Брусэль сочыць за Лукашэнкам

Еўразвяз папярэджвае беларускія ўлады аб магчымых новых санкцыях.

У ЕЗ чакаюць, што беларускія ўлады запросяць еўрапейскіх экспэртаў для назірання за так званымі прэзідэнцкімі выбарамі. Брусэль таксама заклікае Менск вызваліць палітвязняў і зарэгістраваць усіх кандыдатаў. Далейшыя дачыненні з Менскам Еўропа мае намер выбудоўваць у залежнасці ад таго, як там пройдуць прэзідэнцкія выбары, паведамляе «Независимая газета».

Кіраўніцтва ЕЗ ужо накіроўвае беларускім уладам праз афіцыйныя каналы папярэджанне аб тым, што далейшыя ўзаемастасункі Менска і Брусэля будуць выбудоўвацца ў залежнасці ад таго, як пройдуць у краіне прэзідэнцкія выбары. Пра гэта ў чацвер заявіў вярхоўны прадстаўнік ЕЗ у замежных справах і палітыцы бяспекі Жазэп Барэль падчас выступу на сесіі Еўрапарламента ў Брусэлі. Як паведамлялася, там адбыліся дэбаты аб перадвыбарнай сітуацыі ў Беларусі. Адпраўным пунктам для дыскусіі стаў даклад дэпутата Пятраса Аўштравічуса, у якім гаворка ідзе пра рэпрэсіі ў дачыненні да мірных грамадзян, журналістаў і блогераў, затрыманнях і крымінальных справах, галоўнымі фігурантамі якіх сталі патэнцыйныя апаненты Лукашэнкі.

Жазэп Барэль заявіў, што ЕЗ сочыць за сітуацыяй у Беларусі і чакае ад афіцыйнага Менска запрашэння для назірання за так званымі выбарамі непасрэдна на месцы. «Мы заклапочаныя абмежаваннямі свабоды сходаў і выказвання меркаванняў... Пераслед апазіцыйных кандыдатаў павінен быць спынены. Фундаментальныя свабоды павінны быць выкананыя», - сказаў ён. Еўрачыноўнік нагадаў аб тым прагрэсе, якога ўдалося дасягнуць у двухбаковых стасунках, падкрэсліў намер і далей супрацоўнічаць для падтрымкі незалежнасці краіны, але ў аснове гэтага працэсу павінна быць вяршэнства закона, павага да правоў чалавека і фундаментальных свабодаў.

Як і падчас абмеркавання 6 ліпеня, папярэднічае цяперашнія дэбаты, большасць дэпутатаў выказаліся за тое, каб актыўна рэагаваць на сітуацыю ў Беларусі. Зрэшты, да ўвядзення санкцый заклікалі пакуль толькі некалькі дэпутатаў. Выказвалася і меркаванне пра тое, што скасаванне санкцый у 2016 годзе было заўчасным. Прытрымлівацца нейтралітэту і не ўмешвацца ва ўнутраныя справы прапанаваў толькі адзін парламентарый - Ману Пінеда, які прадстаўляе Гішпанію. Дэпутат Еўрапарламента ад Літвы Андрус Кубілюс быў даволі катэгарычны. «Калі 14 ліпеня апазіцыйныя кандыдаты не будуць зарэгістраваныя, калі палітвязні і кандыдаты не будуць вызваленыя, калі людзей на вуліцах па-ранейшаму будуць пераследаваць і запалохваць, то будуць санкцыі, персанальныя санкцыі», - сфармуляваў ён сваю версію паслання беларускім уладам.

Кансалідаваным можна ўважаць меркаванне прадоўжыць адсочваць сітуацыю і не абмяжоўвацца імгненнымі захадамі рэагавання, а выпрацаваць канкрэтную стратэгію, «заснаваную на прынцыпах і каштоўнасцях Еўропы». Ад уладаў Беларусі дэпутаты ўважаюць неабходным запатрабаваць прысутнасці міжнародных назіральнікаў на так званых выбарах, рэгістрацыі ўсіх кандыдатаў у прэзідэнты і вызвалення зняволеных, ужо прызнаных палітычнымі.

Пры гэтым у Еўрапарламенце ўпэўненыя, што грамадзянская супольнасць Беларусі мае патрэбу ў падтрымцы, і прапанавалі ўзмацніць яе. Вызначальным фактарам для ЕЗ з'яўляецца жаданне пераменаў, якое сфармавалася ў беларускім грамадстве. «Беларускія музыкі запісваюць папулярныя песні супраць рэжыму, прадстаўнікі культурнай эліты адважна выступаюць з заявамі, якія асуджаюць рэжым, блогеры стварылі рэальную онлайн-сетку супраціву, і ўсе яны зазнаюць пераслед з боку рэжыму», - распавёў Андрус Кубілюс.

Заявы, што асуджаюць дзеянні афіцыйнага Менску, выказвае ўжо і кіраўніцтва краінаў-суседзяў, напрыклад, Літвы. Так, у чацвер аб сваёй гатоўнасці перагледзець фармат стасункаў з Беларуссю заявіў прэзідэнт Літвы Гітанас Наўседа. «Калі выявіцца, што беларускія ўлады спрабуюць захаваць свой мандат усімі сродкамі, у тым ліку ігнаруючы правы чалавека, адкрыта пераследуючы палітычных апанентаў на розных падставах, то нам давядзецца заявіць, што для нас гэта непрымальна і ў нас няма ні маральнага, ні іншага права паглыбляць стасункі з такой дзяржавай», - цытуюць ягоную заяву літоўскія СМІ.