Аляксандр Кабанаў: застаецца толькі адно - масавы выхад людзей на Плошчу

Улады не пакідаюць нам іншага варыянту.

Пра гэта ў інтэрв'ю праграме Charter97.org "Змена ўлады" заявіў вядомы беларускі блогер, каардынатар збору подпісаў за кандыдатку ў прэзідэнты Святлану Ціханоўскую ў Берасцейскай вобласці Аляксандр Кабанаў.

Паважаныя чытачы! Вы можаце падпісацца на канал "Хартыі-97" на Youtube charter97video. Для гэтага трэба зайсці на старонку charter97video і націснуць чырвоную кнопку "Падпісацца". Калі вы хочаце атрымліваць паведамленні аб новых відэа на канале charter97video, то націсніце "званочак".

Глядзіце праграму таксама на Vimeo.

- Добры дзень, Аляксандр. Вы цяпер на самаізаляцыі праз каранавірус. Як Вы пачуваецеся?

- Так, ужо другі тыдзень пайшоў, як я на самаізаляцыі. Самаадчуванне нармальнае, учора ў мяне ўзялі матэрыял на паўторны тэст. Чакаю выніку.

- Якая ўвогуле сітуацыя ў Берасці з каранавірусам?

- На мой погляд, тая сітуацыя і тыя лічбы, якія дае нам Міністэрства аховы здароўя, не адпавядаюць рэчаіснасці. Я бачу гэта на свае вочы: разыходзяцца і тыя лічбы, якія важацца даваць некаторыя лекары. Але самае важнае не тое, веру я альбо не, гэта пытанне веры. Важна тое, што самі лекары разумеюць, што сітуацыя, якую дае Міністэрства аховы здароўя - не такая.

- А якая яна ў рэчаіснасці?

- У рэчаіснасці хворых больш, значна больш. З тэставаннем не ўсё ў парадку. Ёсць тэсты, якія даюць рэальную сітуацыю, але экспрэс-тэсты часцяком не дакладныя. Пра смерці лекары, вядома, імкнуцца маўчаць, я разумею, які ідзе на іх ціск, яны шмат што не абвяшчаюць, але відаць, што вельмі напружаныя.

- Каранавірус стаў адной з прычын, праз якую людзі ў Беларусі сёння выходзяць на вуліцы. І Вы цяпер не толькі блогер, але і прэсавы сакратар і каардынатар суполкі Сяргея Ціханоўскага.

- Я зараз растлумачу. Да мяне звярнуліся, каб я стаў прэс-сакратаром і працаваў для сувязяў з грамадскасцю. Але я не з'яўляюся каардынатарам суполкі Сяргея Ціханоўскага. Я каардынатар збору подпісаў за Святлану Ціханоўскую на Берасцейшчыне. Да мяне звярнуўся яшчэ Сяргей у сувязі з тым, што я маю досвед збору подпісаў, папрасіў дапамагчы яму з пікетамі, з арганізацыяй збору подпісаў.

- А як Вы наогул апынуліся ў гэтай суполцы?

- Спрэс выпадкова. Я меў стасункі з Сяргеем Ціханоўскім больш на блогерскія тэмы, на тэмы зместу. Мы мелі суздром асабовыя стасункі блогераў. Я ведаў, што ён мерыцца вылучаць сваю кандыдатуру, але не быў упэўнены, сур'ёзна гэта ці не. Гэтая тэма ў нас трошкі закраналася, але нязначна, больш на ўзроўні: "Саша, мне напісалі падпісчыкі: вылучайся кандыдатам у прэзідэнты". Я яму казаў: "Сяргей, падпісчыкі часта пішуць гэта ўсім блогерам. Таму вызначаць табе, натуральна".

Але пасля ягонага затрымання ў Гародні да мяне ўжо звярнуліся іншыя людзі, канкрэтна Святлана і пераказала, што Сяргей прасіў у выпадку ягонага арышту, у нейкіх непрадбачаных абставінах звязацца са мной і звярнуцца па дапамогу. Вось яна і звярнулася з нагоды прэсавай службы.

- Сяргей Ціханоўскі - унікальны лідар, які ў вельмі кароткія тэрміны здабыў папулярнасць. У чым, на ваш погляд, феномен папулярнасці Ціханоўскага?

- Мы, блогеры, альбо палітыкі, альбо апазіцыянеры-актывісты, маем дастаткова вузкае кола стасункаў. І сацыялогіі ў дзяржаве няма. Мы не ведаем настроі грамадства. І не ведаем самых простых элементарных рэчаў: як людзі ставяцца да выбараў, як людзі ставяцца да нейкіх дзеянняў уладаў, да нейкіх прынятых пастаноў. І нам здаецца, што грамадства ведае ўсё.

Напраўду, гэта не так. І што зрабіў Ціханоўскі? Ён узяў камеру, узяў мікрафон і паехаў да гэтых самых людзей, паехаў па рэгіёнах гутарыць з рознымі людзьмі і выслухоўваць іхнія праблемы. Гэтыя людзі голасу як такога не мелі наогул - іх не пакажуць нідзе, пра іх не напіша ніхто. І тут у іх раптам з'явілася магчымасць гаварыць аб сваім набалелым: не пра палітыку, не пра дзяржаву ў цэлым, не пра нейкія глабальныя рэчы, а пра сваю маленькую праблему, якая хвалюе іх. І выявілася, што гэтыя праблемы - ва ўсёй краіне. Гэта кранае абсалютную большасць людзей.

Думаю, што з гэтым і звязаная вялікая папулярнасць Ціханоўскага, што ён даў людзям магчымасць выказвацца. І яшчэ, што характэрна, у нас людзі збольшага на кухнях адзін з адным гутараць, праводзяць «кухонныя пратэсты». А тут людзі раптам адчулі сябе смелымі, паказалі на камеру свой твар, выказалі сваё меркаванне - гэта такая прадуха. Чалавек пачынае пачувацца чалавекам у гэтай сітуацыі.

- Як, на Ваш погляд, цяпер можна дамагчыся вызвалення народнага блогера?

- На мой погляд, магутны міжнародны ціск - гэта па-першае. А другое - гэта вядома ж, падтрымка ягоных падпісчыкаў, людзей, якія падтрымліваюць Святлану, якія прыходзяць ставіць подпісы. Калі людзі, якія паставілі подпіс, будуць выходзіць у падтрымку гэтых пікетаў, будуць дзякаваць валанцёрам, будуць гутарыць адзін з адным, выказваць свае думкі і гэтак далей - гэта таксама велізарная падтрымка будзе для Сяргея, і ўладам будзе пасыл, што мы не дамо яго расшкуматаць.

- Можа быць, патрэбная нейкая падтрымка ягонай жонцы Святлане Ціханоўскай?

- На сённяшні момант яна не звярталася да мяне з гэтай просьбай. Так, ёй дапамагаюць збіраць перадачы для Сяргея. Яна перадае іх практычна штодзень, наколькі я ведаю. Ёсць нейкія бытавыя моманты, але гэта ўсё разглядаецца ў вузкім коле. Ну а далей, калі нешта будзе, то, натуральна, мы гэта будзем абвяшчаць.

- Блогеры - новая, унікальная з'ява для Беларусі. Фактычна, вы шмат у чым замянілі незалежных журналістаў, якія ў Беларусі працуюць з сур'ёзнай цэнзурай, і - чаго хаваць - з самацэнзурай. Чаму Вы наважылі стаць такім вяшчальнікам свабоды?

- Я не ведаю, калі шчыра. Так выйшла. Напраўду, я ў апазіцыі досыць даўно, я сябра Аб'яднанай грамадзянскай партыі. Уступіў туды, бо мне не падабалася, што адбываецца вакол, і наважыў паспрабаваць нешта памяняць, хоць нешта зрабіць. Не хацелася проста сядзець, глядзець, слухаць. Так, можна было атрымаць нейкія веды, можна было пагутарыць з разумнымі людзьмі і гэтак далей. Але каб памяняць штосьці вакол — не выходзіла. І тут так выйшла, што я пачаў працаваць на YouTube-канале, пачаў ствараць нейкія ролікі, пачаў паказваць нейкія рэчы.

Прыйшло разуменне, што гэта цяпер тое, што трэба, менавіта гэта: працаваць з людзьмі, паказваць ім праўду, расплюшчваць ім вочы, мяняць іхні светапогляд, выводзіць іх з маленькага свету, у якім яны жывуць, з іхняй кухні, з іхняй працы. Прыйшоў ён з працы, пагутарыў з трыма людзьмі і вярнуўся дадому - усё, ён мае замкнёнае кола. І мы прынялі пастанову, што трэба неяк павялічваць нашу аўдыторыю, працаваць, паказваць, гутарыць з людзьмі, праводзіць расследаванні. Вось так гэта пачалося.

- Людзі падтрымліваюць Вас?

- Пазнавальнасць ёсць. Пазнаюць не толькі ў Берасці, пазнаюць у іншых гарадах. Падтрымліваюць, падыходзяць, ціснуць руку, дзякуюць. Такая падтрымка ёсць, так. Але зноў жа, гэта нашы падпісчыкі, якія нас глядзяць. Гэта не значыць, што мы ідзем па вуліцы і ўсюды нам сыплюць кветкі пад ногі, абсалютна не так. Але часта здараецца, што падыходзяць людзі, робяць сэлфі, гутараць, нешта раяць, нешта апавядаюць.

- Берасце - адзін з самых рэвалюцыйных гарадоў Беларусі, некалькі гадоў там не сціхаюць пратэсты праз акумулятарны завод. Якая там сітуацыя напярэдадні так званых прэзідэнцкіх выбараў?

- Пратэсты не спыненыя. Людзі штонядзелю выходзяць на ўжо знакамітае кармленне галубоў. Для таго, каб нешта давесці і чагосьці дамагчыся, людзям даводзіцца выходзіць на плошчу. Не ісці ў кабінет чыноўніка і там разглядаць гэтыя пытанні, не ісці ў суд і там разглядаць гэтыя пытанні, а даводзіцца ісці на штрафы, на арышты для таго, каб дамагчыся свайго права жыць у чыстым месце, дыхаць чыстым паветрам. Гэта ж ненармальная сітуацыя.

- Людзі маюць разуменне, што калі мы развяжам адну праблему - прыбярэм дыктатара — мы развяжам усе астатнія свае праблемы?

- Калі пачынаўся пратэст, шмат хто вельмі моцна дыстанцыяваўся ад палітыкі і казаў, што наш пратэст - спрэс экалагічны, мы ў палітыку не лезем, нас не цікавяць наогул гэтыя моманты. Пры спробе растлумачыць, што гэта ўсё і ёсць палітыка, шмат якія рэчы залежаць ад палітычнай лініі "партыі" і ўрада, людзі першапачаткова не разумелі. Шмат каго пужала нават само слова палітыка. Раней у нас "палітыка" была - нешта страшнае для абсалютнай большасці людзей. Улады гэтага дамагаліся 26 гадоў, і вынік – на яве.

Але цяпер адбываецца зваротны працэс. І на гэта вельмі моцна паўплывалі так званыя парламенцкія выбары, калі ініцыятыўная група супраць будаўніцтва завода вылучала сваіх кандыдатаў у "парламент", і людзі раптам цалкам выпадкова ўбачылі, як гэта адбываецца. Людзі, абсалютна не палітызаваныя, якія ніколі не ўдзельнічалі ў гэтых працэсах, убачылі - і ў іх быў шок, як гэта наогул усё адбываецца, што адбываецца на гэтых пунктах, у гэтых камісіях.

Цяпер, у сувязі з затрыманнем Сяргея Ціханоўскага, у сувязі з тым, як адбываецца кампанія збору подпісаў за Святлану Ціханоўскую, шмат у каго мазгі прачысціліся вельмі моцна. І нават тыя людзі, якія падтрымлівалі дзейную ўладу і казалі, што можна ўсё разгледзець у судзе, расчараваліся. Самі чыноўнікі, самі ўлады зрабілі з іх апазіцыянераў.

- Дзясяткі тысяч чалавек выходзілі на вуліцы, падпісваліся за Святлану Ціханоўскую. Што б Вы сказалі гэтым людзям, які наступны крок ім варта зрабіць пасля таго, як яны паставілі подпіс?

- Па-першае, я б прыйшоў на пікеты не толькі Святланы, я б падтрымаў і іншыя пікеты. Не кожны падтрымлівае Святлану Ціханоўскую, трэба гэта разумець. Але большасць людзей - за перамены ў краіне. І кожны чалавек можа прыйсці і падтрымаць пікеты тых кандыдатаў, якія выступаюць за гэтыя перамены, выступаюць за тое, каб Лукашэнкі больш не было ва ўладзе. Можна прыйсці на супольныя пікеты, пагутарыць з сябрамі ініцыятыўных груп. Раз кампанія збору подпісаў ужо заканчваецца, падысці падзякаваць ім за працу, хлопцам гэта вельмі важна.

- Ну як мы памяняем уладу? На сумленныя выбары за Лукашэнкам разлічваць не выпадае.

- Я выдатна разумею, як будуць сфармаваныя выбарчыя камісіі. Упэўнены, што зноў будуць тыя ж самыя адмовы, што людзі не маюць досведу. У нас выходзіць, што нібыта толькі тыя, хто ў суполку Лукашэнкі ўваходзіць, маюць досвед, а астатнія непісьменныя і не ўмеюць лічыць, не бачаць, не ўмеюць пратаколы запаўняць.

Як з гэтым змагацца? На мой погляд, трэба максімальна вялікая колькасць людзей, якія пададуць заяўкі ў камісіі. Калі раней падавалі 2-3 тысячы чалавек на краіну - гэта адзін момант, але вы ўявіце на сэкунду, калі такіх людзей будзе 100-150 тысяч, і ўлады раптам усім адмовяць? Выбары ўжо можна будзе ўважаць за закончаныя, калі гэтых людзей не пусцяць.

Бліжэй да галасавання, калі людзі пойдуць ужо на пункты, застаецца толькі адно - масавы выхад людзей на Плошчу. На жаль, улады нам іншага варыянту не пакідаюць.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]