Нацбанк «страціў» $300 мільёнаў даляраў - і гэта толькі пачатак

Што адбываецца з беларускімі фінансамі?

Чыноўнікі зрабілі справаздачу аб стане рэзерваў на 1 ліпеня. Улады паспелі запхнуць у ЗВР грошы ад размяшчэння еўрабондаў. Гэта дазволіла на час стварыць карцінку дабрабыту. Толькі вось рэальныя змены зусім не радуюць, пішуць banki24.by.

24 чэрвеня ў бюджэт паступілі сродкі ад размяшчэння еўрабондаў на суму 1,25 млрд USD. Пра гэта аператыўна паведаміў Мінфін Беларусі. Праз 2 тыдні Нацбанк падлічыў, што за чэрвень золатавалютныя рэзервы Беларусі выраслі на 916,4 млн USD.

Рэгулятар назваў асноўным чыннікам, за кошт якога выраслі рэзервы, менавіта размяшчэнне еўрааблігацый. Чаму тады ЗВР выраслі не на 1,25 млрд USD, а на суму, якая складае ўсяго 73% ад гэтай велічыні?

Відавочны адказ: рэч ўу выплаце валютных пазык Нацбанка і Мінфіна і на ўнутраным валютным рынку. За чэрвень урад і НБРБ выканалі валютныя абавязанні на 287 млн USD.

Гэта крыху больш, чым у траўні 2020 года (220 млн USD) і ў чэрвені-2019 (250 млн USD). Што тычыцца ўнутранага валютнага рынку, то ў чэрвені там была даволі нервовая абстаноўка. Беларусы ўжо 7 месяцаў запар скупляюць валюту, не адстаюць ад іх і прадпрыемствы.

За месяц рэзідэнты Беларусі выкупілі ў банкаў 121,7 млн USD, тады як у чэрвені-2019 былі чыстымі прадаўцамі на суму 99,1 млн USD. Фактычна валютны рынак перакуліўся: былыя пастаўшчыкі валюты сталі яе актыўнымі пакупнікамі.

Таму лагічна, што ліпеньскі прэс-рэліз Нацбанка не змяшчае згадвання аб куплі валюты рэгулятарам праз біржу. Мяркуючы з усяго, яе зусім не было.

Галоўным негатыўным чыннікам маглі стаць падзеі вакол Белгазпрамбанка. Згодна з квартальнай справаздачы БГПБ яго кліенты «вынеслі» за 3 месяцы амаль 1 млрд BYN у эквіваленце. Паеолькі пасівы банка часткова складаюцца з валюты, напэўна сярод гэтага мільярда былі даляры і еўры. Нядоечы кіраўніца часовай адміністрацыі БГПБ прызналася, што НБРБ дапамагаў банку з ліквіднасцю. Не выключана, што было і падмацаванне валютай.

18 чэрвеня аналітыкі агенцтва Fitch адзначылі, што «магчымасць у НБРБ надаваць падтрымку, дастатковую для таго, каб кампенсаваць усю суму магчымы адтоку сродкаў у замежнай валюце ў Белгазпрамбанка, можа быць абмежаванай з прычыны сціплага ўзроўню рэзерваў у замежнай валюце».

Таксама падтрымку рэзервам уладаў надаваў рост кошту золата. Сума золата ў ЗВР Беларусі вырасла за месяц на 2,26%, а цэны на сусветным рынку павялічыліся на 2,28%. Калі б улады не размясцілі еўрабонды ў чэрвені і кошты на золата не выраслі, за чэрвень беларускія рэзервы скараціліся б прыкладна на 300 млн USD.

З разлікаў Нацбанка, улады хочуць утрымаць ЗВР да канца года на адзнаках крыху вышэй як 7,3 млрд USD. На 1 ліпеня афіцыйныя рэзервы склалі 8,796 млрд USD. Атрымліваецца, што на 2 паўгоддзе чыноўнікі закладваюць далейшае зніжэнне рэзерваў.

Прычым, зыходзячы з адзнак НБРБ, гэта падзенне перавысіць 1 млрд USD. Іншымі словамі, кожны месяц рэзервы будуць страчваць па 160-170 млн USD і гэта ўваходзіць у планы ўладаў.