28 сакавiка 2024, Чацвер, 12:16
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Курс даляра ў Беларусі рыхтуецца да новых рэкордаў

6
Курс даляра ў Беларусі рыхтуецца да новых рэкордаў

Прагноз эканаміста.

Курс еўра ў дачыненні да беларускага рубля ў канцы ліпеня дасягаў гістарычнага максімуму, а курс даляра 1 жніўня не дацягнуў да рэкорду ўсяго 15 капеек, і калі справы на валютным рынку Беларусі будуць ісці так і далей, то ў жніўні не выстаіць максімум і наконт даляра, піша эканаміст Уладзімір Тарасаў на сайце «Белрынок».

Чым бліжэй дата выбараў прэзідэнта, тым больш разгараюцца жарсці вакол іх, і калі яшчэ нядаўна здавалася, што курс даляра да 9 жніўня вырасце, але рэкорд не абновіцца, то цяпер так ужо не скажаш. Да таго ж, да ўнутраных праблем Беларусі дадаліся вонкавыя, напрыклад, падзенне курса расейскага рубля на Маскоўскай біржы.

Да максімуму заставалася 15 капеек

Максімальнага значэння курс даляра на Беларускай валютна-фондавай біржы дасягаў 30 сакавіка гэтага года - 2,6023 рубля за даляр. Але ўжо ў панядзелак 3 жніўня курс падняўся да 2,4475 рубля. Да рэкорду заставалася ўсяго 15 капеек.

Новаму падзенню рубля спрыялі як вонкавыя, так і ўнутраныя фактары.

Па-першае, беларускі ўрад, які з пачатку года спрабаваў эканоміць на выдатках, нягледзячы на эпідэмію, усё ж не ўтрымаўся, і пачаў актыўна марнаваць сродкі з рэзерваў. Ужо ў чэрвені гэтага года выдаткі бюджэту органаў дзяржаўнага кіравання і рэспубліканскага бюджэту выраслі да 6,3 млн рублёў і 3,4 млрд рублёў адпаведна з 4 млрд рублёў і 1,7 млрд рублёў у траўні.

Пры гэтым даходы выявіліся нашмат ніжэйшымі, і ў выніку сфармаваўся дэфіцыт бюджэту: 1,7 млрд рублёў у рэспубліканскім і 2,3 млрд рублёў у бюджэце сектара дзяржаўнага кіравання. Значна павялічыліся ў чэрвені выдаткі на агульнадзяржаўную дзейнасць, якія склалі 2,6 млрд рублёў. Не зусім зразумела, на што выдаткоўвала грошы Мінфінансаў, бо здавалася б, павінны былі павялічыцца выдаткі на сацыяльныя мэты і эканоміку.

Зрэшты, расце і заробак. Так, сярэдні налічаны заробак у РБ у студзені-чэрвені гэтага года павялічыўся ў рэальным вылічэнні на 8,2 – да 1 188,5 рубля. У чэрвені ён вырас у намінальным вылічэнні ў параўнанні з траўнем на 21 рубель і дасягнуў 1 248,9 рубля.

Такім чынам, палітыка ўрада перад выбарамі спрыяе паслабленню рубля. Зрэшты, пасля выбараў урад зноў збіраецца пачаць эканоміць. У праекце канцэпцыі мэтавага плана развіцця Беларусі на 2021 год і асноўных макраэканамічных параметраў да 2023 года прагназуецца сярэдні заробак у Беларусі ў гэтым годзе на ўзроўні 1 184 рубля, што ніжэй за заробак за студзень-чэрвень.

У той жа час дэфіцыт рэспубліканскага бюджэту РБ сёлета чакаецца на ўзроўні 5,6 млрд рублёў. Гэта даволі шмат. Але для фінансавання дэфіцыту ўрад не збіраецца звяртацца да грашовай эмісіі. На гэтыя мэты плануецца выкарыстоўваць рэшткі рэспубліканскага бюджэту мінулых гадоў у суме 3,6 млрд рублёў, а таксама сродкі ад вяртання гарантый у суме 1 млрд рублёў, і сродкі замежных дзяржаўных пазык, якія прыцягваюцца для рэалізацыі інвестыцыйных праектаў, на суму 983 млн рублёў.

Не чакаецца сёлета праблем і з вонкавым абавязкам. Выдаткі бюджэту на абслугоўванне дзяржаўнай запазычанасці за першае паўгоддзе гэтага года склалі 1,2 млрд рублёў, а на яе выплату - 2,8 млрд рублёў. Фактычна бюджэту выплата не каштавала нічога, бо ён быў рэфінансаваны: Мінфінансаў атрымала 1,25 млрд даляраў за кошт размяшчэння двух выпускаў еўрааблігацый на замежных рынках, 0,1 млрд даляраў – за кошт размяшчэння аблігацый на расейскім рынку, а таксама 0,2 млрд даляраў – валютных аблігацый на ўнутраным рынку. У выніку на 1 ліпеня золатавалютныя рэзервы краіны дасягнулі 8,8 млрд даляраў.

З боку замежнага гандлю асаблівых непрыемнасцяў таксама не чакаецца. Урад прагназуе скарачэнне беларускага экспарту сёлета на 13,6%, а імпарту – на 13,2%, што прывядзе да сальда замежнага гандлю РБ за год у суме мінус 437 млн даляраў. Гэта няшмат, хоць і непрыемна, так ціснуць на курс рубля гэта будзе.

Такім чынам грошы ў Беларусі ніхто друкаваць не збіраецца, на імпарт і выплату запазычанасцяў валюты выстарчыць, і калі не ўзнікне ажыятажны попыт на яе з боку насельніцтва і прадпрыемстваў цягам доўгага перыяду часу, нічога сур'ёзнага з боку ўнутранага рынку курсу рубля не пагражае.

Расея змірылася з дэвальвацыяй рубля

Аднак чарговы непрыемны сюрпрыз беларускаму рублю можа паднесці расейскі рубель, які зноў, чаго добрага дэвальвуецца. Пасля скачка ў сакавіку гэтага года да 80 расейскіх рублёў курс даляра на Маскоўскай біржы ўпаў ніжэй за 70 рублёў, аднак у ліпені зноў значна вырас, наблізіўшыся да 75 рублёў. На думку расейскіх экспэртаў, да гэтага прывяла купля валюты замежнымі ўладальнікамі акцый расейскіх карпарацый, якія канвертуюць дывідэнды за 2019 год.

Акрамя таго, Банк Расеі блізкі да заканчэння перыяду зніжэння сваёй ключавой стаўкі, якую 24 ліпеня ён паменшыў да 4,25% гадавых. І, больш за тое, у гэты ж дзень кіраўніца расейскага Цэнтрабанка Эльвіра Набіуліна паведаміла, што банк не будзе больш прадаваць валюту, атрыманую ад продажу пакета акцый Ашчадбанка. У траўні пасля росту коштаў нафты гэтыя продажы, якія ажыццяўляюцца з сакавіка ў мэтах падтрымкі курсу рубля, былі прыпыненыя. Гэта пастанова паказвае на тое, што існы курс рубля ЦБ задавальняе. Кіраўніцтва Расеі цяпер зацікаўленае ў слабым рублі, бо гэта дазваляе павялічыць даходы бюджэту ад экспарту энэрганосьбітаў і знізіць яго дэфіцыт.

Неспрыяльныя для расейскага рубля падзеі могуць адбыцца і ў ЗША. Так, стратэг ITI Capital Іскандэр Луцко мяркуе, што курс даляра ў выпадку перамогі на прэзідэнцкіх выбарах у ЗША Джо Байдэна можа апынуцца ў інтэрвале 73-80 рублёў, і нават вышэй, бо ЗША могуць прыняць пакеты санкцый у дачыненні да Расеі, якія яны спрабавалі ўвесці ў сувязі з атручваннем Скрыпалёў яшчэ ў 2018 годзе.

Зрэшты, у Расеі ёсць і аптымісты. Напрыклад, Ашчадбанк у апошнім прагнозе прагназуе, што сярэдні курс даляра сёлета складзе 70-71 рубель за даляр. Але з улікам падзей, якія цяпер праходзяць у ЗША і ў Расеі, гэты прагноз здаецца празмерна аптымістычным.

Прагноз: курс на новыя вяршыні

Такім чынам, разлічваць на стабільнасць расейскага рубля на Маскоўскай біржы не варта. У пачатку жніўня ён пачаў умацоўвацца, бо аб'ём канвертоўных дывідэндаў скараціўся, але ў верасні чакаюцца новыя дывідэнтныя выплаты. А там і да выбараў прэзідэнта ЗША недалёка.

Такім чынам, курс даляра ў Маскве, хутчэй за ўсё, будзе вагацца ў значных межах. А гэта будзе прыводзіць і да скачка курсу расейскага рубля і даляра і на Беларускай валютна-фондавай біржы.

Усё гэта значыць, што дасягненне курсам даляра на БВФБ новага рэкорду ў жніўні або крыху пазней цалкам імавернае. Беларусь, у адрозненне ад многіх іншых краін, амаль не звяртаецца да грашовага стымулявання эканомікі, гэта значыць, фундаментальных унутраных падстаў для значнай дэвальвацыі нашага рубля няма, але рост попыту на валюту ў перыяд прэзідэнцкіх выбараў і некаторы час пасля іх цалкам можа прывесці да росту курсу даляра на некалькі адсоткаў. А калі на гэта накладаецца чарговая дэвальвацыя расейскага рубля ў Маскве, то рэкорд 2,6 рубля амаль напэўна не ўтрымаецца. Да 3 рублёў курс наўрад ці падымецца, але 2,7-2,8 рубля за даляр мы цалкам можам убачыць.

Пасля стабілізацыі палітычнай сітуацыі ў РБ курс даляра на БВФБ, хутчэй за ўсё, знізіцца. Гэтаму будзе спрыяць не толькі эканомнасць Мінфіна і Нацбанку, але і звышмяккая грашовая палітыка амерыканскіх уладаў, што прывядзе да паслаблення амерыканскай валюты ў дачыненні да ўсіх валют.

Напісаць каментар 6

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках