Беларускі будаўнік: Выкіньце з вушэй тыя глупствы, якія вам гавораць па БТ

Як можна ў 21-м стагоддзі плаціць заробак прадуктамі?

У Беларусі ўсё часцей становіцца вядома пра збанкрутаваныя прадпрыемствы, работнікаў, якія засталіся без заробкаў або пра тых, каму выдалі заробленае прадукцыяй. Нават будаўнікі, якія на фоне астатніх нядрэнна зараблялі, сёння атрымліваюць капейкі. Адзін з апошніх прыкладаў - гомельскія будаўнікі, якім загадалі зрэзаць выплаты «з мэтай аптымізацыі выдаткаў».

Сітуацыю, якая склалася ў будаўнічай сферы для сайта Charter97.org каментуе менскі рабочы-кранаўшчык, актывіст грамадзянскай кампаніі «Еўрапейская Беларусь» Васіль Гушча.

- У сярэдзіне 2000-ых будаўнікі лічыліся высокааплатнымі работнікамі. Як цяпер ідуць справы з заробкам у гэтай сферы?

- Па кантракце ў мяне цяпер заробак 700 рублёў. Але гэта таму, што працаваць даводзіцца вельмі шмат, як я кажу - «на пальму залезці» і сядзець там увесь дзень, нічым больш не займаючыся. Калі перапрацоўвацца, ёсць яшчэ нейкая магчымасць нешта зарабіць, але гэта далёка не тыя «па пяцьсот», якія столькі разоў абяцаў Лукашэнка.

І нават за $300-350 у месяц даводзіцца аддаваць працы увесь час, не пакідаючы сабе часу на сям'ю або нейкае развіццё. А $500 - гэта нерэальныя лічбы. У Беларусі ў простага працоўнага няма такога заробку.

Цяпер мы працуем разам з кітайцамі, будуем завод вытворчасці камбікорму, недалёка ад «Вялікага каменя» пад Менскам. Вось яны зарабляюць у нашай краіне добра, нам удалося пагаварыць з кітайскімі рабочымі. У кітайцаў на аб'екце стаіць кран і кранаўшчык атрымлівае блізу $3 тысяч! А мы, беларусы, атрымліваем у 10 разоў менш. Пры гэтым Лукашэнка аблытаў нашу краіну кітайскімі крэдытамі, якія з вялізнымі працэнтамі прыйдзецца аддаваць нашым дзецям і ўнукам. А кітайцы пры гэтым будуць займаць нашы працоўныя месцы.

- Ці часта беларускіх будаўнікоў банальна «кідаюць» на грошы?

- Такія выпадкі часцей за ўсё адбываюцца ў Расеі. У тым ліку і мяне там калісьці падманулі - на 1000 даляраў. Адпрацаваў - і не заплацілі, прыйшлося вяртацца ні з чым.

- Нядаўна Лукашэнка стаў біць трывогу праз масавы выезд будаўнікоў за мяжу. Дыктатар запатрабаваў падняць ім заробкі. Ці змянілася штосьці напраўду?

- Нічога не змянілася. І ўсё больш будаўнікоў глядзіць у бок Польшчы. Таму што рэальныя заробкі, якія мы тут атрымліваем, не дазваляюць утрымліваць сям'ю. Людзі хочуць жыць лепш, і як толькі з'яўляецца магчымасць з'ехаць у Польшчу - з'язджаюць.

- Будаўнікі, якія працуюць за мяжой, улады запісалі ў «дармаеды». Што вашы калегі думаюць на гэты конт?

- Мне даводзілася працаваць за мяжой пасля таго, як я трапіў пад дзяржаўную кампанію скарачэння працоўных месцаў. Гэта было няпроста - матацца па замежжах і спрабаваць зарабіць для сям'і. Але гэта было цяжка яшчэ і маральна - таму што дзяржава сама зрабіла мяне беспрацоўным.

І многія людзі кажуць пра гэта: як можна з беспрацоўных патрабаваць, каб яны яшчэ нешта плацілі дзяржаве? Атрымліваецца, што гэтая ўлада адмаўляецца ад сваіх грамадзян, якіх сама ж пазбавіла працы...

- Што наогул кажуць рабочыя пра Лукашэнку і яго палітыку? Як яны ацэньваюць вынікі яго 25-гадовага кіравання?

- Я думаю так: гэта чалавек, які за чвэрць стагоддзя не зрабiў абсалютна нічога для рабочага народа і сярэдняга класа. Ён не даў людзям магчымасці працаваць і зарабляць на сваёй зямлі. Не даў шанцаў тым, хто хацеў працаваць на сябе (напрыклад, на зямлі) і быць незалежным ад старшыняў калгасаў і іншых начальнікаў.

Савецкі кірунак, які ён абраў, прывёў Беларусь у тупік.

А людзі, якія не баяцца, кажуць: навошта нам патрэбны гэты Лукашэнка? Ён сваё ўжо «адпрацаваў». Мы прыйшлі ўжо да моманту, калі людзі стаміліся ўжо трываць і кажуць: я не магу больш так, пара нешта мяняць.

Як можна ў 21-м стагоддзі плаціць заробак прадуктамі? Як можна мірыцца з тым, што пажылы пенсіянер павінен дапамагаць грашыма сваім дзецям, таму што праца не дае магчымасці пракарміць сям'ю? Гэтая сітуацыя ненармальная.

- Калісьці беларускія працоўныя ладзілі на масавыя забастоўкі, перакрывалі праспект у Менску, збіралі шматтысячныя мітынгі на цэнтральных плошчах гарадоў. Скажыце, ці здольныя яны на такія ж пратэсты, калі гэтая ўлада іх канчаткова «дастане»?

- Я думаю, што выйсці беларускія працоўныя могуць - і яны яшчэ выйдуць і пакажуць сябе. Але трэба іх разварушыць. Трэба, каб нехта ім сказаў: паглядзіце, у 21-м стагоддзі даюць заробак каўбасой. Паглядзіце - гэта адбываецца побач з вамі.

Паглядзіце, як жывуць рабочыя на Захадзе, якія там законы. Выкіньце з вушэй тыя глупствы, якія вам паведамілі па БТ.

Трэба мець гонар - за сябе, за сваю сям'ю. Калі такі гонар, пачуццё ўласнай годнасці, прачнецца ў многіх - тады людзі выйдуць масава, як гэта ўжо было ў нашай нядаўняй гісторыі.

- Вы маеце намер удзельнічаць у выбарчай кампаніі гэтай восенню. Чаму вы прынялі такое рашэнне?

- Я вырашыў ісці па 107 выбарчай акрузе ў Менску ад грамадзянскай кампаніі «Еўрапейская Беларусь» і Беларускага Нацыянальнага Кангрэсу.

А што тычыцца матываў... Калі не я, то хто? Упэўнены, што гэтае пытанне цяпер задаюць сабе многія.

Выбарчая кампанія дае магчымасць пагаварыць з людзьмі, прачуць, чым жыве наш народ - ад пенсіянераў да маладых хлопцаў і дзяўчат. Як яны бачаць будучыню Беларусі і як хочуць жыць.

Распавесці ім, як можна жыць. Якая ўлада - ад Бога, а якая - наадварот. Якімі павінны быць законы, па якіх жывуць краіны, якія жадаюць быць цывілізаванымі і еўрапейскімі.

Чаму ў Беларусі замест закона пануе «тэлефоннае права» і як яно ламае лёсы і нават жыцці людзей.

Напрамак Беларусі трэба мяняць на больш светлы - на заходні, еўрапейскі. Не адзін чалавек павінен мяняць законы, як захоча, а мы, народ, павінны памяняць гэтага чалавека.