Ультыматум - гэта для ўсіх

Мы выставілі яго не толькі Лукашэнку, але і сабе.

Саша тры працэнты, высвятляецца, снуе планы на будучыню. І нават не ўпотай, а публічна. Ён кажа, што ў снежні пачне падрыхтоўку да Усебеларускага сходу, а на гэтым сходзе будуць абмяркоўвацца задачы пяцігодкі. Маштабна думае, нічога не скажаш.

Так злачынец, па якога вось-вось прыйдуць, пераконвае сябе: яны зараз яшчэ не прыйдуць, адрасам памыляцца, паперкі не аформяць ці ўвогуле суседа западозраць, а я ўвечары сяду ў цягнік і рвану на поўдзень, а потым усё абыдзецца, забудуць пра мяне - нездарма ж кажуць, што трэба візуалізаваць свае мары. Ды і чакаць не так цяжка, калі ў думках уяўляеш сабе светлае бясхмарнае заўтра. Сапраўды гэтак жа робіць і Лукашэнка: гэта ён не сваім тром працэнтам распавядае пра планы на будучыню. Гэта ён сябе пераконвае ў тым, што будучыню ён мае.

Не марнуйце час, Саша. Будучыня ў вас, вядома, ёсць – яна заўсёды ёсць, пакуль чалавек жывы. Да самай апошняй хвіліны. Але трэба дастасоўваць сваю будучыню да рэчаіснасці. Бессэнсоўна марнаваць час, плануючы выхад на сцэну Вялікага тэатра ў ролі Спартака. Гэта можа планаваць актор балета ці, прынамсі, студэнт харэаграфічнай вучэльні. А калі пра гэта марыць адстаўны тыран - ён толькі марнуе час і ўнутраныя рэсурсы. Не дапаможа. Не быць яму Спартаком, як бы ён сябе ні пераконваў у адваротным. І пагатоў смешна планы на снежань і тым больш на "пяцігодку" гучаць, калі да заканчэння тэрміну ўльтыматуму застаецца ўсяго некалькі дзён.

Ёсць жа куды больш актуальныя планы на астатнія дні: засушыць сухары, сабраць клунак з рэчамі, укласці пагадненне з адвакатам з тых, што яшчэ на волі і з ліцэнзіяй. А потым можна паспрабаваць праслізнуць у дзверы, што зачыняюцца, дабрацца да самалёта, даляцець да Турцыі ці Эміратаў, ці хаця б да Растова - гэта ўжо як пашанцуе, калі наогул пашанцуе. У любым выпадку, ёсць чым заняцца чалавеку, для якога адлік часу ідзе на гадзіны.

Але не ў нашым выпадку. Лукашэнка ўжо столькі разоў прымудраўся праскочыць - скрозь імпічмент, санкцыі, тры працэнты, усеагульную нянавісць, - што спадзяецца, быццам і гэтым разам усё атрымаецца. Кожны раз, калі па яго прыходзілі ўмоўныя канваіры, ён пачынаў іх загаворваць да такой ступені, што на той момант, калі ён нарэшце змаўкаў, яны альбо забывалі, навошта прыйшлі, альбо наогул паспявалі сысці на пенсію. І цяпер ён спадзяецца, што праскочыць. Ходзіць па турмах, вярбуе сабе вяшчальнікаў, якія потым выходзяць на волю і запэўніваюць, быццам гэта ўжо сапраўды астатні тэрмін і наогул будуць рэформы. Але мы гэта чулі столькі разоў, што, спадзяюся, ва ўсёй краіне больш не знойдзецца таго, хто скажа «добра, мы ж цярплівыя, яшчэ пяць гадоў вытрымаем, а там і свабодныя выбары правядзём». На шчасце, такіх сярод нас не засталося. Трыванне зламалася.

Але гэтага катастрафічна мала. Проста не праглынуць чарговую лыжку хлусні, стрэсці з вушэй локшыну, працерці вочы - недастаткова. Яго трэба прымусіць сысці. А для гэтага мы самі абавязаны выканаць умовы ўльтыматуму. Таму што можна колькі заўгодна казаць «у цябе, нягоднік, засталося два дні», але калі пасля гэтых двух дзён мы самі нічога не зробім, каб ён сышоў, - ён нікуды і не сыдзе. Ён далей казаць, што наеўся ўлады, і абяцаць астатні тэрмін, а мы сапраўды гэтак жа звыкла будзем скандаваць «сыходзь!» у нядзелі. Потым гэта назавуць агульнанацыянальным дыялогам.

Так што ўльтыматум - рэч двухбаковая. Мы яго выставілі не толькі Лукашэнку, але і сабе. Заявілі, што ў выпадку, калі ён не сыходзіць, пачынаецца нацыянальны страйк, перакрыццё дарог і байкот дзяржаўнага гандлю, - значыць, давядзецца выканаць. Інакш ён дакладна не сыдзе.

Але мы дамо рады. Яшчэ паўгода таму ў гэтым можна было засумнявацца. Цяпер ужо не. Пакуль Саша тры працэнты спрабаваў утрымаць вертыкаль, што рассыпаецца ў прах, якую ён будаваў дзесяцігоддзямі і страшна ёю ганарыўся, - мы за два месяцы пабудавалі гарызанталь. Мы стварылі па ўсёй краіне тыя гарызантальныя сувязі, якія пасля перамогі дапамогуць нам стварыць і дзяржаўныя структуры, і грамадзянскую супольнасць. Мы ўсе - лідары. З кожнага дваровай суполкі можна сфармаваць урад ці, прынамсі, мэрыю. Высветлілася, што ва ўсіх беларускіх дварах вечарамі можна сустрэць прафесіяналаў з любой сферы. Проста раней мы не размаўлялі адзін з адным - так, віталіся, калі кожны дзень у ліфце сустракаліся. А зараз мы разам. У счэпцы. Так што варыянтаў, акрамя перамогі, у нас няма.

І гэта той рэдкі выпадак, калі адсутнасць выбару - самае што ні на ёсць дэмакратычная з'ява. Мы нічога і нікога не выбіраем, у нас няма права выбіраць. Толькі перамагаць.

Ірына Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]