29 сакавiка 2024, Пятніца, 16:20
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Эканаміст: Рэальны сектар не дае падставы для аптымізму

Эканаміст: Рэальны сектар не дае падставы для аптымізму

Простыя беларусы наўрад ці дачакаюцца абяцаных уладай заробкаў.

Белстат апублікаваў першыя звесткі пра працу беларускай эканомікі ў студзені - ліпені 2019 года. Паводле падлікаў галоўнага статыстычнага ведамства краіны, аб'ём ВУП склаў 72,5 млрд руб., або 101,3% у адносінах да студзеня - ліпеня 2018-га, піша эканаміст Сяргей Чалы ў артыкуле на сайце «Беларусы і рынак».

Ствараецца ўражанне нейкага паскарэння, бо ў першыя пяць месяцаў гэтага года ВУП дадаў 1% у параўнанні з аналагічным перыядам мінулага. Аднак нагадаю, што прынцыпова важна аналізаваць не голыя лічбы, а кампаненты, дзякуючы якім сфармаваўся рост ВУП.

На самай справе склалася дзіўная сітуацыя: вялікая доля прыросту ВУП забяспечана ўнутраным попытам, прычым попытам, як правіла, у рамках раздробнага тавараабароту (і гэта відаць у дынаміцы). Гаворка ідзе пра даходы і выдаткі хатніх гаспадарак, якія падтрымліваюцца ў тым ліку з дапамогай раздробнага крэдытавання.

Асноўны рост даходаў назіраўся усё ж такі ў канцы мінулага і пачатку гэтага года. У II квартале 2019-га адмысловага ўздыму не было, што заўважна па даходах бюджэтнікаў, якія, нягледзячы на абяцанні ўраду, ніяк не атрымоўваецца давесці да пэўнага ўзроўню ў адносінах да сярэдняга заробку ў краіне. Аналагічная сітуацыя з даходамі пенсіянераў: планы, звязаныя з павышэннем пенсій, адсунутыя на наступны год. Нагадаю, тады пройдуць «прэзідэнцкія выбары».

Нягледзячы на фактычна пакінутыя на ранейшым узроўні даходы, выдаткі хатніх гаспадарак павялічваюцца. Магчыма, гэта вынік палітыкі банкаў у галіне раздробнага крэдытавання.

На мой погляд, пастаяннае павелічэнне аб'ёмаў спажывецкага крэдытавання, прыкметна абганяе рост даходаў хатніх гаспадарак, сведчыць аб тым, што насельніцтва ўсё яшчэ спадзяецца, што заробкі працягнуць павышацца, нават нягледзячы на запаволенне апошнім часам. Думаю, шараговыя беларусы могуць і не дачакацца чарговага вітка росту заробкаў. Прынамсі, сёння я не бачу пэўных крыніц для гэтага.

Пры попыце на спажывецкім рынку фінансавае, які расце, становішча прадпрыемстваў, якое, здавалася б, павінна паляпшацца на фоне эканамічнага росту, напраўду пагаршаецца. Рэальны сектар не дае падставы для аптымізму, пацвярджэннем чаго з'яўляюцца свежыя лічбы Белстата.

У першыя шэсць месяцаў гэтага года рэнтабельнасць рэалізаванай прадукцыі, тавараў (работ, паслуг) склала 8,7%, у аналагічным перыядзе 2018-га - 9,2%, у 2017-м - 10%, рэнтабельнасць продажаў - адпаведна 7,1, 7,4 і 8%.

Павялічваецца дэбіторская запазычанасць: два гады таму яна складала 31,7 млрд руб., у 2018-м - 36,7 млрд, на 1 ліпеня 2019-га - 41 млрд. Такую дынаміку дэманструе і пратэрмінаваная дэбіторская запазычанасць - адпаведна 7,6 млрд, за 8 млрд і 8,1 руб.

Крэдыторская запазычанасць павялічылася з 45,6 млрд руб. у 2017 годзе да 51 млрд руб. на 1 ліпеня 2019 года, у тым ліку пратэрмінаваная - адпаведна з 7,2 млрд да 7,85 млрд руб. Замежная крэдыторская запазычанасць на 1 ліпеня гэтага года склала прыблізна 10,5 млрд руб.

Калі прааналізаваць вынікі знешняга гандлю, то апынецца, што пры невялікім станоўчым сальда тавараў і паслуг (за год яно абвалілася на 28%, да +309,8 млн даляраў) сальда тавараў адмоўнае, а галоўнае, яно павялічваецца - 1257 млн даляраў год таму і - 1504 млн даляраў на 1 ліпеня 2019-га (рост на 19,6%). Трымацца ў плюсе дапамагаюць толькі паслугі (у статыстыку уключаны і экспарт нашых кампутарнікаў). За год іх аб'ём павялічыўся на 7,5% і дасягнуў 1814 млн даляраў. Вось і выходзіць гісторыя двух розных эканомік...

Адрыў спажывання хатніх гаспадарак ад крыніц іх даходаў, гэта значыць ад рэальнага сектара эканомікі, немінуча прыводзіць да нестабільнасці. Вярнуцца да балансу можна двума шляхамі. Першы - рост у рэальным сектары павінен дагнаць спажывецкі попыт. Пакуль казаць пра тое, што нашы прадпрыемствы адрэагуюць на які рост унутранага попыту, не даводзіцца: статыстыка напраўду паказвае, што попыту на прамежкавыя тавары няма. Увогуле, дзелавая актыўнасць не падвышаецца. Больш за тое, айчынны бізнэс не бачыць неабходнасці нарошчваць аб'ёмы выпуску ў разліку на гэты самы попыт.

Хутчэй за ўсё, цяпер мы сутыкнуліся з не занадта абгрунтаваным спажывецкім аптымізмам. Праз некаторы час ён будзе вымушаны вярнуцца на больш устойлівы ўзровень, як следства, паказчыкі раздробнага тавараабароту трохі пагоршацца. Гэта другі, больш рэалістычны варыянт вяртання да балансу, таму што тэндэнцыі ў рэальным сектары больш фундаментальныя, чым назіраныя цяпер дачыненні да выдаткаў хатніх гаспадарак.

Сукупнасць усіх звестак не паказвае на новы віток цыклічнага росту. З пункту гледжання прамысловай вытворчасці мы маем вельмі сціплы патэнцыял. Баюся, да 2,1-адсоткавага росту ВУП паводле вынікаў года, запланаванага кансерватыўным сцэнаром урада, мы недацягнем. На мой погляд, рост складзе ад 1,5 да 2%, прычым выніковая лічба будзе бліжэй да 1,5%, чым да 2%.

Напісаць каментар

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках