Вертыкаль улады ў Расеі працятая мафіяй

Бандыты сярэдняга ўзроўню ўзаемадзейнічаюць з чыноўнікамі сярэдняга ўзроўню.

12 чэрвеня - У Дзень Расеі - у Маскве прайшоў марш супраць сфабрыкаваных сілавікамі спраў. Акцыя была накіраваная на падтрымку ахвяраў паліцэйскага самавольства – апазіцыйных журналістаў ці праваабаронцаў. Паліцыя ж жорстка затрымлівала многіх удзельнікаў маршу. Сярод патрапілых у аўтазакі – расейскі блогер і палітык Аляксей Навальны, журналісты выданняў «Медуза», «Дождь», «Эхо Москвы», Der Spiegel, а таксама работнікі лаяльных да расейскіх уладаў «Коммерсанта» і «Ленты.ру». Усяго затрымалі больш за 400 чалавек.

Акцыя прайшла пасля затрымання карэспандэнта «Медузы» Івана Галунова, якому паліцыянты падкінулі 5 грам какаіну і ставілі ў віну замах на збыт наркотыкаў. Але 11 чэрвеня справа Галунова было закрытая за недаказанасцю злачынства. На думку расейскага палітолага Дзмітрыя Арэшкіна, сітуацыя склалася так, бо вертыкаль улады ў Расеі працятая мафіяй, якая мае кантроль над сілавікамі. Але эпізод з Іванам пахіснуў сітуацыю, заявіў Арэшкін «Апострофу».

Тое, што адбылося з Іванам - гэта нейкая мафіёзная структура «сярэдняй рукі» даручыла справу сваім прыручаным «мянтам». Іван накапаў на іх занадта шмат небяспечнага матэрыялу. Сітуацыя завязаная на людзей з мэрыі. Для занятку пахавальным бізнэсам вялікага розуму не трэба (Іван Галуноў рыхтаваў матэрыял аб рынку рытуальных паслуг у Маскве – заўв.). Важна адціснуць канкурэнтаў, узяць усё пад манапольны кантроль. А побач з могілкамі людзі не пройдуць - яны кожны дзень кагосьці хаваюць. Ну і далей пачынаеш стрыгчы купоны. Гэта справа бандытаў сярэдняга ўзроўню, якія ўзаемадзейнічаюць з чыноўнікамі сярэдняга ўзроўню. І гэтых чыноўнікаў будзе выгадна здаць, каб прадэманстраваць барацьбу з карупцыяй.

- Тое, што адбылося з Іванам Галунавым, сведчыць, што ёсць вертыкаль, зацікаўленая ў знішчэнні крытыкаў. І ёсць метады, якімі гэтая вертыкаль дзейнічае. Даслоўна на днях у Чачэніі вызвалілі праваабаронцу Аюба Ціціева, якога таксама пасадзілі за падкінутыя яму наркотыкі.

Але, па-першае, сітуацыя з Іванам адбылася ў Маскве - гэта не Чачэнія, і тут ёсць рэсурсы для супраціву. Па-другое, сітуацыя адбылася як ніколі нахабна і адкрыта – чалавеку проста падкінулі наркотыкі, нават не паклапаціўшыся пра нейкую больш-менш праўдападобную легенду. І гэта таксама ўсіх абурыла. Па-трэцяе, Масква выявілася здольнай процідзейнічаць такім метадам, у адрозненне ад Чачэніі.

Медыкі, якія абследавалі Івана, зафіксавалі на ім удары, драпіны, хоць сілавікі давалі ясна зразумець, што гэтыя ўдары фіксаваць не трэба. Другое - экспэрты, якія даследавалі змывы з рук і адбіткі пальцаў, не знайшлі ні ў арганізме Івана, ні на ягоных руках слядоў наркотыкаў, а на пакеціках з наркотыкамі не знайшлі адбіткаў ягоных пальцаў. Гэта таксама выпадае з сістэмы вертыкальнага дзеяння, дзе табе скажуць, што трэба знайсці – і ты падпішаш пратакол.

Больш таго, у Маскве выявілася сістэма цэхавай журналісцкай салідарнасці. Многія выданні, не абавязкова дружалюбныя «Медузе», выступілі супраць. Па-першае, яны зразумелі, што сёння Іван, а заўтра будзе Пётр. А па-другое, гаспадары гэтых выданняў – алігархі - разумеюць, што пуцінскія сілавікі бяруць на сябе занадта шмат. І калі не супраціўляцца, то яны будуць ціснуць далей. І пачалася рэакцыя процідзеяння, прычым даволі арганізаваная: тры найбуйнейшыя газеты выйшлі з пратэстным загалоўкам - «Коммерсант», РБК і «Ведомости» - «Я/Мы Іван Галуноў». Мне здаецца відавочным, што тры буйныя выданні, не ўзгадніўшы сваю пазіцыю з уласнікамі, не рызыкнулі б. Гэта значыць, што тры алігархі былі ў курсе. Яны акуратна ўзважылі рызыкі - акуратна звязаліся з ключавымі персонамі ў Крамлі, якія далі ім дабро. І ўжо гэта азначае, што мафію сярэдняга ўзроўню, якая дазволіла сабе браць не па чыне, пакараюць.

Навізна, мабыць, у тым, што сістэма ўпершыню сустрэла больш-менш скаардынаваны супраціў. І наверсе з'явілася нейкае замяшанне, таму што з Масквой сварыцца не хочацца, але і дазволіць ёй паводзіць сябе занадта незалежна таксама не хочацца. Цяпер паліцэйская ўправа Паўднёва-Заходняй акругі знаходзіцца ў паніцы, бо іх пачалі масава правяраць свае ж начальнікі. Проста груба спрацавалі - прывыклі, што ім усё з рук сыходзіць, а не сышло. І Крэмль спрабуе развязаць гэтую сітуацыю.

Напэўна, прынясуць у ахвяру пару генералаў - і на гэтым усё. Хоць гэта цікава - калі падкінулі наркотыкі, значыць, яны аднекуль узяліся. Гэта можна тлумачыць нейкай правакацыйнай гульнёй з наркадылерамі. Тады павінны застацца дакументы, дзе і хто іх узяў, каб падкінуць. Калі дакументаў няма, значыць, яны былі ў кішэні паліцыянтаў. Значыць, у паліцыі ёсць няўлічаныя запасы наркотыкаў. І тыя, хто пачаў гэтую справу, зусім не рады, бо пайшоў такі шум па Маскве і па Расеі, што давядзецца кагосьці звальняць. Пасадзіць - не пасадзяць, каб не стварылася меркаванне, што ад улады можна дамагчыся чагосьці. Але спускаць на тармазах будуць. І гэта робіцца, вядома, з падачы Крамля - інакш алігархі сядзелі б як зайчыкі і не паварушыліся.

Івана адпусцілі, бо наверсе далі дабро. У Расеі праваабарончая сістэма на сваю ініцыятыву так проста нікога не адпусціць. Гэта значыць, разумны пачатак вертыкалі перамог. Вызначылі выпусціць і не ствараць на пустым месцы тусоўку. Цяпер важна, ці паступіць сігнал спускаць сітуацыю на тармазах, расследаваць, адкуль з'явіліся наркотыкі, хто гэта зрабіў. Але пастанова не сведчыць аб слабасці Крамля. Вядома, хацелася б думаць, што Крэмль аслабеў. Гэта сведчыць аб тым, што лакальная сутычка сілавікоў і рацыянальных мэнэджараў скончылася перамогай апошніх. Гэта значыць, што Уладзімір Пуцін наважыў, што сілавікі занадта ўзмацніліся і трэба падтрымаць іх ворагаў. Гэта значыць, сістэма стрымлівання і проціваг прадаўжае працаваць. «Мянтоў», якія настолькі набраліся нахабства, што шыюць справу без усялякіх падстаў, пакараюць, але нічога ад гэтага не зменіцца.