Будаўнічы сектар Беларусі панёс беспрэцэдэнтна велізарныя страты

Іх сумы здзіўляюць.

Перагорнутая кашмарная старонка 2020 года надоўга запомніцца беларускім будаўнікам. Хоць бы праз беспрэцэдэнтна велізарныя страты, якія паказалі прадпрыемствы галіны, пішуць banki24.by.

Надышоў час падводзіць вынікі працы эканомікі, бо ўжо даступныя вытворчыя паказчыкі галіны за 12 месяцаў, а фінансавыя - за 11. Пасля буйных і сярэдніх прадпрыемстваў прамысловасці мае сэнс зірнуць на будаўнічы сектар.

Калі прамысловая вытворчасць за поўны год скарацілася на 0,7%, то інвестыцыі ў асноўны капітал упалі на 6,8%. У інвестыцыях ёсць 2 асноўныя кампаненты - будаўніча-мантажныя работы і затраты на машыны і абсталяванне.

Першая кампанента вырасла за 2020 год на 1,4%, а другая знізілася на 16,4%. У 2020 годзе будаўнікі зрабілі справаздачу пра ўвод 4,156 млн кв м жылля, з якіх 1,306 млн квадратаў узвялі з дзяржпадтрымкай. Да 2019 года ёсць рост на 2,3%. А вось калі параўноўваць не з адным годам, а з больш шырокай рэтраспектывай, то 2020 год будзе на шкале ніжэй за 2016-ты і трохі вышэй за 2006-ты.

Сярэдняя рэнтабельнасць продажаў флагманаў будаўнічага сектара за 11 месяцаў склала 8,9%. Аднак рэнтабельнасць «размазаная» па будаўніцтве вельмі нераўнамерна. Ёсць мізэрная доля арганізацый з рэнтабельнасцю ад 30% і вышэй - 1,8%.

Адначасова існуе 52,4% прадпрыемстваў, якія альбо маюць страты ад продажаў, альбо іх рэнтабельнасць знаходзіцца ў межах 0-5%. Да першай групы кампаній належаць 16,4% прадпрыемстваў сектара, да другой - 36%. Канчатковы вынік працы прадпрыемства - гэта чысты прыбытак (альбо чыстая страта).

Гэты вынік атрымліваецца пасля складання прыбыткаў (страт) ад бягучай, інвестыцыйнай і фінансавай дзейнасці і пасля выліку падаткаў і збораў. Іншымі словамі, на чысты прыбытак уплываюць не толькі продажы прадукцыі, але і плацяжы па даўгах, а таксама курсавыя розніцы.

У 2020 годзе беларускі рубель моцна дэвальваваўся да даляра і еўра. Гэта аўтаматычна прывяло да росту рублёвага эквіваленту даўгоў прадпрыемстваў і адукацыі значных курсавых розніц.

На барацьбу з курсавымі розніцамі чыноўнікі кінулі ўказ №159. Дакумент даў часовае права камерцыйным прадпрыемствам спісваць курсавыя розніцы на страты (прыбытку) не адразу па ўтварэнні, а паступова на працягу 2020-2022 гг.

Тым не менш, чыстая страта па будаўнічаму сектару ўсё роўна ўражвае - гэта 1,677 млрд BYN супраць прыбытку 498,2 млн BYN у 2019-м. Страта назапасілася сярод 17,9% стратных арганізацый галіны, страты якіх дасягнулі 2,370 млрд BYN (рост у 12 разоў да 2019 года).

У геаграфічным разрэзе асноўныя страты сканцэнтраваныя ў Астравецкім раёне, дзе ўзводзіцца АЭС. Сумарныя запазычанасці прадпрыемстваў будаўнічага сектара на 1 снежня склалі 19,8 млрд BYN (+23,4% з пачатку года).

За 11 месяцаў выплаты галіны ў крэдытах і пазыках дасягнулі 1,849 млрд BYN, што эквівалентна 17,3% прыбытку.