Аналітык пра санкцыі: Будзе балюча, магчыма, вельмі балюча

Ёсць два магчымыя сцэнары развіцця сітуацыі.

Старэйшы аналітык «Альпары-Еўразія» Вадзім Іёсуб пракаментаваў для сайта belaruspartisan.by зацверджаныя сёння на саміце ЕЗ сектаральныя санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі

- Трэба разумець, Еўразвяз ударыў па самых прыбытковых артыкулах беларускага бюджэту?

- Так, відавочна. У апублікаваным прэс-рэлізе ёсць такі тэрмін - дадатковыя абмежаванні адносна паставак нафтапрадуктаў, калійных угнаенняў. На гэты момант пакуль не вельмі зразумела, аб якіх абмежаваннях ідзе гаворка.

Возьмем, напрыклад, пастаўку нафтапрадуктаў у Еўразвяз. Пастаўкі нафтапрадуктаў некалькі месяцаў назад ужо былі пераарыентаваныя з партоў балтыйскіх краін на расейскую Усць-Лугу.

Бракуе пакуль канкрэтыкі аб пастаўках калійных угнаенняў: гаворка ідзе толькі пра забарону куплі або пра забарону транзіту. Па эфекту гэтыя дзве пастановы несупастаўныя.

Калі мы кажам, што Еўропа адмаўляецца набываць калійныя ўгнаенні - гэта прыблізна 8% беларускага экспарту калійных угнаенняў; бяда, але не трагедыя.

Калі ж гаворка пойдзе аб забароне транзіту, то праз Клайпеду праходзіць пераважная частка ўсяго беларускага экспарту ва ўсіх накірунках: Індыя, Кітай, Бразілія, то гэта будзе цалкам іншая гісторыя. Розніца ў тым, што будзе ці проста балюча, ці вельмі балюча.

- Ці можна ацэньваць страты беларускай эканомікі па мінімуму?

- Ці можна ацэньваць, проста я не праводзіў разлікі. Магу парэкамендаваць толькі паглядзець падлікі, зробленыя Ірынай Юзвак. Паводле яе падлікаў, страты ад ужо прынятых санкцый Еўразвязу і ЗША могуць скласці да 7% ВУП. А ў выпадку ўвядзення дадатковых санкцый супраць Мазырскага НПЗ і «Беларуськалію» - да 12-14% ВУП.

- Ці варта Менску спадзявацца, што Еўразвяз спыніцца на гэтых сектаральнай санкцыях?

- Справа не ў надзеі. Мы вельмі добра памятаем, чым выкліканыя два апошнія пакеты санкцый: чацвёрты і сектаральны - зроблена гэта пасля пасадкі самалёта Raynair; калі б не было пасадкі самалёта нават пры тым узроўні рэпрэсій, якія мы назіралі з лета 2020 года, не было б гэтых санкцый.

Але ўлады вельмі любяць страляць сабе ў нагу, таму нельга выключаць чарговы неабдуманы крок, здольны выклікаць значнае пагаршэнне стасункаў з Захадам.

Ёсць два магчымыя сцэнары: вытварыў яшчэ нешта, чарговым разам уразіўшы ўвесь свет, выклікаўшы на сябе максімальна жорсткія санкцыі - аж да выключэння банкаў з сістэмы SWIFT; калі нічым новым здзіўляць не будуць, то санкцыі, хутчэй за ўсё, будуць пашырацца паволі, напрыклад, могуць пашырацца персанальныя спісы.