Латвія адзначае 30 гадоў з дня аднаўлення незалежнасці

4 траўня 1990 года ў будынку парламента Латвіі ўвесь дзень стаялі тысячы чалавек.

4 траўня 2020 года споўнілася 30 гадоў з дня абвяшчэння Дэкларацыі незалежнасці Латвійскай рэспублікі, піша сайт delfi.lv.

30 гадоў таму 138 з 201 дэпутата Вярхоўнага Савета прагаласавалі за прыняцце дэкларацыі «Аб аднаўленні незалежнасці Латвійскай рэспублікі». Вярхоўны Савет устанавіў пераходны перыяд, які скончыўся ў момант склікання новага складу парламента - 5-га Сейма Латвіі.

4 траўня 1990 года ў будынку парламента ўвесь дзень стаялі тысячы чалавек, якія сачылі за ходам галасавання. Дэпутатаў, якія пасля галасавання адправіліся на мітынг на набярэжнай Даўгавы, сустракалі кветкамі і крыкамі адабрэння. Праціўнікі дэкларацыі - прадстаўнікі «Інтэрфронта» - пакінулі будынак праз запасны выхад.

«Я ўпэўнены, што прэзідэнт Латвіі Эгілс Левітс, калі б умовы дазволілі, сёння асабіста ціснуў бы рукі, дзякаваў і ўручаў вышэйшыя ўзнагароды Латвійскай рэспублікі (..) шматлікім супрацоўнікам адміністрацыі, аддзяленняў, выбарчага цэнтра Народнага фронту, журналістам, якія кавалі перамогу, рэжысёрам, аператарам ТБ і кіно. Дзякуючы ім, тысячам сябраў і прыхільнікаў Народнага фронту, якія лічылі кожны голас «За» не толькі ў будынку на вуліцы Екаба, але і ва ўсёй Латвіі і ў краінах, куды былі сасланыя, пасля паўвекавых пакут мы падолелі не толькі пандэмію, якая мучыла не толькі наш народ, але і пандэмію пад назвай СССР», - піша першы старшыня Народнага фронту Дайніс Іванс.

У той жа дзень старшыня Вярхоўнага Савета Анатоль Гарбуноў адправіў прэзідэнту СССР Міхаілу Гарбачову ліст, у якім было сказана, што Латвія пачынае пераходны перыяд. Такія ж паштоўкі былі накіраваныя ўрадам краін свету, народам СССР і дэмакратычным рухам. «Мне здаецца, што гэты дзень варта было б святкаваць як дзень народнага адзінства, бо той час у памяці народа застанецца часам адзінства. Выдатна, што ў нас розны досвед і погляды, але мы адзіныя ў любові і веры ў сваю краіну - Латвію!» - піша ў сваім артыкуле Гарбуноў.

Да поўнага аднаўлення суверэнітэту краіны прайшло яшчэ 15 з паловай месяцаў. Цягам гэтага часу Латвія сутыкнулася са спробамі структур улады СССР захаваць кантроль над рэспублікай, піша гісторык Латвійскага нацыянальнага гістарычнага музея Імант Цыруліс. Аднак, пачаты замежны і ўнутрыпалітычны курс ужо немагчыма было спыніць. Калі да 4 траўня галоўным рухавіком руху за незалежнасць быў Народны фронт, то пасля гэтага дня гэтую функцыю перанялі парламент, урад і міністэрствы. Наперадзе было стварэнне ўласных сістэм унутраных і замежных спраў, фінансаў і гаспадарчай сферы. Пераходны перыяд скончыўся 21 жніўня 1991 года з прыняццем канстытуцыйнага закона «Аб дзяржаўным статусе Латвійскай рэспублікі».

Сёлета ў сувязі з надзвычайнай сітуацыяй праз Covid-19 вялікая частка святочных мерапрыемстваў скасаваная ці праходзіць у выдаленым фармаце.