28 сакавiка 2024, Чацвер, 11:50
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Раса Юкнявічэне: Размовы пра трыбунал над Лукашэнкам ужо пачаліся

30
Раса Юкнявічэне: Размовы пра трыбунал над Лукашэнкам ужо пачаліся
РАСА ЮКНЯВІЧЭНЕ
ФОТА: DELFI

У будучыні беларусы будуць жыць без межаў з Польшчай і Літвой.

Лукашэнка працягвае гібрыдныя атакі супраць Еўразвязу. Штодзень фіксуюцца спробы незаконнага перасячэння межаў Літвы і Польшчы. Літоўскія ўлады заявілі, што беларускія сілавікі і нелегальныя мігранты пачалі выкарыстоўваць новую тактыку для штурму межаў.

Як спыніць Лукашэнку? Сайт Charter97.org пагаварыў пра гэта з дэпутаткай Еўрапарламенту, экс-міністаркай абароны Літвы Расай Юкнявічэне.

- Рэжым Лукашэнкі выкарыстоўвае нелегальную міграцыю для ціску на краіны Еўразвязу. Як вы ацэньваеце тое, што адбываецца ля межаў Польшчы і Літвы?

- Я павінна вас крыху паправіць і сказаць, што Лукашэнка выкарыстоўвае не проста нелегальную міграцыю, а кантрабанду мігрантаў. Гэта нешта іншае, чым проста праблема міграцыі, з якой сутыкаюцца некаторыя краіны Еўразвязу. Усё было арганізавана і кіравалася. Людзі плацілі вялікія грошы дзяржаўным кампаніям, а не толькі кантрабандыстам. Сам рэжым арганізуе і выкарыстоўвае кантрабанду як інструмент. Гэта кіруецца гэтак жа, як і за савецкім часам падчас «актыўных мерапрыемстваў» КДБ.

Крызіс пачаўся з заявы Лукашэнкі ў траўні. Ён прыстрашыў ЕЗ, асабліва Польшчу і Літву, што пачне не толькі накіроўваць плыні мігрантаў, але і наркотыкаў і шмат іншага. У чэрвені-ліпені ён пачаў гэтыя атакі супраць Літвы. На жаль, да гэтага ніхто не быў гатовы. Спачатку ўсім было дазволена перасякаць мяжу, але для гэтых людзей у нас не было спецыяльных месцаў. Калі прыйшла восень, у нас было шмат праблем. Мясцовыя жыхары былі супраць, бо для іх гэта таксама быў шок.

Мішэнню для Лукашэнкі з'яўляецца наша дэмакратыя, каб стварыць хаос у краінах і прымусіць ЕЗ размаўляць з ім. Такім чынам, нам давялося змяніць нашу тактыку і палітыку. Мы пабудавалі агароджу, фізічную мяжу з Беларуссю і больш людзей не пускалі. Вельмі важна правільна паставіць дыягназ: што азначае гэты крызіс і якая бягучая сітуацыя. Толькі тады ёсць магчымасць выкарыстоўваць правільнае лячэнне.

Ці стаіць за ім Крэмль? Сапраўды гэта так. Магчыма, ён дапамагае арганізаваць прыезд гэтых людзей у Менск з такіх краін, як Ірак, Сірыя ці аднекуль яшчэ. Без сумневаў, за Лукашэнкам стаіць Крэмль. Гэта бачна з вялізнай дэзінфармацыі, якая ідзе не толькі з Менска, але асабліва з Масквы.

- Мы бачылі ўжо гарачую фазу, калі нелегальныя мігранты пайшлі на штурм мяжы Польшчы. Як лепш ахарактарызаваць сітуацыю? Гэта гібрыдныя напады, можа, гібрыдная вайна?

- Гэта частка гібрыднай вайны супраць Захаду, якую праводзіць Крэмль, а Лукашэнка - вельмі добры інструмент. Ён стаў марыянеткай Крамля. Мы бачым, што еўрапейскія лідары заклікалі Пуціна развязаць крызіс, але ён сам з'яўляецца часткай праблемы. Ён галоўны дзейны суб'ект, бо без Пуціна Лукашэнка не выжыў бы. Галоўны корань праблемы - Крэмль.

Я сачу за сітуацыяй у Беларусі, а таксама за Украінай, якая знаходзіцца пад атакай больш за сем гадоў. Крэмль спрабуе выкарыстаць гэты гібрыдны спосаб у якасці прылады – абмежаваць маштабы гэтых войнаў і каб пяты артыкул NАТО не выкарыстоўваўся. Гэта падобна да вайны, але гэта не сапраўдная вайна. Гэта падобна да міру, але гэта не мае нічога агульнага з мірам. Гібрыдны стан.

Вядома, у Крамлі асцерагаюцца 5-га артыкула, бо баяцца сапраўднай вайны. Хто ведае, можа быць, 5-ы артыкул будзе выкарыстаны ў будучыні, бо вядзецца шмат размоў. Расея спрабуе зрабіць невялікія войны пастаяннымі. Яны ўвесь час спрабуюць атакаваць нашу дэмакратыю.

Дэмакратыя - звер асаблівы. У нас выбары праходзяць кожныя 4-5 год і людзі баяцца вялікіх войнаў. Я буду адкрытая і шчырая: сістэмы міграцыі і прытулку, магчыма, з'яўляюцца самым слабым месцам ЕЗ. Таму Крэмль і Менск даследавалі шчыліны і слабыя месцы, а потым выкарыстоўвалі іх супраць нас, бо палітыка ЕЗ заснавана на правах чалавека і гуманнасці.

- Як вы ацэньваеце тэлефонныя размовы паміж Лукашэнкам і Мэркель. Ці варта размаўляць з дыктатарам у такой сітуацыі?

- Гэта была надзвычай шакавальная навіна для многіх жыхароў Літвы. Наконт іншых краін - не ведаю. Тут я бачу адрозненні ў падыходах да такіх пытанняў. Магчыма, краіны, якія не знаходзяцца побач з Беларуссю, хочуць толькі аднаго - неадкладна развязаць праблему, не думаючы аб наступствах або легітымнасці Лукашэнкі. З іншага боку, гэта стыль Мэркель: тэлефанаваць падчас крызісу. Яна рабіла гэта шмат разоў раней. На гэты раз Мэркель узяла на сябе адказнасць.

Еўрапейская камісія ўдзельнічае ў пошуку пастаноў. Я ўпэўнена, што будзе катастрофа, калі якія-небудзь плыні мігрантаў, выкарыстаныя ў якасці гібрыднай атакі, праціснуцца на тэрыторыю ЕЗ. Гэта не развяжа праблемы. Якая будзе саступка - галоўнае пытанне. Канешне, Лукашэнка не будзе ўзаконены ў якасці прэзідэнта Беларусі. Мы мусім дапамагчы людзям вярнуцца дадому, адкуль яны родам. ААН можа адкрыць гуманітарны калідор у Беларусі, каб дапамагчы ім вярнуцца. Кожная краіна удзельнічае ў дыялогу, каб знайсці выйсце.

- У адным з інтэрв'ю вы казалі, што ў Лукашэнкі ёсць памочнікі не толькі ў Маскве, але і ў Еўропе. Як Еўразвязу стаць больш эфектыўным у барацьбе з такімі пагрозамі?

- Я не маю на ўвазе структуры ЕЗ, але палітыкі ёсць. У некаторых з іх падобная ідэалогія з ідэалогіяй былога Савецкага Саюза і яны ўсё яшчэ жывуць у вельмі «левым» разуменні ўсяго, што адбываецца. Яны змагаюцца супраць ЗША, для іх прымальна тое, што адбываецца ў Расеі і Беларусі. Не ведаю, ці плацяць ім, магчыма, некаторым. Гэта невялікая група, у якой няма ўплыву, але яны гучна гавораць. Такая ж сітуацыя і з ультраправымі. Я б сказала, што такія групы - стаўленікі Крамля ці давераныя асобы Лукашэнкі.

Акрамя таго, захоўваецца цікавасць да вядзення бізнэсу з Беларуссю, таму што ЕЗ быў і застаецца важным партнёрам для беларускай эканомікі. Многія прадпрыемствы ўзаемазвязаны, напрыклад - авіяцыя. Таму ў іх ёсць пэўная лабісцкая цікавасць у парламенце.

- Якія механізмы сёння ёсць у Еўрасаюза, каб спыніць беларускі рэжым?

- Гэта няпросты працэс, нам трэба аб'яднацца. Апошняя рэзалюцыя Еўрапарламента аб Беларусі была жорсткай і шырокай. Еўрапейскай камісіі і Радзе было прапанавана шмат важных ідэй і прапаноў. На жаль, яшчэ не ўсе яны ляжаць на стале. Лукашэнка ўчыніў мноства злачынстваў супраць свайго народа. Ён некалькі разоў парушаў Канвенцыю супраць катаванняў. Гэтыя мігранты сталі закладнікамі рэжыму, таму дыскусія пра трыбунал ужо пачалася. Было б добра, калі б найбліжэйшым часам мы ўбачылі канкрэтныя крокі, такія як узмацненне ізаляцыі і моцныя санкцыі супраць гэтага жорсткага рэжыму.

Нехта сказаў, што Крэмль шчаслівы, што Лукашэнка становіцца ўсё больш залежным ад Расеі, але, з іншага боку, падтрымліваць гэтага злачынцу стала даражэй. Вось чаму мы падштурхоўваем ЕЗ да выпрацоўкі больш усебаковай і адзінай стратэгіі ў дачыненні да Расеі. Без гэтага было б нялёгка развязаць сітуацыю з жорсткай дыктатурай у самым цэнтры еўрапейскага кантынента.

- Ці могуць Літва, іншыя краіны Балтыі, Польшча на нацыянальным узроўні прадпрымаць дзеянні, якія спыняць Лукашэнку?

- Мы іх ужо робім - падтрымліваем беларусаў, якія змагаюцца за дэмакратычную Беларусь. Мы не жадаем фізічнай мяжы з Беларуссю, але сёння змушаныя яе мець. Наша ідэя - у будучыні жыць без межаў з беларусамі. Гэта агульная ідэя для Польшчы і Літвы. Мы стагоддзямі жылі разам, як адна краіна. Вядома, зараз у нас ёсць дзяржаўнасць і мы хочам, каб яна была моцнай, надзейнай і, самае галоўнае, дэмакратычнай. Вось чаму мы шмат што робім. Мы - голас беларускага народа ў ЕЗ, ААН і іншых установах. Ні ў каго іншага няма такога моцнага голасу на падтрымку Беларусі, як у Польшчы і Літвы.

Напісаць каментар 30

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках