Навукоўцы распавялі пра дыету старажытных рымлян

У ёй былі нават катлеты.

У старажытнарымскай кулінарнай кнізе 4-5 стагоддзяў пад назвай «Apicius» апісаны рэцэпт прыгатавання катлет з мяснога фаршу з ягадамі ядлоўцу, віном і кедравымі арэхамі. Гэтыя рэцэпты, створаныя яшчэ ў першым стагоддзі, былі вельмі папулярныя ў імперыі, піша «Вокруг света».

У інструкцыі сказана змяшаць мяса з хлебам, змочаным у белым віне. Затым дадаць спецыі, сфармаваць катлеты і пакласці ў кожную з іх кедравыя арэхі і перац.

У стравах, апісаных у кнізе, выкарыстоўваюцца інгрэдыенты, якія можна знайсці ў басейне Міжземнага мора. У асноўным яны прызначаныя для багатых людзей.

Хоць эліта грамадства атрымлівала асалоду ад вытанчанай ежы, нават багатыя былі вымушаныя перайсці на «сялянскую» дыету з агародніннага рагу пасля таго, як плямёны вандалаў уварваліся ў Рым і зруйнавалі яго ў 455 годзе нашай эры.

Як змянялася дыета рымлян

Вандалы - гэта група германскіх плямёнаў. Уварваўшыся ў горад, яны разрабавалі велізарную колькасць скарбаў, знішчылі сістэму водазабеспячэння і зруйнавалі інфраструктуру Рыма.

Даследнікі з Кембрыджскага ўніверсітэта выявілі, што разрабаванне горада вандаламі, а таксама вайны 6-га стагоддзя паміж остготамі і візантыйцамі маглі непасрэдны паўплываць на харчовыя рэсурсы Рыма.

Нейкі час багатым гараджанам даводзілася харчавацца ў асноўным расліннымі бялкамі замест мяса, імпартнай пшаніцы, аліўкавага алею і віна.

Гэта адбылося таму, што галоўны порт Portus Romae, брама Рыма ў Міжземнае мора, апынуўся ў непрацоўным стане.

Цягам больш чым 400 гадоў менавіта ў Portus Romae дастаўлялі прадукты харчавання, жывёлу, мармур і прадметы раскошы з усяго Міжземнамор'я.

Каманда даследчыкаў прааналізавала рэшткі раслін, жывёлы і людзей, рэканструяваўшы як дыеты, так і геаграфічнае паходжанне жыхароў Portus Romae.

Інфармацыя паказала, што ў другой палове пятага стагоддзя адбыўся зрух у рацыёне насельніцтва Рыма. Эліта перайшла ад багатых жывёльнымі бялкамі прадуктаў і імпартнай пшаніцы, аліўкавага алею, рыбнай падліўкі і віна з Паўночнай Афрыкі да нечага падобнага на «сялянскую дыету», якая складаецца ў асноўным з раслінных бялкоў.

Нядаўна ля берагоў Гішпаніі знайшлі антычнае судна з кетчупам. Марское дно каля пляжу С'Арэналь было ўсеянае амаль сотняй керамічных прадметаў, многія з якіх яны не пашкодзілі. Дайверы налічылі не менш за 93 амфары - традыцыйныя збаны з дзвюма ручкамі і вузкай шыяй, якімі карысталіся грэкі і рымляне.

Навукоўцы мяркуюць, што гандлёвае судна затанула 1800 гадоў таму, калі перавозіла груз з поўдня Пірэнейскага паўвострава (сучасная мацерыковая Гішпанія) у Рым.

Мяркуючы з маршруту карабля і часу катастрофы, навукоўцы падазраюць, што на ім былі аліўкавы алей, віно і соус з ферментаванай рыбы пад назвай гарум. Гэты соус часам называюць «рымскі кетчуп».