Навукоўцы знайшлі старажытныя дыяменты, якія пацвердзілі наяўнасць пад Зямлёй велізарнага «акіяна»

Рэзервуар скрыты ад вонкавага свету звыш 4 мільярдаў гадоў.

Старанны агляд алмазаў, знойдзеных на велізарнай глыбіні, пацвердзіў даўнія падазрэнні геолагаў: дзесьці на ўнутраным боку нашай планеты хаваецца велізарны рэзервуар першаснай магмы, схаваны ад вонкавага свету больш за 4 мільярды гадоў, піша popmech.ru.

Цяпер месцазнаходжанне, памер і склад магматычнага рэзервуара ўсё яшчэ абмяркоўваюцца. Аднак, дзякуючы дыяментам, геолагі цвёрда ўпэўненыя, што напалі на свет аднаго з самых старажытных навал магмы, якое, да таго ж, некалькі мільярдаў гадоў заставалася практычна некранутым.

«Дыяменты - гэта самы цвёрды з вядомых навуцы матэрыялаў прыроднага паходжання. Таму ён з'яўляецца свайго кшталту ідэальнай капсулай часу, дзякуючы якой мы можам зірнуць у мінулае Зямлі», тлумачыць геахімік Сьюзет Цімерман з Аўстралійскага нацыянальнага ўніверсітэта.

Каштоўныя камяні, выкінутыя на паверхню моцнымі вулканічнымі вывяржэннямі, адрозніваюцца ад субратаў, якія сфармаваліся на меншай глыбіні. Па факце, гэта адзін з нямногіх спосабаў вывучыць мантыю нашай планеты. Яна даслоўна заціснутая паміж зямной карай і распаленым ядром, неймаверна шырокая і нябачная для прыбораў, а таму даследаваць яе практычна немагчыма. Сёння мяркуецца, што мантыя валодае пераважна цвёрдай структурай, аднак дзесьці ў ёй можа быць ізаляваны «мінеральны суп», які не быў узняты вонкі падчас ранніх тэктанічных працэсаў, у выніку якіх і сфармавалася Зямля.

Сама ідэя выкарыстоўваць алмазы ў якасці «капсул часу» з'явілася яшчэ ў 1980-я гады. Даследнікі выявілі, што вулканічная лава мае незвычайна высокія суадносіны ізатопа гелію-3 да іншага ізатопа, гелію-4. Сярод усіх матэрыялаў на Зямлі такія суадносіны былі заўважаныя хіба што ў вельмі старых метэарытаў, якія даўным-даўно зваліліся на Зямлю. Гэта прымусіла навукоўцаў выказаць здагадку, што, магчыма, крыніцай гэтай лавы стала нейкая ізаляваная прастора ў глыбіні планеты, якая амаль не змянілася з моманту яе фармавання.

Нядаўнія даследаванні паказалі, што такая старажытная геліевая сігнатура пераносіцца на паверхню Зямлі толькі самымі гарачымі выкідамі. Аднак да гэтага дня наўпроставых довадаў існавання гэтага гіпатэтычнага басейна з магмай не было - і толькі нядаўняе даследаванне 24 глыбінных алмазаў пацвердзіла, што геолагі мелі рацыю. Чаму? Усё вельмі проста: усярэдзіне алмазаў засталіся малюсенькія ўключэнні газападобнага гелію - імаверна, з часоў сутыкнення Зямлі з Месяцам або іншым невядомым касмічным аб'ектам, пра што таксама існуе нямала гіпотэз. Такім чынам, ведаючы глыбіню ўтварэння алмазаў (гэта 410-660 км ніжэй за ўзровень мора), навукоўцы могуць паспрабаваць вызначыць і лакацыі падземных сховішчаў магмы. Якія таямніцы яны могуць хаваць? Час пакажа.