Як высадка на Месяц змяніла паўсядзённае жыццё чалавека

«Вялізны скачок для» адбіўся і на нашай штодзённасці.

"Гэта адзін маленькі крок для чалавека і вялізны скачок для чалавецтва".

Знакамітыя словы, сказаныя амерыканскім астранаўтам Нілам Армстрангам падчас першай высадкі на Месяц 50 гадоў таму, тычыліся, у тым ліку, і значных тэхналагічных дасягненняў, якія дазволілі чалавеку стаць на паверхню спадарожніка Зямлі 20 ліпеня 1969 года, піша ВВС.

Аднак дасягненні ў космасе знайшлі дарогу і ў наша паўсядзённае жыццё.

Праграма "Апалон", якая абышлася на 200 млрд даляраў у сённяшніх коштах, прынесла дасягненні і ў нечаканых абласцях нашай паўсядзённай дзейнасці – пра якія вы, магчыма, і не здагадваліся.

1. Наводзіць парадак стала лягчэй

Разнастайныя інструменты, якія працуюць на батарэйках, існавалі і да высадкі на Месяц, аднак праграма "Апалон" паўплывала на іх развіццё.

Амерыканская кампанія Black & Decker выпусціла першы дрыль на батарэйцы яшчэ ў 1961 годзе.

Але адмыслова для NASA яна распрацавала апарат для здабычы ўзораў месяцовага грунту.

Набыты ў працэсе распрацоўкі матора і батарэй досвед дазволіў Black & Decker пасля пачаць выпуск разнастайных бесправадных інструментаў – у тым ліку першага камерцыйнага бесправаднога пыласмока ў 1979 годзе.

За 30 гадоў кампанія прадала 150 мільёнаў пыласмокаў Dustbuster.

2. Нашы гадзіннікі сталі больш дакладнымі

Ведаць дакладны час было крытычна важна для высадкі на Месяц – поспех або крах місіі (і магчымая гібель астранаўтаў) вызначаліся дзелямі секунды.

Нядзіўна, што NASA спатрэбіліся больш дакладныя гадзіннікі. Яны былі ўсталяваныя ў Цэнтры кіравання палётамі і ўяўлялі значна больш дакладны механізм, чым кварцавыя гадзіннікі з дакладнасцю ходу адна хвіліна за год.

Цікава, што значна большую вядомасць атрымаў звычайны механічны гадзіннік, які ў палёце "Апалон-11" насілі на запясцях Ніл Армстранг і Баз Олдрын.

3. Мы п'ем больш чыстую ваду

Хлорка не раз'ядае скуру і не есць вочы? Дзякуй NASA!

Тэхналогія ачысткі вады на борце "Апалона" сёння выкарыстоўваецца для выдалення вірусаў, бактэрый і расліннасці з вады.

Гэта была першая сістэма ачысткі на іонах срэбра – у адрозненне ад шырока ўжывальнага хлору.

Сёння яна шырока выкарыстоўваецца для ачысткі вады ў басейнах і фантанах.

4. Наш абутак больш даўгавечны

Касмічныя тэхналогіі сёння ўжываюцца вытворцамі спартовага абутку

Да гэтага дня астранаўты карыстаюцца скафандрамі на аснове мадэлі 1965 года, распрацаванай для чальцоў экіпажа "Апалона-11".

Касмічныя распрацоўкі былі карыснымі і на Зямлі: больш гнуткі, устойлівы і амартызоўны спартовы абутак з'явіўся ў крамах і стаў вельмі папулярным.

5. Вогнетрывалыя матэрыялы цяпер выкарыстоўваюцца і на Зямлі

Вогнетрывалыя тканіны, распрацаваныя NASA, сёння шырока ўжываюцца на Зямлі

Падчас трэніроўкі ў 1967 годзе пажар знішчыў апарат "Апалон-1". Гібель трох астранаўтаў паставіла пад пагрозу ўсю праграму "Апалон".

Яна ж прымусіла NASA распрацаваць новыя вогнетрывалыя тканіны, якія сёння шырока ўжываюцца на Зямлі.

Дарэчы, сістэма астуджэння для астранаўтаў падчас запуску ў нашы дні выкарыстоўваецца для самых розных патрэбаў – уключаючы дапамогу людзям з рассеяным склерозам і нават для коней.

6. Мы карыстаемся кардыястымулятарамі

Імплантаваныя дэфібрылятары – прыборы для людзей з анамальным сардэчным рытмам – з'явіліся на свет дзякуючы прагрэсу, дасягнутаму NASA ў мініяцюрызацыі мікрасхемаў.

У адрозненне ад дэфібрылятара, ужыванага лекарамі, гэтыя мініяцюрныя прыборы змяшчаюцца пад скуру пацыентаў і адсочваюць іх сардэчны рытм, рэагуючы на анамаліі электрычнымі імпульсамі.

Іхнія першыя ўзоры з'явіліся ў 1980-я гады.

7. Наша ежа (часам) займае менш месца

У часы палётаў "Апалонаў" сухая ежа выглядала не надта прывабна

Для ажыццяўлення палёту на Месяц NASA давялося развязаць праблемы эканоміі месца і вагі.

Заадно трэба было падумаць і пра тое, як захоўваць ежу: у адрозненне ад параўнальна кароткіх палётаў у рамках праграмаў "Меркурый" і "Блізняты", месяцовыя місіі займалі да двух тыдняў.

У выніку быў распрацаваны працэс ліяфілізацыі – "мяккай сушкі", калі вада прыбіраецца з замарожанай свежай ежы пры невысокай тэмпературы. Для гатавання потым яе проста трэба развесці гарачай вадой.

Касмічная тэхналогія сёння часта сустракаецца ў заплечніках турыстаў і альпіністаў – і каштуе некалькі даляраў за пакет.

8. У нас ёсць выратавальная коўдра

Выратавальная коўдра, таксама вядомая як "касмічная коўдра", – гэта бліскучая прасціна з ізалявальнага матэрыялу. Першапачаткова яна ўжывалася для абароны модуляў "Апалона" ад сонечнага цяпла.

Пасадачны модуль выглядаў, як быццам яго загарнулі ў фольгу.

Сёння "касмічныя коўдры", зробленыя з пластыкавай плёнкі і алюмінію, выкарыстоўваюцца ў выратавальных і гуманітарных аперацыях, для абароны марафонцаў ад гіпатэрміі, у лякарнях і ў горным турызме.