29 сакавiка 2024, Пятніца, 7:52
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Ці зможа рэжым выплачваць пазыкі?

11
Ці зможа рэжым выплачваць пазыкі?

У Менска ўзнікаюць сур'ёзныя праблемы праз санкцыі.

Адным з ключавых элементаў пятага пакета санкцый, уведзенага днямі ЗША, сталі сектаральныя санкцыі супраць беларускай дзяржаўнай пазыкі. Што гэта?

Санкцыйнае падраздзяленне Мінфіна ЗША, OFAC, забараніла амерыканскім грамадзянам і арганізацыям даваць новыя пазыкі Міністэрству фінансаў і Банку развіцця Беларусі (належыць ураду) або купляць новыя аблігацыі абедзвюх дзяржарганізацый тэрмінам больш як на 90 дзён. Гэтыя абмежаванні распаўсюджваюцца на крэдыты і аблігацыі ў кожнай валюце.

Чаму ЗША ўвялі санкцыі супраць дзяржаўнай запазычанасці Беларусі і як гэта будзе дзейнічаць? Газета "Белорусы і рынок" разбіралася з фінансавым аналітыкам Альпары Еўразія Вадзімам Ёсубам.

- Даляр афіцыйная валюта ЗША, аперацыі ў далярах абслугоўваюцца амерыканскімі банкамі. З пункту гледжання ЗША, калі хтосьці нешта прадае за даляры, купляе за даляры, бярэ або вяртае даляравыя пазыкі, здзяйсняе ўсялякія даляравыя аперацыі - значыць, звяртаецца да паслуг амерыканскай фінансавай сістэмы, банкаўскай сістэмы. Амерыканцы маюць права самастойна вызначаць: каму выконваць паслугі, а каму - не. А частка беларускай дзяржаўнай запазычанасці размяшчаецца ў далярах і абслугоўваецца ў далярах, - тлумачыць фінансавы аналітык.

Што прапісана ў новым пакеце санкцый

- Вельмі часта амерыканскія санкцыі прачытваюцца па-рознаму.

Амерыканскія фізічныя асобы і юрасобы не могуць купляць беларускі новую дзяржаўную запазычанасць у далярах, тут усё зразумела. А што ў выпадку, калі гаворка ідзе аб продажы пазыкі іншым асобам, не амерыканцам, нават аб продажы пазыкі на ўнутраным рынку?

Напрыклад, Мінфін прадае даляравую пазыку беларускім банкам - такая практыка ў краіне распаўсюджаная. Але ў кожным выпадку правядзеннем, абслугоўваннем гэтых аперацый, даляравых выплат займаюцца амерыканскія банкі. Гэта значыць немагчыма зрабіць даляравую выплату без удзелу амерыканскага банка. Роўна як і немагчыма правесці выплату у еўрах без удзелу еўрапейскага банка, а ў расейскіх рублях - без расейскага банка. Усе гэтыя плацяжы ідуць праз карэспандэнцкія рахункі ў адпаведнай валюце, а ўсе карэспандэнцкія рахункі ў далярах абслугоўваюцца амерыканскімі банкамі.

Амерыканцам забаронена купляць беларускія аблігацыі - гэта прапісана ясна і выразна. Але гэта можна прачытаць і такім чынам, што амерыканскім банкам нельга абслугоўваць усе аперацыі з беларускай дзяржаўнай запазычанасцю. А гэта значыць, што выпускаць даляравыя аблігацыі немагчыма ў прынцыпе, няхай гэта будзе для размяшчэння ў Еўропе, у Расеі ці на ўнутраным рынку.

Што рабіць са старой пазыкай

Паводле звестак Мінфіна Беларусі, цяпер у далярах ЗША намінаваныя выпускі ўнутраных дзяржаўных аблігацый на 2,64 млрд даляраў, або блізу 60% усёй унутранай пазыкі. У Банка развіцця ў абарачэнні знаходзяцца даляравыя аблігацыі яшчэ на 115 млн даляраў, вынікае з ягоных матэрыялаў. Апошні цяпер даляравы выпуск аблігацый Мінфіна быў размешчаны ў канцы верасня на 17,4 млн даляраў.

Узнікае лагічнае пытанне: ці закрануць санкцыі старую дзяржаўную запазычанасць Беларусі?

- Калі прачытваць даслоўна, то гаворка ідзе выключна пра новыя пазыкі: фармальнай забароны на абслугоўванне старых пазык, на правядзенне выплат для вяртання старых пазык няма. Забарона тычыцца выпуску новых пазык.

Але пытанне са старымі пазыкамі з нюансамі. Тонкасць у тым, што, хаця прамой забароны на выплату і абслугоўванне старых пазык няма, на практыцы могуць узнікнуць вельмі сур'ёзныя складанасці, праблемы з выплатай старых пазык. Як гэта працуе?

Напрыклад, будзе аплата па выплату раней выпушчаных аблігацый. Раней такая аплата прайшла б без праблем, а цяпер амерыканскі банк можа закідаць плацельшчыка ў РБ дзясяткам дадатковых пытанняў - банку патрэбны гарантыі, што ён не парушае санкцыйны рэжым. Практыка паказвае, што ў выпадку правядзення плацяжу ў банка ўзнікае пытанне: а ці не трапляе гэтая выплата пад санкцыі? Банк тэарэтычна можа займацца гэтай выплатай месяц, паўгода, год, колькі хоча.

Ці ёсць выйсце?

- Магчымы выхад: пазычаць у іншых валютах, напрыклад, браць грошы ў расейскіх рублях. Пакуль яшчэ няма вялікіх праблем для ўзяцця пазыкі, намінаванай у еўрах. Чаму? Калі мы гаворым аб выплатах у далярах. То карэспандэнцкія рахункі адкрытыя ў амерыканскіх банках, калі гаворым аб плацяжах у еўрах, то карэспандэнцкія рахункі адкрыты ў еўрапейскіх банках. Але гэта могуць быць еўрапейскія дочкі расейскіх банкаў, напрыклад, у расейскага банка ВТБ ёсць буйная дачка ў Франкфурце. Пакуль на ўзроўні Еўразвязу не забароненыя аперацыі ў еўрах, тэарэтычна беларускія ўлады могуць праводзіць аперацыі ў еўрах праз еўрапейскія дочкі расейскіх банкаў. Але гэта магчыма толькі да таго часу, пакуль еўрапейскім банкам гэта не забароняць. Калі Еўразвяз адназначна забароніць правядзенне такіх аперацый, то еўрапейскія дочкі расейскіх банкаў не стануць рызыкаваць сваімі ліцэнзіямі.

Напісаць каментар 11

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках