Ірына Халіп пра Беларускую Рэвалюцыю

Неўзабаве ўсё зменіцца.

Вядомая беларуская журналістка Ірына Халіп cтала госцяй новай праграмы сайта Charter97.org Studio Х97. Вядоўца - Яўген Клімакін.

Паважаныя чытачы! Вы можаце падпісацца на канал «Хартыі-97» на Youtube charter97video. Для гэтага трэба зайсці на старонку charter97video і націснуць чырвоную кнопку «Падпісацца». Калі вы хочаце атрымліваць паведамленні аб новых відэа на канале charter97video, то націсніце «званочак».

- Ірына, вас, як журналістку і чалавека, які разбіраецца ў палітыцы, перш за ўсё хачу спытаць пра тое, што хвалюе ўсіх больш за ўсё цяпер. Колькі людзі будуць хадзіць па вуліцах, пратэстуючы? Колькі гэта будзе доўжыцца?

- На гэтае пытанне, я думаю, не толькі ў мяне, але і ў найлепшых розумаў сучаснасці няма дакладнага адказу. Тут можна шмат разважаць пра тое, што «а чаму 26 гадоў не хадзілі?», «А можа, цяпер столькі ж трэба хадзіць». Можна ўспомніць Майсея, які 40 гадоў вадзіў свой народ па пустыні, пакуль не памёр апошні раб.

У XXI стагоддзі ўсё настолькі сціснутае, настолькі імкліва бяжыць час, што ўжо няма патрэбы 40 гадоў. Я думаю, усё адбываецца цяпер вельмі хутка і самасвядомасць людзей проста на вачах павялічваецца і раздзімаецца, як балонік. Яна запаўняе сабой усю прастору. Падкрэсліваю, я не ведаю, але я спадзяюся, што хадзіць засталося няшмат, што неўзабаве ўсё зменіцца.

- Але і, уласна, Майсея ж няма. Народ стаў такім «калектыўным Майсеем», свядомым і ўсе разумелі.

- Гэта выдатна, напраўду. Я ўспамінаю, раней вельмі часта гучалі пытанні і ў 2010 годзе, і да таго, «а чаму вы павялі людзей пад дубінкі?» Як быццам людзі гэта такі статак, які нехта павёў, ляснуў дубцом і яны пайшлі. Я ўсё думала, Божа мой, людзі ж не статак, куды іх можна павесці? Чалавек сам вызначае ісці яму ці не ісці, а калі ісці, то куды, калі сыходзіць - то ў які бок. Зараз, сапраўды, і дзякуй Богу, ніхто не задае пытанняў, куды нас вядуць, а хто нам павінен загадаць, куды ісці. Усе самі. Самі збіраюцца, самі вызначаюць, самі ідуць і гэта вельмі выдатна.

- На што ўлада цяпер разлічвае? Што сунімецца народ ці што стомяцца ад хаджэнняў?

- Думаю, улада разлічвае на нейкія зусім незалежныя ад яе рэчы: на дрэннае надвор'е, якое прымусіць людзей застацца дома, на дождж, снег, град, мароз. У рэшце, на «руцінізацыю» пратэсту. То бок, людзі накшталт як павінны звыкнуць, а калі з'яўляецца звычка, гэта ўжо ўсё становіцца ўсё неабавязковым. Калі звычка, з ёй ужо лягчэй дамаўляцца. «Добра, я мінулым разам хадзіў, а цяпер у мяне ёсць хатнія справы», «бадай што, пара мне адпачыць», «трэба прапусціць вось гэтую нядзелю» - гэта аб'ектыўныя, на жаль, рэчы, якія ніяк не залежаць ад уладаў, але залежаць толькі ад саміх людзей.

Але, мне здаецца, у адрозненні ад фармавання самасвядомасці грамадства, руцінізацыя адбываецца значна павольней. Людзі яшчэ не паспелі атрымаць асалоду ад гэтага, калі ты ідзеш, вытоптваеш вуліцы свайго горада сваімі ўласнымі нагамі, разумееш, што гэты ходнік пад табой - гэта тваё. Ты нясеш за яго адказнасць: і за гэты ходнік, і за гэтую вуліцу, і за гэтых людзей, і за сябе асабіста.

- Адзін польскі журналіст вярнуўшыся з Менска прыгожа сказаў: беларусы цяпер лётаюць два метры над зямлёй.

- Яшчэ, напэўна, ён жа сказаў, што ўбачыў 200 тысяч лідараў на вуліцы?

- Так, Серакоўскі (Славамір - рэд.).

- Цалкам дакладна. Мне таксама вельмі спадабаліся абодва гэтыя вобразы. Яны вельмі дакладна адлюстроўваюць тое, што адбываецца. Так, людзі лётаюць цяпер, як на карціне Шагала. І людзі, сапраўды, адчулі сябе лідарамі. Зараз, праўда, тая сітуацыя, калі не патрэбны пастух, які кудысьці там павядзе. Самі. Гэта цудоўна.

- З аднаго боку бачым абсалютна звар'яцелага дыктатара, з другога боку - прыгожы народ, свядомы, адказны, светлы, файныя твары. Проста глядзіш на фатаграфіі, глядзіш на відэа на гэтых людзей і захапляешся. Але гэта вось, мне здаецца часам, што гэта як у айсбергу, вяршыня, якая бачная. Якія працэсы не бачныя, важныя? Што адбываецца з таго, што не ўлоўлівае вока, але ці ёсць такія непрыкметныя, але важныя працэсы, пра якія трэба ведаць?

- Ёсць і, на шчасце, хоць яны не бачныя, пра іх ужо гавораць і пра іх ведаюць. Гэта, напрыклад, стварэнне ў маленькіх раёнах, мікрараёнах, у дварах, у кварталах сваіх супольнасцяў. Людзі разумеюць, што аднаму небяспечна, што трэба аб'ядноўвацца. Аб'яднаецца адразу дзвюма сотнямі, трымастамі, тысячамі вельмі складана. А вось аб'яднацца ўласным дваром, кварталам - гэта значна прасцей. І прасцей дайсці да цэнтра горада калонай, чым сабрацца па адным, рызыкуючы значна больш быць схопленымі. Мне вельмі гэта падабаецца.

Разумееце, людзі збіраюцца вечарамі ў дварах, пра нешта дамаўляюцца, спяваюць песні, фарбуюць лаўкі ў бел-чырвона-белы колер. Яны прыдумляюць і дамаўляюцца, хто купляе белую тканіну, а хто чырвоную тканіну, хто шые сцягі. Яны ў сваіх чатах абменьваюцца навінамі, яны вызначаюць, дзе збірацца, каб ісці ў цэнтр. Яны ўвесь час на сувязі. Гэты ўзровень бытавой, штодзённай салідарнасці, таксама, на мой погляд, варты таго, каб пра яго калі-небудзь пісаць кнігі, падручнікі і прымераць на сябе ролю Джына Шарпа XXI стагоддзя. Ён пісаў пра негвалтоўны супраціў. Цяпер у беларусаў адбываецца тое ж самае, толькі яшчэ ўзбагачаецца новымі спосабамі.

Разумееце, мне падабаюцца службы таксі, якія сваіх кіроўцаў папярэджваюць: калі везяце з Акрэсціна або з СІЗА на Валадарскага, не бярыце з гэтых пасажыраў грошай. Мне падабаюцца зачыненыя крамы, якія ў дзень салідарнасці зачыняюцца. Яны не атрымліваюць свой прыбытак, яны не зарабляюць, але яны дэманструюць салідарнасць. Мне падабаюцца чэргі ў кавярню, дзе вырадкі разбілі вітрыну. Ок, па-мойму, за паўдня гэтая кавярня зрабіла сабе месячны прыбытак. А потым яшчэ прыехалі людзі, каб бясплатна паправіць гэта ўсё. Таксама, ніхто не дамаўляўся з імі, ніхто іх не клікаў і не тэлефанаваў. Яны самі прыехалі. Гэта спантанная, стыхійная салідарнасць, якая напраўду з'яўляецца прыкметай высокаарганізаванага грамадства.

- У якія гульні ўлада яшчэ можа гуляць з народам? Вось прапаноўваў Лукашэнка Канстытуцыю мяняць. Якія яшчэ карты могуць быць выкарыстаныя? Не купілі гэта. Зяленскі днямі інтэрв'ю даваў. Ён сказаў, што на месцы Лукашэнкі выбары б яшчэ раз правёў. Якія яшчэ гульні ўлады з народам, вы прадбачыце?

- На праўду, улада выкарыстоўвае, мне здаецца, яшчэ і будзе выкарыстоўваць, вось гэтыя бюракратычныя карты, даставанне якіх з рукава накіравана на заблытванне пратэстаў, на сыход кудысьці ў галіну інфармацыйнага спаму: «Давайце зробім ўсенароднае абмеркаванне, пішыце ў Адміністрацыю, давайце вы будзеце выказваць свае меркаванні і ўсё гэта будзеце апісваць і накіроўваць у адпаведныя інстанцыі, давайце падумаем аб змене Канстытуцыі». Напраўду, гэта цяпер, на гэтым этапе ідэя не прадалася, але ад яе ніхто не адмовіўся.

- Лукашэнка сказаў, што межы збіраецца закрыць. Польшчы, Літве, Украіне пагражаў нечым. Якімі могуць быць наступствы?

- Ведаеце, пагражаць ён можа чым хочаце. Я памятаю, калісьці ён сцвярджаў, што ў яго ёсць ядзерная зброя. Праўда, я магу толькі працытаваць выдатнага Станіслава Шушкевіча, які сказаў у адказ на гэта: «Бадлівай карове, на шчасце, Бог рог не дае».

- Калі вы бачыце, што адбываецца, што вас больш за ўсё хвалюе ў беларускай рэвалюцыі?

- Мяне хвалюе таксама, што хвалявала мяне ўсе 26 гадоў - прысутнасць Лукашэнкі ў Беларусі на гэтай самай галоўнай пасадзе. Мяне хвалююць правы чалавека, той факт, што ў Беларусі застаюцца палітвязні, фальсіфікацыя выбараў.

Мяне хвалюе тое, што ў беларусаў няма ніякіх базавых правоў. Нават права на свабоду сходаў, нават права на працу, бо кантрактная сістэма гэтага не прадугледжвае. Калі за адно слова, удзел у мітынгу, дэманстрацыі або пастаўкі з табой не працягнуць кантракт, гэта, сапраўды, парушэнне базавага канстытуцыйнага права. Мяне безумоўна ўсё гэта хвалюе.

Мяне хвалюе блакаванне сайтаў. Усё пачалося з «Хартыі 97» два з паловай гады таму. Наталля Радзіна тады тэлефанавала калегам і казала: «Спадарства, давайце будзем салідарнымі, бо гэта толькі пачатак, далей будзе ўсё тое ж самае, толькі з вамі». Але тады камусьці, магчыма, здалося, што нічога такога не будзе, маўляў, «гэта ж «Хартыя», гэта ж радыкалы». А вось яно здарылася.

- Усім прыляцела.

- На жаль так.

- Вы закранулі тэму журналісцкай салідарнасці. Як вы яе ацэньваеце? Вы займаецеся журналістыкай з 90-ых і бачылі, як гэта раней выглядала.

- Вы ведаеце, у журналістаў, на шчасце, у большай ступені, чым ва ўсялякай іншай прафесіі, цэхавая салідарнасць прысутнічае. Мы ўсе можам канкураваць і адзін аднаго ненавідзець. Мы можам меркаваць, што Пятроў робіць усё няправільна, а Сідараў наогул не прафесійны, Іваноў незразумела, чый заказ выконвае. Але калі ў таго, іншага і трэцяга пачынаюцца праблемы, то ўсе нашы штодзённыя, бытавыя нязгоды сыходзяць на другі план. Безумоўна, мы ўсё ж такі пачынаем аб'ядноўвацца.

Я памятаю, што ў 2011, калі я сядзела ў СІЗА КДБ, начальнік СІЗА неяк мяне выклікаў і кажа: «А я вось не разумею, Ірына Уладзіміраўна, а чаму пра вас пішуць больш, чым пра кандыдатаў у прэзідэнты?». Я кажу, таму што журналісты, таму што я журналістка, таму што ў нас вось такая цэхавая салідарнасць. А што, у вас не так? Падумаў і кажа: «Ой, ды ў нас, калі хтосьці сюды трапляе, астатнія ўвогуле забываюць тут жа, што былі з ім знаёмыя нават, і баяцца, што хтосьці яшчэ пра гэта можа ўспомніць, што калісьці быў знаёмы». Таму я акурат ацэньваю журналісцкую салідарнасць вельмі высока.

- Вы ўспаміналі палітвязняў. Вы самі выпрабавалі гэта на сабе ў 2010 годзе. Ваш муж, Андрэй Саннікаў, таксама быў палітвязнем. Што можна і неабходна цяпер рабіць для тых, хто знаходзіцца за кратамі. Там жа, сапраўды, лідары апазіцыі.

- Цалкам дакладна. Менавіта там знаходзяцца зараз лідары апазіцыі.

- Адказ на пытанне, дзе лідары...

- Я часам думаю, калі б Мікалай Статкевіч быў на волі, калі б яго не пасадзілі, магчыма...

- ... Лукашэнка быў бы ўжо ў Віктара Фёдаравіча, можа.

- Цалкам дакладна, дзе-небудзь у Растове, дзе-небудзь у вусці Дона. Вядома, Лукашэнка проста інстынктыўна, не думаючы, прыбраў з шахматнай дошкі гэтыя самыя моцныя фігуры, праз адсутнасць якіх усё значна складаней. Тым не менш, на мой погляд, галоўнае ні на секунду, ні хвілінку, ні на мілісекунду не забываць пра тое, што ў Беларусі ёсць палітвязні, і што вызваліць іх - гэта задача нумар адзін. Правесці свабодныя выбары - гэта ўжо задача нумар два, пасля таго, як усе будуць на волі.

На жаль, вызваліць палітвязняў без зрынання Лукашэнкі, я баюся, немагчыма. Хоць ён і казаў, што не будзе чапляцца ссінелымі рукамі за ўладу, мне здаецца, апошняе, за што ён будзе чапляцца, гэта турмы, вось каб, не дай Бог, не выйшлі адтуль палітвязні.

Таму кожны, хто мае магчымасць альбо трансляцыі ўласнага меркавання, альбо мае кантакты з міжнароднай супольнасцю, на мой погляд, найперш павінен гаварыць пра палітвязняў. Што тычыцца міжнародных арганізацый, Еўрапейскага Звязу, Злучаных Штатаў, вызваленне палітвязняў павінна быць самым першым пунктам усіх патрабаванняў, адрасаваных цяперашняму рэжыму.

- Гэта важней нават, чым санкцыі, на ваш погляд?

- Вызваліць палітвязняў, на мой погляд, важней. Іншая справа, тут вельмі ўсё шчыльна звязана. Магчыма, менавіта санкцыі дапамогуць іх вызваліць. Таму ў гэтай сітуацыі, так, калі мы бачым, што рэжым не ідзе на вызваленне палітвязняў, значыць, трэба ўводзіць санкцыі. Тут акурат няма выбару паміж палітвязнямі і санкцыямі. Вызвалення патрабуюць, а санкцыі ўводзяць. Гэта два паралельныя дзеянні.

- Крэмль, мне здаецца, не зважаючы на тое, што «ён крытыкуе Лукашэнку», напраўду, заўсёды падтрымліваў беларускага дыктатара. Зараз, калі адзін прэзідэнт-дыктатар даў Лукашэнка паўтара мільярда, як гэта ўспрымаць? Што гэта? Аванс за тое, што ён павінен выканаць нейкую працу?

- Большая частка гэтага крэдыту, як, уласна, сам Пуцін абвясціў, пойдзе на...

- ... Выплату.

- Так.

- Туды ж вернецца, адкуль...

- Цалкам дакладна. У Беларусі такая завінавачанасць перад Расеяй, што гэтыя паўтара мільярда наўрад ці ў стане яе выплаціць. Але і кульгавую эканоміку яны ўжо сапраўды не выратуюць.

- Ірына, вы – уласная карэспандэтка расейскай «Новай газеты». Як вам рэакцыя расейскай інтэлігенцыі на тое, што адбываецца ў Беларусі? Памятаецца, не так даўно Святлана Алексіевіч задавала такое пытанне, дзе вы і чаму вы маўчыце?

- Разумееце, паколькі я размаўляю са сваімі калегамі вельмі шчыльна, я не бачу адсутнасці рэакцыі. Наадварот, уся «Новая газета» дружна рванула пісаць пра Беларусь. Паехалі сюды мае калегі, некаторыя былі збітыя, арыштаваныя. Усё, што магло адбыцца - адбылося. Я бачу, як працуе «Новая газета» і як гэта ўспрымае.

Вы ведаеце, напрыклад, калі ў 2014 годзе здарылася анэксія Крыма і пачалася вайна (ва Украіне - рэд.), матэрыялы ўласнай карэспандэнткі аб Украіне Вольгі Мусафіравай наогул ніяк не рэдагаваліся і не кіраваліся. То бок, гэта было распараджэнне кіраўніцтва: «Мусафіраву не правіць, што піша - публікуем». Зараз тая ж сітуацыя са мной. Мае тэксты ніхто не рэдагуе. Усё, што я пішу, павінна менавіта ў такім выглядзе і выйсці. Гэта, на мой погляд, дарэчы кажучы, найлепшае праява журналісцкай салідарнасці ў гэтым выпадку.

Ды і з інтэлігенцыяй, я не ведаю, у мяне ўсё ў парадку. У мяне з маімі расейскімі сябрамі поўнае паразуменне. Яны ўсё разумеюць. Яны не спрабуюць даваць нам парад, яны не спрабуюць аналізаваць «а вось тут яны пайшлі не туды», «а вось тут яны паступілі няправільна». Не ведаю, можа мне проста пашанцавала.

- …З сябрамі.

- Так, кола маіх знаёмых і сяброў - гэта выдатныя людзі, якія ўсё цудоўна разумеюць.

- Летась вы бралі ўдзел ад грамадзянскай кампаніі «Еўрапейская Беларусь» у парламенцкіх выбарах. І я добра памятаю тое, што вы хадзілі даслоўна ў двары з людзьмі і размаўлялі. Вельмі такі блізкі кантакт з народам быў. Вы тады адчувалі гэты напал і што ўжо вось так (па горла - рэд.) сядзіць грамадзянін Лукашэнка?

- Зразумела, па-першае я думаю, што «Еўрапейская Беларусь» тады ўвосень зрабіла максімум таго, што можна было зрабіць дзеля сённяшняга дня. Дзеля таго, каб сёння ўсё гэта ўспыхнула і людзі пайшлі на вуліцы. Сапраўды, мы ішлі паводле прынцыпу «ад дзвярэй да дзвярэй». Кожны з нас, усе, хто вылучаўся, хадзілі па кватэрах ў сваім раёне. Я асабіста каля паўтары тысячы кватэр абышла сама за гэты месяц. Можаце падняць мае матэрыялы і вы ўбачыце, я яшчэ тады казала: «Хлопцы, 95% супраць Лукашэнкі». А мне казалі: «Ды ты што, быць не можа». А што выявілася? 97%! Не прайшло і паўгода, як выявілася, што ўжо 97%.

Я гэта бачыла яшчэ тады. Разумееце, мяне палохаў тады чалавечы страх. Людзі казалі, так, я супраць, але разумееце, я вельмі баюся, бо ў нас на працы сказалі, што калі хто-небудзь падпішацца за кандыдата не ад «Белай Русі» ці ўлады, то пра гэта ўсе дазнаюцца, з працы пагоняць, а то і пасадзяць. Значыць людзей запалохвалі такімі прымітыўнымі, першабытнымі метадамі, карыстаючыся іх не самым высокім узроўнем палітычнай свядомасці. У адсутнасці выбараў гэта немінуча, калі людзі разумеюць, што ад іх нічога не залежыць, яны перастаюць наогул надаваць належную ўвагу любым палітычным працэсам. «Усё, ад мяне нічога не залежыць, тады чаму я павінен праз 20 гадоў ведаць, як гэта працуе, што значыць подпіс, што значыць голас» - таму запалохаць іх было досыць лёгка. Але, Божа мой, як яны ненавідзелі Лукашэнка яшчэ тады. Таму для мяне гэта ўсё зараз лагічна.

Дарэчы, яшчэ ўзімку, калі мы размаўлялі з Наталляй Радзінай, акурат казалі, што неўзабаве прэзідэнцкія выбары. Я сказала: «Ведаеш, Наташа, у мяне такое адчуванне, што Лукашэнка змятуць не выбары, а нешта такое знешняе і незразумелае, пра што мы яшчэ нават не падазраём». І вось праходзіць пару месяцаў, пачынаецца каранавірус і вось на ім чалавечая нянавісць... Ведаеце, адкрываюцца шлюзы і людзей ужо не стрымаць. Вось гэта хамскае стаўленне да людзей, грэблівае стаўленне да чалавечага жыцця, поўная адсутнасць якой бы там ні было эмпатыі і вось гэтыя фразы на адрас памерлых, «небаракі, якім не пашанцавала» - гэта сарвала пломбу і ўсё закруцілася.

- Ірына, вы ў пачатку верасня напісалі: «Гэта было самае цяжкае лета ў нашым жыцці. Гэта было самае прыгожае лета ў жыцці». Далей: «Летні экзамен здадзены на выдатна і мы перайшлі на наступны ўзровень, зараз у нас наперадзе восень». Якія галоўныя выклікі гэтай восені?

- Руцінізацыя, пра якую мы гаварылі ў самым пачатку. Галоўнае, не звыкнуць, разумееце, не ўбудавацца ў гэтую матрыцу: пяць дзён на тыдзень трэба працаваць, у суботу адпачываць, а ў нядзелю - схадзіць на акцыю. Гэта ўжо звычка, калі ты забываеш, навошта ідзеш, забываеш, што гэта павінна да чагосьці прывесці.

Выклік - гэта поўная адсутнасць тармазоў рэжыму, які з’ехаў з глузду. Трэба разумець, што метады, якімі яны дзейнічаюць зусім незаконныя. Гэта значыць смеласць і нянавісць павінны быць мацнейшымі, чым страх. Мацнейшымі за гэтую прадбачлівасць «можа лепш не трэба, можа лепш прытармазіць».

Атрымліваецца, што галоўны выклік восені - гэта мы самі. Мы павінны пераадолець у сабе магчымую інэрцыю, якая так ці інакш выпрацоўваецца, і захаваць у сабе жаданне і сілы ўсё гэта змяніць. Не сыходзіць з вуліц, не спыняць пратэстаў - мне здаецца, гэта цяпер самае галоўнае. Ну і, вядома, патрабаваць вызвалення палітвязняў, магчыма, пераходзіць да нейкіх іншых метадам пратэсту, якія мы цяпер з вамі абмяркоўваць, давайце, не будзем.

- Калі Лукашэнку адхіляць ад улады, што неабходна зрабіць перш за ўсё, акрамя вызвалення палітвязняў?

- Сфармаваць кааліцыйны ўрад, які будзе дзейнічаць строга часова да моманту правядзення свабодных выбараў. Што тычыцца свабодных выбараў, хутчэй за ўсё, для пачатку трэба будзе правесці выбары парламенцкія. Таму што менавіта парламент прызначае прэзідэнцкія выбары. Менавіта парламент у нармальнай краіне вызначае яе шлях.

У Беларусі крызіс легітымнасці. У нас няма наогул нічога легітымнага. У нас няма ніякай легітымнай улады. Таму - кааліцыйны ўрад на час правядзення свабодных выбараў.

- Што патрэбна для перамогі?

- Для перамогі патрэбныя мы ўсе. Для перамогі патрэбныя людзі, якім абрыдла жыць пры дыктатуры. Для перамогі патрэбныя асобы, якіх ужо не запалохаць. Для перамогі патрэбныя персоны, якія не маючы ўласных палітычных амбіцый, гатовыя выходзіць, браць на сябе адказнасць, рызыкаваць і перамагаць.

- А ў вас ёсць палітычныя планы ва ўжо свабоднай Беларусі?

- Безумоўна, у мяне ёсць палітычныя планы ў свабоднай Беларусі. Вядома, я наўрад ці магу на нешта прамяняць журналістыку, але на шчасце, гэта такая выдатная прафесія, магчыма, найлепшая ў свеце, якая не перашкаджае займацца нічым іншым. Таму я думаю, што ў свабоднай Беларусі я змагу рэалізаваць не толькі свае журналісцкія планы, але і палітычныя. Тым больш, каму ж будаваць новую краіну, як не нам з вамі ўсім.

- Ірына, я ведаю, што ў вас бліскучая памяць, і вы ведаеце вельмі шмат вершаў. Які верш сугучныя з сітуацыяй сённяшняга дня, гэтым рэвалюцыйным настроям? Можаце прачытаць штосьці?

- Так, маленькі дзіцячы вершык маёй улюбёнай паэткі Рэнаты Мухі:

Ну дела, — подумал Лось,

— Не хотелось. А пришлось.

- На гэтым і скончым. Дзякуй.

Глядзіце праграму таксама на Vimeo.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]