29 сакавiка 2024, Пятніца, 13:57
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Даскакацца да Гаагі або Нюрнбэрга

15
Даскакацца да Гаагі або Нюрнбэрга
УЛАДЗІМІР ХАЛІП

Дваццаць шэсць гадоў адзінаасобнай улады - гэта маразм.

Самаабвешчаны генералісімус не адзіны, каму нясцерпна хочацца пастраляць. Звычайныя людзі свае патайныя жаданні стараюцца не агучваць. А такія жаданні задавальняюць спосабам простым і даўно правераным. Хтосьці ідзе ў парк, знаходзіць там сціплае збудаванне, пазначанае трыма ўсім вядомымі літарамі, плаціць, колькі прызначана, і страляе ў сваё задавальненне. Захоча - шарахне ў зайца. Або ў мядзведзя. А то і ў якую-небудзь выкручастую мішэнь, на якую багаты амаль кожны паркавы цір. Цэны там ніштаватыя. А галоўнае - нікому ніякай шкоды.

Але драздоўскія адміністратары - тыя яшчэ скнары. Відавочна, абмяжоўваюць моцна высокае кіраўніцтва ў кішэнных выдатках. А маглі б раскашэліцца хоць бы на нейкую сціплую стралялку. Сцягнулі на кампутар, паказалі, дзе і што націскаць, і хай ганяе цэлымі днямі ненавісных ворагаў і іншую поскудзь па лабірынтах. І сабе спакайней, і краіне лягчэй.

Ведалі ж цудоўна аб дзіўных схільнасцях няўрымслівага кліента. Яшчэ на пачатку сваёй раптоўнай кар'еры ён раптам ашаламіў усіх заявай, што будзе з аўтаматам у руках абараняць сваё крэсла. Не так ужо і цяжка было зразумець, што пры такіх амбіцыях ад яго трэба хаваць не толькі нажы, але нават і відэльцы.

Ды і яму яшчэ тады не перашкодзіла б саромецца, што ляпнуў з гарачкі такое недаравальнае для чыноўніка глупства. Не ў шклоўскай жа лазні вырвалася. На ўсю краіну паслужлівыя інфарматары разнеслі. Але куды там! З дня ў дзень працягваў ён упарта гаварыць пра нейкіх ворагаў народа і таямнічых зламыснікаў, нагнятаючы вайскова-лагерны псіхоз.

Жудасная ў выніку намалявалася карціна пад сціплай рубрыкай «Кругом ураги». Каго там толькі не было! Тэрарысты. Нацыяналісты. Маджахеды. Найміты. І астатнія баевікі. Цёмная, злосная і непрадказальная маса. Але ва ўсіх гэтых увішных персон была адна мэта: пад’юдзіць новаспечанага кіраўніка. І нашкодзіць на ўсіх кірунках ягонай бурнай дзейнасці.

А якія ж мэты былі высокія! І ўсё для яго, для народа. Краіна для жыцця. Цэны ў жорсткіх цуглях. Сярэдні заробак на тысячу даляраў. Масавыя святы з процьмай піва і ўсмешлівай лагоднай міліцыяй. Амаль той жа камунізм, які калісьці абяцалі, а потым пра спешную задуму раптам забыліся. Яшчэ б крыху, яшчэ б ледзь-ледзь, і дасягнулі б няўяўных вышынь. Але перашкодзілі ўсё тыя ж ворагі. Атачылі. Злучылі кола. І нават горад, па галоўнай вуліцы якога ён ужо пракладваў пераможную лыжаролерную трасу, стаў непазнавальны. Злавесны цень Плошчы бесцырымонна пераследуе картэж, які строга ахоўваецца. У лістападзе мінулага года ён нават паспрабаваў супакоіць гэты непрыязны горад, які так бесцырымонна падступіў да самых прыязных Драздоў. «Я ссінелымі рукамі за крэсла трымацца не буду». Здавалася б, чаго яшчэ? Ані не дапамагло.

Прыйшлося паўтарыць для някемлівых. Выразна і ясна. Усё тое, што выказваў і раней, але не наўпрост, а ў скупым стылі інфармацыі да разважання. Момант быў абраны адпаведны - сустрэча верхавіны вертыкалі з новапрызначаным урадам. Спроба пазначыць найбліжэйшыя перспектывы відавочна не ўдалася. Ды і не вельмі хацелася. Маўклівыя прызначэнцы цудоўна разумелі, што галоўнае недзе наперадзе. А таму, пачуўшы аб задуме давесці ВУП да ста мільярдаў даляраў, ніхто як нічога ніякага і не спытаў хоць бы ўпотай: «Гэта як?..» Ды ніяк. Словазлучэнне прамовы. З тым жа поспехам маглі б пазначыць і ўсе дзвесце.

І вось менавіта той момант, якога ўсе чакалі. Правадыр строгім позіркам акінуў падначаленых. «Забылі, як былы прэзідэнт Карымаў у Андыжане здушыў путч, расстраляўшы тысячы чалавек. Усе асуджалі яго, а калі памёр - на каленях стаялі, галасілі-плакалі. Мы гэтага не перажылі, таму мы гэтага разумець не хочам - некаторыя. Ну, дык мы нагадаем!»

Усё астатняе, што ён там нёс, шэлега ламанага не варта. Звычайныя банальнасці. Усе тыя ж абяцанні ўзмацніць, палепшыць, пераадолець. А захапленне подзвігам садыста, на загад якога на той аточанай войскамі плошчы былі расстраляныя не толькі мужчыны, якія трапілі пад прыцэл, але і жанчыны, і нават дзеці, навечна застануцца гнюсным таўром гэтага ўбогага рэжыму. І не толькі яго заснавальніка.

Гэта было пажаданне толькі што абноўленаму складу ўрада, грунтоўна нашпігаванага гэбістамі і іншымі сілавікамі. Свае людзі. Цеснае кола. Можна не сціпла паводзіць і не саромецца. І ўсё натхнёна і засяроджана слухалі «красавіцкія тэзісы» ў стылі таварышаў Шарыкава і Карымава ў адным флаконе і прадбачліва маўчалі. Там у іх манеры такія, незалежна ад складу. Прымаць да ведама і не ціўкаць.

Відавочна, што ніякіх пярэчанняў з нагоды меркаванага распаўсюджвання карымаўскай азіятчыны на еўрапейскую краіну ў іх няма. І ніякіх пярэчанняў супраць беспрэцэдэнтнай дыскрэдытацыі афіцыйна зарэгістраваных кандыдатаў і іх прыхільнікаў, пра якую ў той дзень ужо гаварыла ўся краіна, у іх тут пакуль не ўзнікла. Усё ж у рамках закона, ці не так?

Дваццаць шэсць гадоў адзінаасобнай улады - гэта маразм. І ўжо задоўга да прызначаных выбараў стала усім зразумела, як успрымаюць грамадзяне вынік гэтага ганебнага панавання. А трыццаць два гады, на якія шклоўскі вылучэнец замахнуўся - гэта ўжо нечуванае нахабства. Такога доўгажыхара ганебнай вертыкалі краіна ва ўпор не бачыць. Пра што і заявілі людзі, якія стаяць у гэтыя дні ў перадвыбарных пікетах.

І гэта няпраўда, што захраслы правадыр іх галасоў не чуе. Яшчэ як ён чуе! Інакш з чаго б раптам такая паніка і неадольнае жаданне страляць - такое здуру не малоцяць. Але хай толькі паспрабуе. І вокам міргнуць не паспее, як па сценах і парканах застракочуць скупыя аб'явы: «Адшукваецца імярэк. Узброены і вельмі небяспечны». І расклейваць іх першымі кінуцца менавіта тыя, хто пакуль яшчэ ўпарта дэманструе яму асаблівую адданасць.

Шлях, названы Карымавым, толькі здалёк здаецца прамой дарогай да сціплага дыктатарскага шчасця. Але ступаць на яго вельмі неабдумана. На такой дарожцы можна і даскакацца. Да Гаагі або Нюрнбэрга.

Так што лепш за ўсё, пакуль яшчэ не позна, купіць ваяўнічаму дзядулі ў краме кампутарных гульняў наймаднейшую стралялку. Танна і выдатна. І ў адрозненне ад кіроўнага крэсла, можна перадаваць у спадчыну.

Уладзімір Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Напісаць каментар 15

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках