Эканамісты: Праект «моцны беларускі рубель» трашчыць па швах

Такой інфляцыі ў краіне не было ўжо даўно.

«Інфляцыя вышэйшая за 10%, апошні раз такое мы бачылі ў 2016-м. А магло быць і горш», - піша тэлеграм-канал «Нашы грошы».

Нацыянальны банк і Белстат зрабілі справаздачу аб тым, што цяпер адбываецца з інфляцыяй. У верасні яна прабіла псіхалагічны бар'ер 10% і разагналася роўна ўдвая вышэй за 5%-ы парог, на які Нацыянальны банк арыентаваўся на гэты год.

Апошні раз інфляцыю такога маштабу мы назіралі ў Беларусі ў снежні 2016 года (10,6%) але ўжо ў першым квартале 2017 года яна сур'ёзна ўпала і наступныя гады вагалася ад 4,1 да 6% што, вядома, значна ўмацавала давер людзей да нацыянальнай валюты.

Яны панеслі грошы ў банкі, сталі ўсё больш захоўваць іх на рахунках у беларускіх рублях. Пачалі больш актыўна выпускаць нават доўгатэрміновыя каштоўныя паперы ў беларускiх рублях, і гэтую практыку хацелі зрабіць распаўсюджанай.

Ідэі дэдалярызацыі не гучалі ўжо як здзек. Увогуле, палітыка Нацбанку сябе за гэты час цалкам апраўдала.

Усё змянілася летась, калі эканамічны крызіс супаў з палітычным, і многія пастановы ва ўрадзе сталі прымацца не з меркаванняў логікі і здаровага сэнсу, а ва ўгоду існым, часам адкрыта прапагандысцкім мэтам.

На жаль, праект «моцны беларускі рубель» трашчыць па швах, бо мы чарговым разам вяртаемся да перыяду нестабільнай эканомікі, не гледзячы на, здавалася б, спрыяльныя валютныя курсы.

Белстат раскладвае індэкс спажывецкіх коштаў на харчовыя, нехарчовыя тавары і на паслугі. І мы выразна бачым, што паслугі растуць не так хутка, як нехарчовыя тавары, а больш за ўсё падняліся кошты прадуктаў харчавання.

Важна мець на ўвазе, што ёсць кошты рэгуляваныя і нерэгуляваныя, свабодныя. Больш за ўсё выраслі свабодныя кошты маянэзу (26,7%), алею і тлушчаў (20,7%), яек курыных (18,1%). Калі вы не купілі ў 2020-м дыван, то моцна пралічыліся – сёлета іх кошты выраслі на 19,6%.

У частцы рэгуляваных цэн у топе лекі (з пачатку года яны выраслі на 21,1%), паліва (17,7%), гарадскі транспарт (15,8%) і тытунёвая прадукцыя (12,3%).

Атрымліваецца, што ў першую чаргу сярод рэгуляваных коштаў выраслі тыя, якія належаць да тавараў або паслуг, ад якіх беларусы і адмовіцца проста так не могуць і набываюць часта. Магчыма, таму ў шмат каго паўстала адчуванне, што агульны рост коштаў выявіўся значна вышэйшым, чым агучаныя Нацбанкам 10%.

Варта адзначыць, што напраўду інфляцыя магла быць яшчэ вышэйшай. Можна ўзгадаць, як нядаўна кошты сваіх паслуг збіраліся падвышаць мабільныя аператары, спачатку пра гэта абвясцілі ў А1, потым у МТС. Але ў нейкі момант нечакана яны ад гэтага адмовіліся.

Мяркуючы з усяго, аператары адмовіліся ад сваёй задумы пасля таго, як ім мякка, але настойліва «параілі» гэтага не рабіць, разумеючы, што падвышэнне коштаў адназначна разгоніць інфляцыю яшчэ хутчэй. У выніку, на цяперашні момант, паслугі сувязі падаражэлі ўсяго на 4%.