З пачатку года бензін дадаў 10 капеек: ці будзе гэта апошняе падаражанне?

Эксперты сумняваюцца.

13 красавіка ў Беларусі дзясяты раз падаражэла паліва. Зноў на адну капейку. У «Белнафтахім» гэта патлумачылі падаражэннем нафты і «стратэгіяй стрыманай індэксацыі коштаў на аўтамабільнае паліва», прынятай у канцэрне, піша euroradio.pl.

У сацсетках пра гэта падаражэнне сталі пісаць як пра апошняе ў 2021 годзе. Бо зусім нядаўна, у лютым, намеснік начальніка галоўнага ўпраўлення падатковай палітыкі і даходаў бюджэту Мінфіна Аляксандр Васевіч заявіў, што сёлета кошт паліва павялічыцца ў сярэднім на дзесяць капеек (або на 6%), а стаўкі акцызаў на паліва застануцца на ўзроўні мінулага года.

«Гэтая мера знізіць для насельніцтва і прадпрыемстваў негатыўныя наступствы ад чарговага этапу падатковага манеўру ў Расеі», - абгрунтаваў Васевіч.

Няўжо «Белнафтахім» на гэтым спыніцца - і ўвесь астатні год мы будзем купляць бензін і дызель па цэнах, якія ўсталяваліся на АЗС 13 красавіка?

Гэта наўрад ці, лічаць экспэрты.

«Я мяркую, што палітыка капейкавага павышэння коштаў на паліва не зменіцца. Тым больш у любым выпадку ключавая складнік цаны на паліва - гэта, вядома, кошт нафты, - распавядае рэдакцыі эканамічная аглядальніца Таццяна Манёнак, якая спецыялізуецца на пытаннях энэргетыкі і нафтахімічнай прамысловасці. - Апошнім часам, а тым больш у параўнанні з мінулым годам, цана за барэль наблізілася да 60 даляраў, месцамі нават перавысіла.

Прадпрыемствы купляюць нафту за даляры, таму ў большай ступені, як мне здаецца, трэба арыентавацца на даляравы складнік. «Белнафтахім» вядзе досыць ашчадную, акуратную палітыку на ўнутраным рынку, але мы ўсё ж такі бачым непазбежную тэндэнцыю на павышэнне коштаў на паліва».

Фінансавы аналітык Вадзім Іосуб таксама не бачыць прычын для таго, каб рост коштаў на паліва спыніўся.

«Будзе даражэць, безумоўна. Даражэць на адну капейку, калі не кожны тыдзень, то як мінімум кожныя два тыдні. Па адной прычыне - грошы вельмі патрэбны і бюджэту, і «Белнафтахіму», і НПЗ. За апошнія гады ў іх [у НПЗ. - рэд.] змянілася бізнэс-мадэль. Калі раней яны асноўныя грошы зараблялі за кошт экспарту нафтапрадуктаў і пры гэтым гатовыя былі датаваць цэны на ўнутраным рынку, то цяпер заробку такога ўсё менш, усё больш надзей на ўнутраны рынак. Цэны стабільна растуць, прычым без аглядкі на тое, што адбываецца на сусветных рынках», - кажа Іосуб.

А можа, не падаражэе, а нават і патаннее?

У 2020 годзе цэны на аўтамабільнае паліва ў Беларусі павышаліся 11 разоў і зніжаліся пяць разоў - кожны раз на капейку. Гэта значыць, за ўвесь год паліва падаражэла на сем капеек.

Што ж такое адбылося летась? І ці не можа гэта паўтарыцца ў гэтым?

«Сусветная цана на нафту вясной [2020 года. - рэд.] упала ў разы. Як раз можна ўспомніць ўсякія вясёлыя гісторыі з адмоўнымі цэнамі на нафтавыя ф'ючэрсы. На фоне такога падзення коштаў - за пару месяцаў у 3,5 разы - «Белнафтахім» злітаваўся і на пяць капейчын цану знізіў - менш чым на пяць працэнтаў. Падобнага падзення, як год таму, сусветных цэн чакаць не варта, таму я не чакаў бы зніжэння нават на капейку», - расчароўвае Іосуб.

А як жа быць з заявай Мінфіна пра павышэнне коштаў на дзесяць капеек на працягу года? Няўжо чыноўнікі зноў кажуць адно, а робяць іншае?

«Хутчэй за ўсё, яны бачаць гэта не як абяцанне, а як здагадку. Спашлюцца на складанасці ў эканоміцы, на эпідэміялагічную абстаноўку ў свеце, на недружалюбнымі дзеянні з усіх бакоў - ёсць маса прычын, чаму можна спачатку слова даць, а потым яго забраць», - рэзюмуе Іосуб.