Хоць тушкай, хоць пудзілам

Тараканавыя забегі па Еўропах.

Ірацкія курды на беларуска-польскай мяжы, якія начамі спрабуюць прарвацца ў Еўропу, - сапраўдныя немаўляты ў параўнанні з лукашэнкаўскімі чыноўнікамі і іншымі функцыянерамі. Мігранты, прынамсі, не робяць выгляд, што ім усё падабаецца на радзіме, а ў Еўропу іх гоніць суровая вытворчая неабходнасць.

Яны суздром сумленныя перад светам і не хаваюць, што хочуць у сытую шчасную краіну, дзе ім абавязкова дадуць дапамогу і сацыяльнае жыллё, і вакол будуць добрыя якія спачувальныя людзі, якія будуць змяняць законы, стандарты і дрэс-коды, каб не ўціскаць палітычныя перакананні і рэлігійныя пачуцці. Ёсць да чаго імкнуцца, ёсць за што змагацца, ёсць дзеля чаго замярзаць у снежаньскіх лясах на польскай мяжы.

Іншая рэч айчынныя чыноўнікі. Паслухаць кожнага - і здаецца, быццам іх з роднай хаты ні танкамі, ні венікам не выганіш. На радзіме ў іх і душа спявае, і розум працуе, і сэрца б'ецца. Пазбаў іх роднага пейзажу - і жыццё павісне на валаску, пакуль не прыпадуць да роднага карыта. І толькі цяжкі працоўны абавязак, толькі службовая выправа, у якую сілай выпіхвае начальства, толькі самаахвярнасць, якая вымушае ехаць на чужыну дзеля інтарэсаў дзяржавы, могуць прымусіць іх пакінуць дом родны. А напраўду - як у старым анекдоце: "хоць тушкай, хоць пудзілам, але ехаць трэба". Прасачыцца, ухапіць польскай галёнкі ды чэшскага піва, гішпанскага хамону ды грэцкай рэцыны, адгуляць, каб ногі гулі, адчуць сябе хоць на дзянёк вольным чалавекам, а не рабом, і ведаць, што не зазвоніць тэлефон і не загадаюць зараз з'явіцца для лупцоўкі. Гэтае кароткачасовае адчуванне свабоды становіцца самамэтай, і кожны функцыянер гатовы плішчыцца за мяжу, як таракан.

Дарэчы, пра тараканаў. Першым усвядоміў неабходнасць "гуманітарнага калідора" сам Лукашэнка - яшчэ ў дзевяностыя. Разумеў, магчыма, што на сустрэчы кіраўнікоў дзяржаў пасля ўсякіх рэферэндумаў яго ніхто не пакліча і роўным ужо не прызнаюць. Вось і прыдумаў сабе пасаду кіраўніка НАК, каб хаця б пад алімпійскім сцягам мець магчымасць выязджаць у цывілізаваны свет. І адразу ірвануў у Нагана, дзе ўмудрыўся на наступны ж дзень «нахамутаў», заехаўшы на лыжах на чужое рысавае поле. З поля яго паліцыя выгнала. А з Японіі да самага канца Алімпіяды выгнаць не маглі: усё ж НАК, і наогул - о спорт, ты свет.

Спорт - не толькі свет, але і да нядаўняга часу выдатная дзірка ў плоце для лукашыстаў. Досыць прысмактацца да якой-небудзь спартовай федэрацыі і ты цалкам легітымны, і віза шэнгенская ў кішэні, і магчымасць ездзіць па свеце, ды яшчэ і за дзяржаўны кошт. Спадзяюся, казус Базанава спыніць гэтае чыноўніцкае жульніцтва. Не, вядома, Базанаў трымаўся цвёрда. Чэшская паліцыя яму і бутэрброды, і печыва, і каву, і гарбату прапаноўвала - ад усяго адмовіўся. Баяўся, кажа, што падмяшаюць што-небудзь "псіхатроннае". Чэхі могуць, яны такія. А там, глядзіш, і пакаяльнае відэа распаўсюдзяць, дзе Базанаў кажа, што наглядзеўся экстрэмісцкай беларускай тэлевізіі, страціў арыентацыю і памылкова пайшоў у паслугачы да злачынцы, у чым глыбока раскайваецца. Але чэхам гэтыя пакаянні без патрэбы, як і сам Базанаў на іх тэрыторыі. «Сябрам і хаўруснікам Лукашэнкі няма чаго рабіць у Чэхіі», - выдатна сфармуляваў міністр замежных спраў Якуб Кулганек. Так што візу анулявалі і бездакорным дыпламатычным выспяткам адправілі на радзіму.

Гісторыя выдатная і павучальная. Але найперш - не для чыноўнікаў, а для Еўропы. Лукашыстаў не перавыхаваеш: яны ўсё адно будуць плішчыцца з родных краёў усялякімі шляхамі. А пралазы ёсць дагэтуль. І вось на іх Захаду даўно ўжо час звярнуць увагу. ААН. АБСЕ, САЗ, МАГАТЭ, Інтэрпол - любая міжнародная арганізацыя можа стаць «дахам» для сціжмаў тараканаў, якія выпаўзаюць з тутэйшых браняваных шчылін. Узгадайце, як у пачатку 2012 года, калі ў турмах сядзелі ўдзельнікі прэзідэнцкіх выбараў-2010, датычны да разгону мірнай акцыі пратэсту і наступных рэпрэсій міністр унутраных спраў Анатоль Куляшоў спакойна піў і жэр у Францыі. Французская пракуратура тады тлумачыла: мы нічога не можам зрабіць, бо ён прыехаў на запрашэнне Інтэрпола і, адпаведна, валодае імунітэтам. Гэтак жа прасочвалася ў Еўропу Ярмошына - дзякуючы АБСЕ. А зараз і Макей у Швэцыі – на такое ж запрашэнне. Спадзяюся, гісторыя з Базанавым стане першай, але зусім не апошняй, і неўзабаве ануляванымі візамі беларускай чэлядзі можна будзе абгарнуць зямную кулю.

А службоўцам ад усёй душы раю: ужо лепш дамовіцеся з дальнабойшчыкамі, хавайцеся пад дном фуры - і наперад, паўз памежныя слупы. Так значна надзейней будзе. Калі нават трапіцеся - ну што ж, як паказвае гісторыя Базанава, тамтэйшыя паліцыянты біць не будуць, затое кавы з бутэрбродамі прапануюць. Як-небудзь перазімуеце.

Ірына Халіп, адмыслова для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]