29 сакавiка 2024, Пятніца, 2:59
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Пішыце лісты буйным почыркам

23
Пішыце лісты буйным почыркам
ІРЫНА ХАЛІП

І выходзьце з партрэтамі.

Самыя горкія словы, якія я чула апошнім часам, - гэта фраза з апошняга слова Ігара Пражэннікава ў судзе. Ігар сказаў, што ў турме зразумеў: ён нікому не патрэбны, акрамя маці. Ігару 21, і 17 лютага ён прысуджаны да аднаго з паловай гадоў калоніі.

А вы раней што-небудзь чулі пра Ігара Пражэннікава? Наўрад ці. Гэты малады чалавек быў затрыманы 4 кастрычніка пасля «Маршу вызвалення палітвязняў». Ён сеў на паўтара гады за тое, што заклеіў скотчам камеру відэаназірання на Акрэсціна. А больш мы нічога пра яго і не ведаем. Нават навіна пра чарговы палітычны прысуд прайшла па навінавых сайтах непрыкметна, бо ў той дзень пачынаўся суд над Віктарам Бабарыкам, і інфармацыйная прастора была занята менавіта гэтай гучным справай. А яшчэ ў той дзень скончыліся спрэчкі ў справе Кацярыны Андрэевай і Дар'і Чульцовай. Так што прысуд Ігару Пражэннікаву стаў ціхай і непрыкметнай навіной, як і яго чатыры з паловай месяцы ў СІЗА на Валадарскага. Сказаць тую горкую фразу пра маму мог толькі чалавек, які так і не адчуў нашай падтрымкі. Мы не напісалі яму лісты. Мы наогул не ведалі, хто ён такі.

Сёння ў спісе палітвязняў - 250 чалавек. Сапраўдная колькасць - значна большая і напэўна перайшла за тысячу. Проста многіх саджаюць паводле артыкулаў 363 і 364 - «супраціў супрацоўніку органаў унутраных спраў» і «гвалт або пагроза выкарыстання гвалту ў дачыненні да супрацоўніка органаў унутраных спраў», - ці ўвогуле за тэрарызм. А тых, хто арыштаваны паводле гэтых артыкулах, праваабаронцы, на жаль, не спяшаюцца прызнаваць палітвязнямі. Асцярожнічаюць: а раптам ён і сапраўды віжа за балаклаву ўхапіў? Узгадайце хаця б шмат якіх арыштаваных паводле справы Мікалая Аўтуховіча|. З аднымі ён сапраўды хоць бы сябраваў, а з іншымі быў ледзь знаёмы. Напрыклад, пенсіянерка Галіна Дзярбыш у СІЗА ўжо стала знакамітасцю: яе там называюць «бабуляй-тэрарысткай». Але ці шмат падтрымкі яна атрымлівае ад нас, з волі? Яна ж фармальна не з'яўляецца палітычнай. Зрэшты, я цяпер не пра праваабаронцаў і ўжо тым больш не пра іх крытэры. Я пра нас з вамі.

Так атрымалася, што мы шукаем навіны пра медыйных асоб, мы хочам ведаць, што з імі адбываецца, мы хочам іх падтрымліваць, мы пішам ім лісты. Таму атрымліваецца так, што Віктару Бабарыка лісты шлюць сотнямі (які адсотак даходзіць да адрасата - гэта другое пытанне), а маладым хлопцам, якія не былі вядомыя раней, пішуць мала ці не пішуць увогуле. Але ж гэтыя хлопцы выйшлі на пратэсты ўпершыню ў жыцці. Магчыма, яны былі б з намі і ў 2010, і ў 2006 годзе, але тады яны былі яшчэ дзецьмі. І вось хлопчыкі і дзяўчаткі выраслі, выйшлі на вуліцы, адчулі сябе часткай народу, узялі на сябе адказнасць, сталі ў сцэпку, пайшлі ў турму. Цяпер яны - нашы героі і наша будучыня. Але мы не ведаем іх ні ў твар, ні па прозвішчах.

І таму юны Ігар Пражэннікаў кажа ў судзе, што нікому не патрэбны. Гэта мы не далі яму магчымасці адчуць сябе патрэбным. Давайце гэта выпраўляць.

У еўрапейскіх парламентарыяў з 2010 года з'явілася традыцыя - браць шэфства над беларускімі палітвязнямі. Гэта такі сімвалічны, але прыемны жэст. Зараз яны таксама становяцца апекунамі нашых палітвязняў. Дык чаму мы не можам зрабіць тое ж самае? Нам гэта значна прасцей зрабіць, чым еўрапейскім дэпутатам. Для пачатку трэба хаця б знайсці на навінавых сайтах, у сацыяльных сетках, праз сарафаннае радыё прозвішчы затрыманых на акцыях пратэсту і проста ўдзельнікаў супраціўлення. Выбраць любое прозвішча. Або так: сабрацца вялікай кампаніяй, пакласці ў шапку цыдулкі з прозвішчамі палітвязняў і цягнуць жэрабя. Выцягнуць сабе падапечнага ўсляпую. І пачаць пісаць лісты. Рэгулярна, у кожнае надвор'е, да самага вызвалення. А яшчэ можна пасылаць хоць бы невялікія грашовыя пералічэнні. Але галоўнае ўсё ж - лісты. Яны дакладна не дадуць чалавеку адчуць сябе самотным і кінутым, што асабліва горка пасля таго, як прайшоўшыся па горадзе ў статысячнай калоне аднадумцаў і адчуўшы локаць суседа ў счэпцы.

І яшчэ адна рэч, якую мы ўсе разам павінны зрабіць, прычым неадкладна. У СІЗА-3 Гомеля цяпер сядзіць Дзмітрый Гопта. Ён інвалід. У 21-гадовага хлопца інтэлект шасцігадовага. Гэта значыць, у турме сядзіць першакласнік, якому далі два гады "за палітыку". Калі яго затрымалі, ён не разумеў, што адбываецца, неадкладна прызнаў віну, бо дзядзечкі міліцыянты паабяцалі, што адпусцяць. Дзядзечкі, дарэчы, да суду і адпусцілі - а навошта парыцца ў СІЗА з гэтым дзецюком, у якога энурэз да таго ж? Калі Дзіму бралі пад варту ў зале суда, ён плакаў і прасіўся да мамы. Дык вось, давайце неадкладна, сёння ж, усё адправім Дзіму паштоўкі-малюнкі. Рознакаляровыя і радасныя. Без доўгіх тэкстаў, але з буйнымі літарамі. Некалькі слоў падтрымкі: «Дзіма, мы з табой!», «Дзіма, трымайся!», «Дзіма, мы цябе чакаем!» - самых простых і зразумелых. (Адрас СІЗА: 246003, Гомель, вул. Кніжная, 1а.) І маленькаму хлопчыку Дзіму, які ніколі не пасталее, будзе не так страшна ў турме. А нам - на волі.

25 сакавіка Беларусь выйдзе на вуліцы. І мне здаецца, што ў гэты дзень на нашых вуліцах абавязкова павінны быць партрэты ўсіх палітвязняў. Без выключэння. Улада хоча падзяліць нас нават у гэтым: палітвязні-знакамітасці з біяграфіяй і тыя, хто за кратамі ўпершыню. Другіх значна больш. На іх прыкладзе пратухлы рэжым дэманструе грамадству: вось, пойдзеце на дэманстрацыю, пасадзяць вас - і ўсе забудуць. Дык вось, ні халеры. Не забудзем. І не даруем, зразумела.

Ірына Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Напісаць каментар 23

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках