Анджэй Пачобут: Беларусы выставяць Лукашэнку ўсе рахункі за каранавірус

Гісторыя з пандэміяй можа стаць для яго апошняй.

Беларусь выйшла ў лідары сярод еўрапейскіх краін па маштабах пандэміі каранавіруса. Пра гэта ўжо заявіла і Сусветная арганізацыя аховы здароўя, і еўрапейскія чыноўнікі. Аднак Лукашэнка працягвае ўпарціцца. Пасля травеньскіх святаў, якія прайшлі без якіх-небудзь абмежаванняў, рыхтуецца маштабны парад і канцэрт у Менску.

Вельмі складаная сітуацыя складваецца і ў рэгіёнах. Кожны дзень з абласных і раённых гарадоў прыходзіць сумная статыстыка памерлых ад каранавіруса.

Якія рэальныя маштабы пандэміі ў краіне? Як змагаюцца з СOVID-19 у заходніх краінах? Якую цану заплаціць Лукашэнку за сваю бяздзейнасць падчас катастрофы? Гэтыя і не толькі пытанні сайт сharter97.org задаў вядомаму журналісту, сябру Саюза палякаў Беларусі Анджэю Пачобуту.

- Сітуацыя з каранавірусам у Беларусі толькі пагаршаецца. COVID-19 забірае шмат жыццяў не толькі ў Менску, але і рэгіёнах. Што адбываецца ў вашай роднай Горадні?

- Дастаткова цяжка адназначна ацаніць сітуацыю ў Горадні. Афіцыйныя лічбы, якія мы атрымліваем, выклікаюць, мякка кажучы, вельмі моцныя сумневы. Праўдзівая інфармацыя, якую ўдаецца атрымаць па крупінках, кажа пра тое, што адбываецца рост захворвання на Гарадзеншчыне. Бальніцы горада пакуль яшчэ не так запоўненыя, як ва ўсходняй частцы Беларусі, але назіраецца пастаянны прырост.

Я стараюся максімальна абмежаваць усе кантакты. Калі ў Польшчы ўжо ўвялі карантын, у нас яшчэ было шмат дзяцей на пляцоўках. Цяпер такога няма. Нягледзячы на травеньскія святы, людзі сядзяць дома.

Значная частка насельніцтва імкнецца ізалявацца. Гэта ў пачатку пандэміі ніхто сур'ёзна яе не ўспрымаў, камусьці нават падабаліся словы Лукашэнкі пра тое, што «віруса няма». Цяпер жа ёсць разуменне сур'ёзнасці каранавіруса і таго, што людзі ад яго паміраюць.

- Ваш горад знаходзіцца на мяжы з Польшчай. Людзі параўноўваюць дзеянні польскіх і беларускіх уладаў падчас пандэміі?

- У Польшчы і Беларусі зусім розныя сістэмы ўлады. Палітык у дэмакратычнай краіне, дзе ўлада залежыць ад грамадскай думкі, не можа сабе дазволіць выказванні ў стылі Лукашэнкі.

Адпаведна, у любой дэмакратычнай краіне палітык будзе змагацца за жыцці людзей. Інакш ён проста перастане быць палітыкам, яго ніхто не абярэ.

У Беларусі сітуацыя іншая. Ва ўлады зусім іншыя каштоўнасці. Тут яна сама вызначае, што для яе добра, а што дрэнна. Людзі не маюць уплыву на прыняцце рашэнняў праз адсутнасць дэмакратыі ў краіне.

Таму Лукашэнка абвясціў, што галоўнае - эканоміка. Але досвед папярэдніх эпідэмій паказвае, што ў эканамічным плане выйгралі тыя краіны, якія раней увялі карантын, тыя, якія прымаюць рашучыя захады.

Такія краіны раней перамаглі хваробу і іх эканоміка менш пацярпела. Калі зацягнуць з карантынам - людзі будуць паміраць у значна большай колькасці, а эканамічныя наступствы акажуцца больш сур'ёзнымі.

У Лідзе спынілася фабрыка, таму што там ўвялі карантын пасля захворвання супрацоўнікаў. І такіх прыкладаў дзясяткі. Прадпрыемствы спыняюцца, нягледзячы на тое, што карантыну няма. Кіраўніцтва вымушана прымаць такія захады.

Калі параўноўваць дзве краіны, то правільныя рашэнні прыняла Польшча. Там адразу ўвялі досыць жорсткія абмежавальныя захады і ўдалося ўзяць пад кантроль рост захворванняў. У Беларусі ж колькасць інфіцыраваных рэзка ўзрасла і працягвае расці.

Паўтаруся, у мяне няма даверу да лічбаў, якія нам паведамляюць улады. Не ўпэўнены, што яны ў нейкай меры адлюстроўваюць сітуацыю.

- Вы нядаўна напісалі ў «Фэйсбуку»: «Каранавірус павольна, але няўхільна нахіляе Аляксандра Лукашэнку». З якімі праблемамі сутыкнецца дыктатар?

- Пад гэтай фразай я меў на ўвазе, як змяніўся і асабісты тон Лукашэнкі, і дзеянні, якія павінны весці ўлады ў параўнанні з яго «аптымістычнымі заявамі» і грэбаваннем, якое ён дэманстраваў раней. Сітуацыя даволі сур'ёзная. Думаю, ён гэта ўсведамляе, але столькі ўжо было сказана, што яму цяжка захаваць твар. Лукашэнка моцна страціў у плане іміджу. Яшчэ на этапе, калі я не быў у жорсткай самаізаляцыі, то меў зносіны з людзьмі, бачыў тых, хто быў у жаху ад яго выказванняў пра каранавірус. Гэта былі людзі, якія тэарэтычна траплялі ў лік магчымага электарату Лукашэнкі. Ён не патрапіў у іх чаканні.

У Польшчы ўлады змагаюцца за тое, каб людзі не паміралі, яны спрабуюць абмежаваць распаўсюд хваробы. Так, яны прымаюць жорсткія захады, непапулярныя, але гэта мае пэўныя мэты. Палітыкі тлумачаць грамадству, чаму трэба плаціць такую цану.

Лукашэнка ж практычна ўсе выступленні спрабуе апраўдвацца, весці дыскусію то з Telegram-каналамі, то з інтэрнэтам, то з Захадам, то яшчэ з кімсьці. Ён адчувае, што сітуацыя для яго хісткая.

- Кіраўнік Таджыкістана, што адмаўляў каранавірус, здаўся і ўвёў карантын... Колькі будзе яшчэ ўпарціцца Лукашэнка?

- Я не ведаю адказу на гэтае пытанне. Для таго, каб даць прагноз, трэба было мець зносіны з Лукашэнкам.

На канец траўня прагназуецца пік захворвання ў Беларусі. Я не бачу дзеянняў, якія б гэты пік згладзілі. Для гэтага трэба прыняць непапулярныя рашэнні, уводзіць абмежаванні. Зрабіць так, каб людзі абмежавалі ўсе асабістыя кантакты. Вірус сам па сабе не ходзіць, яго людзі носяць. Калі яны абмяжуюць кантакты, то, адпаведна, абмяжуюць распаўсюджванне віруса. Я такіх захадаў у нашай краіне не бачу.

Тое, што грамадства робіць самастойна - добра, але ёсць значны адсотак людзей, якія працягваюць жыць сваім звычайным жыццём. Па-ранейшаму адкрытыя кавярні, працягваюцца спартыўныя трэніроўкі. Я не бачу падстаў для аптымізму.

Незадаволенасць і расчараванне ўладай было відаць яшчэ да пачатку пандэміі. Відавочна, што каранавірус гэтыя эмоцыі толькі ўзмоцніць. Затым будзе ўдар па эканоміцы.

Улічваючы, колькі людзей памерлі і колькі памрэ, гісторыя з каранавірусам назаўжды застанецца за Лукашэнкам. Людзі, якія пахавалі сваіх блізкіх, разумеюць, што, калі б адразу былі ўведзеныя абмежавальныя захады, магчыма, яны б яшчэ жылі. Іх лёс мог скласціся па-іншаму.

Усе рахункі за каранавірус беларусы выставяць Лукашэнку. На яго сумленні ўжо ёсць зніклыя палітыкі. Цяпер дадасца гісторыя з каранавірусам.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]