29 сакавiка 2024, Пятніца, 8:20
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Юры Хашчавацкі: Лукашэнка саступіў нам у першым баі

39
Юры Хашчавацкі: Лукашэнка саступіў нам у першым баі
ФОТА: EURORADIO.FM

Ёсць два шляхі да перамогі: Плошча і ўсеагульны страйк.

Пра гэта ў інтэрв'ю Charter97.org заявіў вядомы беларускі рэжысёр-дакументаліст Юры Хашчавацкі, даючы сваю ацэнку таму, што адбываецца ў нашай краіне:

– Да людзей паступова даходзіць, што да чаго, у што ператварыла Беларусь тая ўлада, якую яны ў 1994 годзе так неабачліва, так па-дурному абралі.

У параўнанні з кампаніямі 2006 і 2010 года я бачу зрухі ў свядомасці людзей: паступова наша грамадства сталее, мазгі становяцца на месца, многія людзі пачынаюць ацэньваць, што адбываецца, не праз прызму страху, а праз прызму свайго гонару і годнасці.

З аднаго боку, мяне радуе, што людзі бачаць, як усё выдатна: пайшла пратэставая хваля, велізарная колькасць насельніцтва не ўспрымае ўсур'ёз гэтую ўладу.

З іншага боку, я перажываю, каб мы, звыкла, не падумалі: «Ну ўсё, вось мы і перамаглі, схапілі Бога за бараду, усё зроблена». І пасля гэтага – не адступілі б і не плюнулі на ўсё ў той вызначальны момант, калі трэба будзе выйсці і праявіць сябе. Таму што Лукашэнка, хоць ён дурны і невук, заднім розумам разумее, што ідзе ягоная «апошняя карта», і будзе спрабаваць палохаць – ды і цяпер ужо пагражае.

Улада будзе спрабаваць процідзейнічаць вельмі езуіцкімі і крывадушнымі спосабамі – як яна ўжо дзейнічае супраць Сяргея Ціханоўскага.

Але мы павінны разумець, што ўлада падступная толькі да жніўня, а можа, нават і менш – да таго часу, пакуль у яе не вырвуць яе джала.

– Як можна дамагчыся змены ўлады? Якія магчымыя сцэнары?

– Самы лепшы шлях – гэта ўвогуле пазбавіць Лукашэнку магчымасці ўдзельнічаць у «выбарах». Дзейсней за ўсё для гэтага было б пачаць усеагульную забастоўку. Тым больш, што дзякуючы самаізаляцыі і Народнаму карантыну падчас эпідэміі мы зразумелі, што можам абыходзіцца і без гэтай улады – не патрэбная яна нам зусім.

Акрамя таго, разам з усеагульнай забастоўкай патрэбныя актыўныя акцыі пратэсту і масавы выхад на Плошчу.

На самай справе нам яшчэ зусім няшмат засталося папрацаваць. Але менавіта таму нельга супакойвацца. Наадварот, трэба ўсімі сіламі ўцягваць у гэтую барацьбу і сваіх суседзяў, і сваіх хатніх – каб як мага больш людзей сказалі гэтай уладзе «не!».

Я спадзяюся на тое, што ў нас гэтым разам атрымаецца вызваліцца канчаткова. Што мы не падумаем: «Ах, як выдатна мы збіралі подпісы, мы ўжо перамаглі, нічога не трэба рабіць, усё атрымаецца само сабой». Само сабой – не атрымаецца! Гэты энтузіязм, гэтую грамадзянскую ўпартасць трэба захаваць у сабе і заўдзельнічаць у ёй усё больш і больш людзей.

Вось тады і будзе перамога. І тое – не канчатковая. Таму і за наступнай уладай, якая прыйдзе на змену Лукашэнка, трэба сачыць. Трэба запатрабаваць ад яе першых безумоўных крокаў: абмежаваць прэзідэнцкую ўладу двума тэрмінамі; вярнуць нармальную Канстытуцыю без усялякіх «пралазаў» для дыктатуры; скасаваць усе неканстытуцыйныя ўказы і законы часоў Лукашэнкі; вярнуць нацыянальную сімволіку.

Я вельмі перажываю за тое, што мы вельмі моцна захапляемся, мы адчуваем, што блізкая перамога – і ў нейкі момант выпускаем гэтую перамогу. Шмат у чым – таму што мы не ўмеем змагацца доўга і да канца.

Лукашэнка цяпер саступіў нам толькі першы бой, першую бітву. Але ён яшчэ не пераможаны ў гэтай вайне з намі. Пакуль ён засеў у сваім бункеры, абкапаўся ў Драздах за калючым дротам, які цяпер інтэнсіўна расцягваюць вакол гэтага месца. Ён яшчэ не пераможаны. І мы павінны гэта дакладна разумець.

Мы павінны разумець, што клопат пра нашу будучыню павінна ісці няспынна. Гэта наша абавязковая грамадзянская праца.

– Якія неабходна распачаць першыя крокі ўжо сёння?

– Я ўжо казаў, што ўлада дзейнічае супраць нас падступна. І адразу ж на розум прыходзяць падрабязнасці арышту Ціханоўскага ў Гародні. Пра тое, наколькі гэта брудная правакацыя, я скажу словамі майго маладога калегі, паэта Дзмітрыя Растаева:

Примета каторжной эпохи,

звено в гулаговском укладе –

когда дела у власти плохи,

на помощь ей приходят б…ди.

Уласна кажучы, улада звярнулася да сацыяльна блізкіх – і духам, і сутнасцю.

Паглядзіце, як улада спрабуе нас абезгаловіць, што яна робіць з адным з народных лідараў Сяргеем Ціханоўскім!

Хлопцы, не дай Бог, калі нам давядзецца праз некаторы час казаць пра Сяргея, як мы цяпер гаворым пра Віктара Ганчара, пра Анатоля Красоўскага, Юрыя Захаранку, пра Змітра Завадскага...

Лідары заўсёды нясуць адказнасць перад грамадствам. Але ведаеце, і грамадства нясе адказнасць перад сваімі лідарамі. Лідараў трэба ўмець абараніць. Так што наша найбліжэйшая мэта і найбліжэйшая задача – адбіць Сяргея Ціханоўскага ад уладаў і дастаць яго з турмы. Інакш яны невядома што з ім зробяць.

Узгадайце, што ў 2010 годзе яны зрабілі з Андрэем Саннікавым і іншымі нашымі лідарамі – і мы нічым не змаглі ім дапамагчы. Таму давайце дапамагаць Сяргею Ціханоўскаму наўпрост цяпер.

– Што можна зрабіць для вызвалення народнага блогера?

– У нас ёсць два дзейсныя варыянты для барацьбы з гэтай уладай. І мы павінны выразна ўсведамляць, што нам цяпер патрэбныя толькі эфектыўныя метады.

Першы варыянт – больш хуткі. Гэта – выхад мільёнаў людзей на Плошчу. Прычым неабавязкова толькі ў Менску. Наадварот, лепш за ўсё – па ўсёй краіне, усюды. Тады ніякіх АМАПаў не хопіць, каб стрымаць народ.

Ёсць другі варыянт: усеагульны страйк. Ён менш вынікуе сутыкненняў, але таксама вельмі дзейсны. А абодва гэтыя варыянты разам – яны ўвогуле жахлівыя для ўлады Лукашэнкі.

Седзячы ў самаізаляцыі, мы ўжо прайшлі рэпетыцыю гэтай забастоўкі. Рэч у тым, што ў нас краіна без асаблівых сыравінных рэсурсаў, таму ў нас улада можа жыць толькі за кошт рабавання грамадзянаў. І калі грамадзяне перастануць выплачваць падаткі – яны хуценька «зліюцца».

Так што патрэбная камбінацыя двух гэтых спосабаў – Плошча і агульнанацыянальная забастоўка.

– Як захаваць гэты ўнікальны настрой цяперашніх дзён да таго моманту, калі можа пачацца Плошча і страйк?

– Я, вядома ж, не аракул, але на сабе адчуваю: гэты натхняльны запал барацьбы з уладай можа паступова сыходзіць на нішто, калі мы ўвесь час знаходзімся толькі сярод сваіх аднадумцаў.

Бо мы ўсе ў такім выпадку думаем аднолькава і нам няма ў чым адно аднаго пераконваць. А калі кожны з нас пачне размаўляць з тымі людзьмі, якія пакуль яшчэ хаваюцца ад палітыкі, то гэты запал можна захаваць і, больш за тое, перадаць яго іншым.

Таму калі мы на ўсе гэтыя два месяцы, да пачатку жніўня, станем агітатарамі, перадамо свой настрой сваім бабулям і дзядулям, сваім аднагрупнікам і калегам на працы, сваім аднавяскоўцам і суседзям у доме – то гэтае гарэнне мы здолеем не толькі захаваць, але распаўсюдзіць яго на іншых людзей.

Гэта, па-мойму, вельмі добры спосаб дапамагчы самім сабе і нашай краіне.

Напісаць каментар 39

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках