29 сакавiка 2024, Пятніца, 18:18
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Споведзь віцебскай медсястры: «Не магу звыкнуць да жаху ў вачах хворых»

11
Споведзь віцебскай медсястры: «Не магу звыкнуць да жаху ў вачах хворых»
Фото: malaymail.com

Шакавальнае інтэрв'ю.

Віцебск адным з першых прыняў на сябе ўдар эпідэміі каранавіруса ў Беларусі. Праз адсутнасць карантыну і бяздзейнасці ўладаў горад неўзабаве набыў славу «беларускага Бергама».

Пра тое, што адбываецца ў горадзе цяпер, Charter97.org на ўмовах ананімнасці распавяла медсястра Віцебскай лякарні хуткай дапамогі:

- Пра сённяшнюю сітуацыю з каранавірусам у Віцебску я магу сказаць па рэанімацыі радзільні лякарні хуткай дапамогі, у якой я працую.

Радзільня цяпер цалкам перапрафіляваная пад «пнеўманіі». Парадзіх у гэтай лякарні няма. Толькі пры мне ўчора прыходзілі аналізы пацыентаў на COVID-19 - і ўсе яны былі станоўчымі. Гэта значыць, сітуацыя напраўду досыць цяжкая і хворых на каранавірус вельмі шмат.

Учора, напрыклад, мы дваіх пацыентаў перавялі ў аддзяленне абсервацыі. Толькі - толькі іх ад нас забралі - як тут жа гэтыя два ложкі заклалі новымі. Адзін - мужчына пасля аперацыі, увесь парэзаны, са швамі, скрываўлены, але ў яго ўжо ёсць COVID-19. І яшчэ паклалі жанчыну з анкалогіяй і метастазамі - і таксама з COVID-19. Яны адразу ляглі пад кісларод. Мужчына наогул быў пад седацыяй (стан медыкаментознага сну, штучная кома - рэд.), без прытомнасці.

Шчыра скажу: мне страшна. І страшней за ўсё тое, што людзі не ведаюць аб сапраўднай небяспецы каранавіруса. Мне ўвесь час дасылаюць фатаграфіі з гандлёвых цэнтраў (сама я там ужо месяцы два не была). Людзі ходзяць без масак. У прадуктовых крамах - таксама без масак. Калі я еду на працу, надзяваю рэспіратар 3М, самы моцны, на мне пальчаткі, а ў руках дэзінфектар. Гэта значыць, я зайшла, узялася за поручні або адлічыла грошы на талон - тут жа рукі абліла. На мяне глядзяць, мякка кажучы, як на ненармальную.

Хоць кіроўцы ездзяць у маршрутках у масках і пальчатках. Нават пару чалавек я бачыла ў СЧК (супрацьчумных касцюмах). Не ведаю, як доўга яны вытрымліваюць. Вельмі цяжка быць у гэтай абароне 12 гадзін, надзвычай цяжка. У мяне ўжо сіняк на пераноссі, бо акуляры я надзяваю на акуляры. Прыходзіш на працу, а праз тры гадзіны пачынаеш задыхацца.

Да пачатку працы медсястрой у лякарні я месяц была валанцёркай. Ведаючы сітуацыю, што ў лякарнях бракуе медработнікаў, менавіта санітарак, я доўга не думала, куды ісці. Адразу пайшла менавіта ў «брудную зону», дзе самы вялікі дэфіцыт працаўнікоў. Калі я праходзіла медагляд на працу, мне мякка намякнулі, што я «крыху не ў сабе», калі іду да іх, маючы магчымасць уладкавацца на іншую працу. У панядзелак прынесла дакументы ў аддзел кадраў, тут жа прыйшла старэйшая медсястра і сказала, што мяне забіраюць сёння на ноч. Працаваць у «бруднай зоне» няма каму, графік насычаны.

- Што вас уразіла ў стане першых убачаных каранавірусных хворых?

- Нават не ведаю, як пра гэта без слёз расказаць...калі я прыйшла ў аддзяленне ў першы дзень, мяне цалкам экіпіявалі і адправілі на дзве гадзіны, каб зразумець спецыфіку працы. Ведаеце, вельмі страшна, калі ляжаць мужчыны нібы славянскі волат, а ў вачах чалавека – паніка і жах. Ты спрабуеш яго пасадзіць, каб паеў, а ён не садзіцца і не ходзіць. Ён бярэ лыжку супу і пачынае задыхацца. Ён паказвае на маску. Ты яму тут жа надзяваеш яе, і ён так жуе.

Без кіслароду нашы хворыя не могуць. Яны ядуць і размаўляюць з кіслародам. Яны з кіслародам знаходзяцца 24 гадзіны 7 дзён на тыдзень.

У нас ёсць адзін хворы, якога нядаўна вазілі на рэнтген, у «чыстую зону». Кісларод з сабой туды не возьмеш, гэта не пераноснае абсталяванне. Чалавека мы ледзь-ледзь не страцілі. У нас быў з сабой спрэй, які перыядычна пырскалі яму ў рот, каб пашырыць альвеолы і раскрыць лёгкія.

Страшна становіцца, калі поіш хворага вадой, а ў мужчыны, удвая большага за мяне, закочваюцца вочы, пашыраюцца зрэнкі. Ён сіпіць і крычыць: «Надзявай, гіну».

Хворыя ўвесь час кашляюць. З усіх шасці боксаў даносіцца сталы кашаль.

Ведаеце, усе сімптомы каранавірусных хворых уразаюцца ў памяць, але больш за ўсё тое, што не ім бракуе дыхання. Гэта самае страшнае.

Той жа кашаль можна адкашляць. Тую ж слабасць можна вылежаць, хоць ёсць выпадкі, калі пацыентаў саджаюць на судна, і яны, не дарабіўшы, прабачце, свае справы, пачынаюць проста падаць, бо ў іх на гэта сіл няма. Пра тое, каб самастойна пайсці ў туалет, нават гаворкі няма. Некаторых мы возім на вазку ў туалет, але зноў жа: туды - бягом, там - хуценька і назад - бягом, бо чалавек пачынае задыхацца.

- Што адбываецца з людзьмі на апаратах штучнай вентыляцыі лёгкіх? Ці сапраўды пасля іх наступаюць незваротныя змены?

- У нас у аддзяленні ШВЛ няма, ёсць толькі кісларод. Ёсць мужчына, які ў рэанімацыі ляжаў месяц на ШВЛ - і так, у яго была гіпаксія мозгу.

Так што незваротныя наступствы пасля ШВЛ сапраўды ёсць. Чалавек быццам бы прыходзіць у сябе, з ім маеш стасункі, але праходзіць 5 хвілін - і ён кажа нейкія дзівацтвы. Мозг жа галадае, пакуль ты падлучаны да ШВЛ, натуральна, наступствы гэтага незваротныя.

Фізічна чалавек становіцца мацнейшым, але разумова - гэта можа быць праблемай. Можа, не ва ўсіх, але такое бывае.

- Якія ўскладненні ўзнікаюць у каранавірусных хворых? Якія праблемы захоўваюцца на момант выпіскі?

- Па-першае, у іх цалкам забітая імунная сістэма. Калі ёсць спадарожныя захворванні, то рана ці позна ўсе іх сімптомы прыйдуць у абвостранай форме. Я чула, што цяпер у Беларусі павысілася смяротнасць сярод анкахворых. Яны і так група рызыкі, а тут яшчэ і гэтая эпідэмія.

Яшчэ адно небяспечнае ўскладненне - нырачная недастатковасць. Хворыя, якія знаходзяцца на дыялізе, як і анкалагічныя хворыя, калі яны выжывуць у гэтай сітуацыі, пасля выпіскі, з падарваным імунітэтам, пераходзяць у яшчэ большую групу рызыкі, чым тая, у якой яны былі спачатку.

- Медыкі часта паведамляюць, што ў Беларусі каранавірус «забірае» шмат маладых? З чым гэта можа быць звязанае?

- Так, сярод цяжкіх хворых ёсць шмат людзей маладога і сярэдняга веку. Цалкам магчыма, што гэта звязана з безадказнасцю.

Калі эпідэмія толькі пачыналася, ва ўсіх была адна пазіцыя: галоўнае, берагчы старых. А моладзь першапачаткова наогул не бераглася. Калі я пачала насіць маску і пальчаткі, на мяне коса глядзелі нават суседзі: маўляў, маладая, што табе будзе? Але я адказвала: «Пачакайце, пройдзе месяц-другі - і пойдуць мае аднагодкі». Цяпер паступае шмат паведамленняў пра смерці ад каранавіруса сярод 35-45 гадовых. Гэта ўсё праз нашу традыцыю спадзявацца на «авось»: авось, мяне пранясе, я па гадах яшчэ не падыходжу.

А бо хварэюць яшчэ і дзеці. У Віцебскім абласным дзіцячым клінічным цэнтры ў боксах дзеткі таксама ляжаць. Калі я яшчэ была валанцёркай, мы вазілі спецыяльныя маскі для дзіцячай лякарні. Гэта было ў канцы траўня-пачатку красавіка. А цяпер я бачу, што некаторыя дзеці ўсё яшчэ ходзяць у школу - і далёка не ўсе ў масках.

Калі раней я хадзіла проста ў масцы, то цяпер у рэспіратары 3М, бо разумею, што з'яўляюся кантактам першага ўзроўню. Санітаркі і медсёстры кантактуюць з хворымі на COVID-19 у тысячу разоў больш і даўжэй, чым лекары. Мы іх падымаем, мыем, паварочваем, увесь час робім нейкія працэдуры. Пры гэтым нашы пацыенты настолькі аслабленыя, што ў іх няма сіл закрываць рот рукамі.

- Што вы можаце сказаць аб рэальнай колькасці захварэлых і памерлых ад каранавіруса?

- Канкрэтна ў маёй лякарні я магу сказаць так: машыны да морга ўвесь час пад'язджаюць. Я гэта бачу.

Аб захворваннях: я не бачу таго «спаду», аб якім пішуць афіцыйныя СМІ. Як я ўжо казала, калі вызваліліся два ложкі - іх тут жа закладваюць новымі хворымі. Калі я яшчэ была валанцёркай, то заўважыла, што «хуткія» лётаюць па горадзе адна за адной. Гэта і цяпер прадаўжаецца. Які год ужо жыву ў Віцебску - ні разу не бачыла столькі «хуткіх», колькі за апошнія паўтара месяца. Зразумела, што катаюцца яны не проста так.

У рэгіёнах таксама шмат выпадкаў каранавіруса, у Воршы, напрыклад. Докшыцы наогул «гарэлі» ад эпідэміі.

Таму я не бачу «спаду». Паводле правілаў, калі выпісваюць хворых, нам трэба цалкам «заліваць» бокс сродкамі дэзінфекцыі. У нас на гэта часу няма. Мы заліваем, тут жа неўзабаве змываем, засцілаем і кладзём. Я не ведаю, аб якім «спадзе» можа ісці гаворка.

- Да чаго дагэтуль не атрымалася прывыкнуць падчас дзяжурстваў у разгар эпідэміі?

- Да жаху ў вачах хворых людзей. Ніхто не глядзіць на цябе поглядам хворага, якога ты мог сустрэць у аддзяленні тэрапіі год таму. Калі чалавек трапіў у лякарню, напрыклад, з гаймарытам, апендыцытам, то ведае, што пройдзе тыдзень-другі, яго вылечаць, ён паедзе дадому і будзе жыць, як і раней. Тут у людзей у вачах жах. Яны не ведаюць, ці выберуцца яны жывымі.

Для мяне страшней за ўсё старыя. Мне здаецца, што яны праз свой узрост разумеюць, што ўжо можа ўсё скончыцца.

Яшчэ страшна, калі ты заходзіш уначы ў бокс паглядзець пацыентаў, а хворы просіць цябе з ім пасядзець. І гэта просіць не бабулька, не дзіця, а здаровы мужык. Ляжыць гара, а ў вачах жах. Гэтыя вочы стаяць перада мной, нават калі я прыходжу дадому. У іх у вачах нямое пытанне: «Мы выберамся адсюль ці не?».

Мы, медыкі, не ведаем, што ім адказаць. Кажам, што «ўсё будзе добра». Але разумеем: як будзе, так будзе. Напэўна, і яны гэта разумеюць. Напэўна, нават той, хто раней казаў, што ўсё гэта глупства і віруса «не відаць», пачынае ўсё разумець, калі сам трапіў у рэанімацыю.

Напісаць каментар 11

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках