Эканаміст: А як вам такое - 3,36 рубля за даляр?

І гэта яшчэ аптымістычны варыянт.

Да канца года беларускі рубель можа быць у дыяпазоне ад 2,99 да 3,36 рубля за даляр. І гэта яшчэ аптымістычны варыянт, заснаваны толькі на сённяшніх працэнтных стаўках у дэпазітах.

Калі прытрымлівацца тэорыі пра тое, што працэнтная стаўка адлюстроўвае, колькі людзі могуць зарабіць на дэпазітах, то дыяпазон таго, што можа адбыцца да канца года, складае ад 2,99 да 3,36 рубля за даляр. Такое меркаванне ў каментары officelife.media выказаў старэйшы выкладчык эканамічнага факультэта БДУ Міхаіл Чэпікаў.

Неістотнасць імгненных рэкордаў

Са слоў эксперта, імгненныя скокі курсу рубля і даляра - гэта не так цікава. Цікавей, што адбудзецца праз год. На рынку ўжо ёсць інфармацыя, якая дазваляе гэта ўбачыць праз такі тэрмін, як «голая рознасць адсоткаў».

У эканоміцы ёсць магчымасць размяшчэння грошай у рублёвыя або валютныя дэпазіты. Калі вы ўкладваеце грошы ў рублёвы дэпазіт, то атрымліваеце працэнт. Але да моманту яго выплаты можа змяніцца курс. І розніца паміж адсоткамі рублёвых і валютных дэпазітаў як раз і паказвае: банкі і іх кліенты вераць у тое, што змяненне курсу акупіць нізкую стаўку па валютных дэпазітах, распавядае Чэпікаў.

«Я паглядзеў на лічбы, каб разумець, наколькі маюць рацыю тыя, хто прагназуе курс на ўзроўні 3 рублёў за даляр. На студзень 2021 года ў статыстыцы Нацбанка сярэдняя стаўка паводле новых дэпазітаў (безадклікальныя) у рублях складала 17,24% гадавых, а стаўка па даляравых дэпазітах - 1,3%. Паміж імі розніца прыкладна 16%.

Пры гэтым афіцыйны курс рубля да даляра ў студзені быў на ўзроўні 2,5789. Калі мы выкарыстаем прынцып, згодна з якім трэба, каб акупіўся курс, то паводле ацэнкі на студзень атрымліваецца, што да канца года курс рубля павінен складаць 2,99 рубля за даляр».

Папраўкі на рэкорд

Гэты прагноз можна пералічыць з улікам красавіцкіх максімальных значэнняў рубля і даляра. Цяпер у рублях бягучая максімальная стаўка дэпазітаў - 18,5% гадавых. У далярах максімальная стаўка, якую можна атрымаць, - 2,3%. Розніца паміж імі - 16,2%. Афіцыйны курс рубля цяпер - 2,6676 за даляр.

«Калі пералічыць прагноз з красавіка на красавік 2022 года, то атрымаецца, што праз год курс павінен быць 3,0998 рубля за даляр. Відавочна, што працэнтная розніца дэпазітаў павялічваецца і, адпаведна, чаканні росту курсу даляра павялічваюцца. Гэта сведчыць пра тое, у які бок развіваюцца чаканні», - кажа эканаміст.

Папраўкі на памылку

З яго слоў, яшчэ адзін істотны момант, які трэба ўлічваць, заключаецца ў тым, што ў 2020 годзе адбыліся падзеі, якія людзі не прадбачылі: пандэмія і падзеі жніўня.

«Калі ўзяць звесткі 2020 года, то па тых жа ацэнках рынак лічыў, што да снежня курс будзе складаць 2,29 рубля за даляр, напраўду ён быў 2,58 рубля за даляр. Гэта значыць рубель патаннеў прыкладна на 12,5% больш, чым тое, што людзі чакалі. І ёсць такое паняцце, як адаптыўнае чаканне. Уявіце, што людзі і сёння думаюць, што памыляюцца на 12,5% праз тое, што незразумела, што будзе з санкцыямі, з палітычнай сітуацыяй».

Калі да студзеньскіх разлікаў гэтага года закласці гэтую папраўку на памылку, то атрымліваецца, што курс на канец 2021 года павінен складаць 3,36 рубля за даляр, прагназуе Чэпікаў.

«Такім чынам, калі выкарыстоўваць гэтую простую тэорыю, заснаваную на тым, што працэнтная стаўка адлюстроўвае, што людзі думаюць, колькі яны могуць зарабіць на ўсіх гэтых рэчах, то дыяпазон таго, што можа адбыцца да канца года, - ад 2,99 да 3,36 рубля за даляр.

І пакуль дынаміка чаканняў ідзе не ў бок 2,99 рубля за даляр, а хутчэй у бок 3,36 рубля за даляр. Як хутка будзе гэты працэс развівацца, залежыць ад фактараў, якіх мы пакуль не бачым, і ад стаўкі рэфінансавання ў тым ліку».

КУДЫ ШТУРХАЕ СТАЎКА РЭФІНАНСАВАННЯ

Са слоў эканаміста, людзі разумеюць, што для таго, каб спыніць інфляцыю, трэба павышаць гэтую стаўку, але пасля гэтага ідзе павышэнне ставак у дэпазітах і крэдытах у рублях. У выніку разрыў паміж рублёвымі і даляравымі дэпазітамі становіцца яшчэ большы.

«Тады людзі будуць закладваць яшчэ большыя чаканні ў дачыненні да змены курсу рубля. Таму Нацбанк, не робячы рэзкіх рухаў, спрабуе гэтыя чаканні неяк абмяжоўваць», - тлумачыць Чэпікаў.

Ён дадае, што на практыцы чакання падганяюць або тармозяць працэс змены курсу валюты, але не з'яўляюцца крыніцай.

«Калі будзе прынятае рашэнне і эканоміку пачнуць фінансаваць вялікай колькасцю грошай, то гэтыя чаканні лягуць на добрую глебу і працэс можа выйсці за рамкі таго, што я назваў.

Калі, наадварот, нейкім цудадзейным чынам расмокчуцца палітычныя праблемы, здымуцца праблемы з санкцыямі і Нацбанк пачне аздараўляць фінансавую сістэму, то працэс можа затармазіцца і курс рубля стане больш прывабным.

Гэта значыць пры ўплыве нечакана добрых падзей («лебедзяў») сітуацыя можа быць лепшай, а пры нечакана дрэнных падзеях - наадварот».

ЦІ ЧАКАЦЬ ХУТКАГА РЭКОРДА

«Адказваючы на ваша пытанне, ці можа цяпер хутка ўсталявацца новы рэкорд на ўзроўні 3 рублёў за даляр, скажу, што пакуль я не бачу такой дынамікі. І большасць людзей у гэта пакуль не вераць. Інакш бы яны хутка канфіскоўвалі ўкладанні ў рублях і спрабавалі іх хутчэй канвертаваць. Пакуль такіх імклівых падзей няма».

Са слоў эканаміста, купля валюты насельніцтвам у першым квартале гэтага года сведчыць пра тое, што людзі не думаюць пра тое, што рубель моцна патаннее. З іншага боку, у насельніцтва проста няма рублёў, каб купляць валюту. Але гэта можа змяніцца.

«Сітуацыя з таваразваротам дрэнная, і Нацбанк бачыць гэта, а ўрад штурхае яго да таго, каб фінансаваць прамысловасць, таму неабавязкова цяпер будуць «закручваць гайкі», хутчэй наадварот - іх будуць адпускаць. Таму людзі ўсё-роўна будуць купляць валюту, а пакуль валюты купляюць менш, то і ціск на абменны курс меншы», - рэзюмаваў Чэпікаў.