладаў.

Заўзятым прыхільнікам гіпотэзы аб штучным паходжанні SARS-CoV-2 не трэба прадстаўляць Ральфа Бэрыка. Гэта ён у суаўтарстве з Шы Чжэнлі, «жанчынай – кажаном» Уханьскага інстытута вірусалогіі, апублікаваў у 2015 годзе працу аб хімерным каранавірусе, «сшытым» з двух іншых. Нават на слуханнях у Кангрэсе ЗША Бэрыка абвінавачвалі ў стварэнні «супервірусаў». Амерыканскі мікрабіёлаг даў вялікае інтэрв'ю MIT Technology Review.

Бэрык ніколі не займаўся распрацоўкай «супервірусаў». У навуковым артыкуле 2015 года наўмысна не быў апублікаваны геном хімернага віруса, каб ён не патрапіў у дрэнныя рукі. З пачаткам пандэміі COVID-19 іншыя навукоўцы папрасілі зірнуць на гэты геном і прыйшлі да высновы, што хімера моцна адрозніваецца ад SARS-CoV-2.

Супрацоўніцтва з Шы Чжэнлі пачалося ў 2012 ці 2013 годзе. Бэрык паслухаў яе даклад аб знойдзеных у пячоры з кажанамі каранавірусах SHC014-CoV і WIV1-CoV, а пасля выступу папрасіў паказаць іх геномы. Шы Чжэнлі даслала геномы яшчэ да таго, як апублікавала ўласную працу, таму яе паказалі суаўтарам ў тым самым артыкуле аб хімеры. Ні яна, ні чальцы яе каманды не працавалі ў лабараторыі Бэрыка, а група Бэрыка - ва Уханьскім інстытуце вірусалогіі. Таксама амерыканцы не перадавалі кітайцам ні генетычную паслядоўнасць хімеры, ні клоны, ні вірусы.

Бэрык прыдумаў спосаб, як сінтэзаваць вірус, маючы адну толькі яго генетычную паслядоўнасць, але зборка атрымалася б дарогай. Для прастаты ўзялі шыпавідны бялок SHC014-CoV і ўбудавалі яго ў SARS-CoV (не ў SARS-CoV-2, які выклікае COVID-19, а ў мадыфікаваны вірус - узбуджальнік атыповай пнеўманіі 2002-2004 гадоў - заўв. ТАСС). Атрыманая хімера змагла заразіць клеткі чалавека. Бэрык не ўважае гэта за эксперымент для надання новай уласцівасці (англ. Gain-of-function), бо зыходны вірус таксама мог заражаць клеткі, прычым нават лепш чым хімеры. Тады гэта захаванне функцыі, а не наданне. У дадатак хімера была «змякчаная» ў мышах, так што нават можна казаць пра страту ўласцівасці.

Да 2016 года доследы з хімерамі і метады зваротнай генетыкі дазволілі выявіць шмат небяспечных SARS-падобных вірусаў, і навукоўцы сталі шукаць лекі шырокага спектру дзеяння. Першым з іх быў рэмдэсівір. Ужо ў першыя месяцы пандэміі COVID-19 пачаліся клінічныя даследаванні рэмдэсівіру, і гэты прэпарат быў ухвалены Управай санітарнага нагляду за якасцю харчовых прадуктаў і медыкаментаў ЗША раней за ўсіх астатніх. Іншы прэпарат молнупіравір, таксама паказаў актыўнасць супраць каранавірусаў яшчэ да пандэміі.

Стваральнік каранавірусаў-хімер ацаніў імавернасць узнікнення SARS-CoV-2 з лабараторыі ва Ухані

Амерыканскі мікрабіёлаг сфармуляваў пытанні да кітайскіх уладаў.

Заўзятым прыхільнікам гіпотэзы аб штучным паходжанні SARS-CoV-2 не трэба прадстаўляць Ральфа Бэрыка. Гэта ён у суаўтарстве з Шы Чжэнлі, «жанчынай – кажаном» Уханьскага інстытута вірусалогіі, апублікаваў у 2015 годзе працу аб хімерным каранавірусе, «сшытым» з двух іншых. Нават на слуханнях у Кангрэсе ЗША Бэрыка абвінавачвалі ў стварэнні «супервірусаў». Амерыканскі мікрабіёлаг даў вялікае інтэрв'ю MIT Technology Review.

Бэрык ніколі не займаўся распрацоўкай «супервірусаў». У навуковым артыкуле 2015 года наўмысна не быў апублікаваны геном хімернага віруса, каб ён не патрапіў у дрэнныя рукі. З пачаткам пандэміі COVID-19 іншыя навукоўцы папрасілі зірнуць на гэты геном і прыйшлі да высновы, што хімера моцна адрозніваецца ад SARS-CoV-2.

Супрацоўніцтва з Шы Чжэнлі пачалося ў 2012 ці 2013 годзе. Бэрык паслухаў яе даклад аб знойдзеных у пячоры з кажанамі каранавірусах SHC014-CoV і WIV1-CoV, а пасля выступу папрасіў паказаць іх геномы. Шы Чжэнлі даслала геномы яшчэ да таго, як апублікавала ўласную працу, таму яе паказалі суаўтарам ў тым самым артыкуле аб хімеры. Ні яна, ні чальцы яе каманды не працавалі ў лабараторыі Бэрыка, а група Бэрыка - ва Уханьскім інстытуце вірусалогіі. Таксама амерыканцы не перадавалі кітайцам ні генетычную паслядоўнасць хімеры, ні клоны, ні вірусы.

Бэрык прыдумаў спосаб, як сінтэзаваць вірус, маючы адну толькі яго генетычную паслядоўнасць, але зборка атрымалася б дарогай. Для прастаты ўзялі шыпавідны бялок SHC014-CoV і ўбудавалі яго ў SARS-CoV (не ў SARS-CoV-2, які выклікае COVID-19, а ў мадыфікаваны вірус - узбуджальнік атыповай пнеўманіі 2002-2004 гадоў - заўв. ТАСС). Атрыманая хімера змагла заразіць клеткі чалавека. Бэрык не ўважае гэта за эксперымент для надання новай уласцівасці (англ. Gain-of-function), бо зыходны вірус таксама мог заражаць клеткі, прычым нават лепш чым хімеры. Тады гэта захаванне функцыі, а не наданне. У дадатак хімера была «змякчаная» ў мышах, так што нават можна казаць пра страту ўласцівасці.

Да 2016 года доследы з хімерамі і метады зваротнай генетыкі дазволілі выявіць шмат небяспечных SARS-падобных вірусаў, і навукоўцы сталі шукаць лекі шырокага спектру дзеяння. Першым з іх быў рэмдэсівір. Ужо ў першыя месяцы пандэміі COVID-19 пачаліся клінічныя даследаванні рэмдэсівіру, і гэты прэпарат быў ухвалены Управай санітарнага нагляду за якасцю харчовых прадуктаў і медыкаментаў ЗША раней за ўсіх астатніх. Іншы прэпарат молнупіравір, таксама паказаў актыўнасць супраць каранавірусаў яшчэ да пандэміі.

Крытыкаў сваіх эксперыментаў Бэрык пытаецца, ці знайшлі яны хоць адно лякарства шырокага спектру дзеяння, пакуль не пачалася пандэмія, і ці ёсць у іх увогуле стратэгія пошуку такіх сродкаў (варта заўважыць, што рэмдэсівір не надта эфектыўны, а молнупіравір, мяркуючы з усяго, наогул бескарысны для шпіталізаваных хворых; магчыма, яны б дзейнічалі лепш, калі б іх уводзілі на ранняй стадыі інфекцыі, але ў першыя дні пасля заражэння вірус звычайна не дае аб сабе ведаць - заўв. ТАСС).

У 2018 ці 2019 годзе Нацыянальныя інстытуты аховы здароўя ЗША звярнуліся ў лабараторыю Бэрыка, каб праверыць мРНК-вакцыну супраць MERS-CoV. Да пачатку 2020 года было зразумела, што вакцына добра засцерагае мышэй ад смерці. Калі гэтую вакцыну перарабілі пад SARS-CoV, яна таксама атрымалася вельмі эфектыўнай. Нядзіўна, што, калі пачалася пандэмія, Нацыянальныя інстытуты аховы здароўя ЗША паставілі ў прыярытэт мРНК-вакцыны. А нядаўна група Бэрыка апублікавала вынікі даследавання мРНК-вакцыны супраць усіх вядомых SARS-падобных каранавірусаў: прэпарат абараніў мышэй. Такую вакцыну не атрымалася б распрацаваць без эксперыментаў з хімерамі.

Ва Уханьскім інстытуце вірусалогіі прараблялі такія доследы, але за аснову бралі вірус WIV1-CoV. Бэрык сумняваецца, ці ўважаць гэта за эксперыменты ў наданні новых уласцівасцяў. Нацыянальныя інстытуты аховы здароўя ЗША прызнаюць такімі толькі тыя, дзе SARS-CoV, MERS-CoV або штамы птушынага грыпу спрабуюць зрабіць больш заразнымі або патагеннымі. Генетычна WIV1-CoV адрозніваецца ад SARS-CoV на 10%, гэта іншы вірус. Тым не менш гэта SARS-падобны вірус.

У лабараторыі Бэрыка працуюць, выконваючы строгія захады засцярогі, але ён сумняваецца, што ў ЗША і іншых краінах заўсёды робяць тое самае. У Кітаі многія эксперыменты з каранавірусамі кажаноў праводзяць ва ўмовах, якія адпавядаюць другому ўзроўні біялагічнай абароны (усяго іх чатыры, самы строгі - чацвёрты). У гэтых умовах персанал заражаецца часцей, а правяраюць работнікаў радзей. Сам Бэрык не стаў бы эксперыментаваць з каранавірусаў кажаноў такім чынам. Кітай - незалежная дзяржава і сам вызначае, як праводзіць даследаванні. Але, як і іншыя краіны, ён павінен несці адказнасць за свае пастановы. Бэрык мяркуе, што ў гэтай галіне патрэбныя міжнародныя стандарты, асабліва калі справа тычыцца малавывучаных вірусаў.

Бэрык падпісаў адкрыты ліст з заклікам старанна праверыць усе гіпотэзы аб паходжанні SARS-CoV-2. Яго не задаволіла справаздача супольнай місіі экспэртаў Сусветнай арганізацыі аховы здароўя (САЗ) і кітайскіх навукоўцаў. У ёй не сказана, чаму выцек з лабараторыі «надта малаймаверны». Калі эксперыменты сапраўды праводзіліся ва ўмовах, якія адпавядаюць другому ўзроўні біялагічнай бяспекі, то ў Бэрыка ёсць шмат пытанняў. Вось некаторыя з іх: што і як робяць у лабараторыях? Наколькі добра падрыхтаваны персанал? Ці адбываліся здарэнні, калі хтосьці мог заразіцца, як гэтыя здарэнні расследаваліся і што было далей? Якія працэдуры на выпадак, калі ў працаўніка з'явіўся жар?

Хоць Бэрык не выключае выцек з лабараторыі, яму здаецца, што SARS-CoV-2 усё ж з'явіўся ў прыродзе. Пераканаўчых пацверджанняў таго, што вірус быў створаны штучна, на гэты момант няма.

Да пандэміі генетычнымі эксперыментамі з каранавірусамі па ўсім свеце займаліся тры-чатыры групы. Магчыма, цяпер іх у тры-чатыры разы больш. Бэрыка гэта трывожыць, бо не ўсе цалкам усведамляюць рызыкі. У дадатак у будучыні ўсё новыя вірусы, якія прывялі да выбухаў, будуць вывучаць гэтак жа старанна, і гэта адкрые магчымасці для ваеннага выкарыстання.

Бэрык мяркуе, што з часам вірулентнасць SARS-CoV-2 вырасце. Справа ў тым, што чалавек становіцца заразным да таго, як з'яўляюцца цяжкія сімптомы, то бок, хвароба не моцна ўплывае на перадачу віруса.

Напісаць каментар 7

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках