28 сакавiка 2024, Чацвер, 14:48
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Дык што СССР даў Беларусі?

119
Дык што СССР даў Беларусі?

Чаму трэба пазбаўляцца ад «савецкай спадчыны» ў свядомасці людзей.

Так, сябры, сёння будзе пост на цікавую і важную тэму - а што, уласна, даў Беларусі СССР? Час ад часу сустракаю ў каментарах ускрыкі аматараў саўка пра тое, як «заквітнела ў Савецкім Саюзе брацкая Беларусь», але калі звярнуцца да фактаў — то практычна ўсе гады саўка на Беларусь сыпаліся суцэльныя няшчасці, піша ў ЖЧ блогер Максім Міровіч.

Мяркуйце самі - у 1920-30-я гады ініцыятыўныя і пры гэтым жорсткія бальшавікі зладзілі тут палігон для рэпрэсій, знішчаючы ўсіх, хто не падыходзіў для светлай выявы сацыялістычнай будучыні, у 1940-я — на тэрыторыі Беларусі два тыраны зладзілі кровапралітную вайну, у 1950-60-я гады ў краіне (асабліва ў сельскай мясцовасці) была жахлівая галеча і дэфіцыт, калі каб набыць драпавае паліто — людзі начавалі ў чарзе на прыступках ГУМа. Ды і далей было не лепш - брэжнеўскі маразм, а затым яшчэ вялікая галеча і беднасць перабудовы.

Увогуле, у сённяшнім пасце — аповед аб тым, што менавіта СССР даў Беларусі.

Масавыя рэпрэсіі, знішчэнне інтэлігенцыі

Практычна адразу пасля стварэння БССР і далучэння яе да СССР, у Беларусі пачаліся масавыя рэпрэсіі супраць усіх іншадумцаў. 1920-я гады сталі перыядам адноснай свабоды - рэпрэсіі былі кропкавымі і тычыліся галоўным чынам былых царскіх чыноўнікаў і іншай такой публікі.

З пачаткам 1930-х гадоў сітуацыя значна змянілася — пад каток сталінскіх палітычных рэпрэсій трапіла практычна ўся беларуская інтэлігенцыя, якую арыштоўвалі паводле надуманых прычын, абвінавачвалі ва ўдзеле ў нейкіх там «гуртках нацыяналістаў» і затым расстрэльвалі ў Курапатах. З розных падлікаў, у гэтым урочышчы на ўсходніх ускраінах сучаснага Менска ляжыць ад 70 да 250 тысяч расстраляных беларускіх грамадзян.

Паводле расказаў маёй бабулі, якая ў 1930-я гады вучылася ў адной з менскіх школ -бацькі былі рэпрэсаваныя (сядзелі альбо былі расстраляныя) у практычна паловы вучняў. Маразм даходзіў да таго, што за фразу адной дзяўчынкі «Вось мы тут галадаем, а Сталін цяпер нябось белыя булачкі есць» — яе бацькі ледзь не патрапілі ў турму.

Тут яшчэ трэба ўлічыць тое, што рэпрэсавалі як правіла найлепшых і найбольш актыўных і неабыякавых — тых, хто мог і хацеў нешта рабіць для краіны. У 1930-я гады яны ўсе ляглі з прабітай галавой у Курапатах. Так што беларусам няма за што дзякаваць СССР, хутчэй наадварот.

Знішчэнне гістарычных каштоўнасцяў

Усе савецкія «пераўтварэнні» як правіла суправаджаліся знішчэннем гістарычных каштоўнасцяў - і Беларусь тут не стала выключэннем. Дастаткова хаця б паглядзець на мапу гістарычных славутасцяў краіны - у заходняй частцы Беларусі, якая да 1939 года была ў складзе Польшчы, захавалася ледзь не ўтрая больш за ўсё гістарычнага, тады як ва ўсходняй частцы краіны нібы Мамай прайшоў вайной.

Бальшавікі ўзрывалі касцёлы і цэрквы, руйнавалі замкі, знішчалі гістарычную гарадскую забудову, накшталт ратуш і дамоў рамеснікаў - усё гэта рабілася нібыта для «барацьбы са змрочнай царскай спадчынай» і для «адкрыцця дарогі ўсяму новаму і прагрэсіўнаму», але сапраўдная задача была іншай - знішчэнне гістарычнай памяці народа, які мог памятаць, што раней людзі жылі зусім інакш - з выбарнай і зменянай уладай, з выбарным самакіраваннем гарадоў, з рэлігійнай талерантнасцю і іншым. Часткай кампаніі па знішчэнні гістарычнай памяці стала і перайменаванне вуліц - гістарычныя назвы гарадскіх вуліц, якія існавалі часта з XV-XVI стагоддзяў, замяняліся на тыпавыя савецкія.

Толькі ў адным Менску падчас саўковых «пераўтварэнняў» былі знішчаныя найпрыгажэйшы касцёл Тамаша Аквінскага (XVII стагоддзе), халодная сінагога (XVI стагоддзе), каталіцкія могілкі на Залатой Горцы (XVIII стагоддзе), а таксама дзясяткі дамоў старадаўняй гарадской забудовы XVII-XIX стагоддзяў. Часта на месцы гістарычных пабудоў бальшавікі хутка будавалі нешта сваё - каб не было нават і гаворкі аб аднаўленні. Так, да прыкладу, у беларускім горадзе Глуску на месцы старажытнага замка XVII стагоддзя было зробленае футбольнае поле - хоць побач было мноства свабодных месцаў.

Чужая вайна

Другая Сусветная вайна, мноства баёў якой прайшло на тэрыторыі Беларусі і ў якой загінула мноства беларускіх грамадзян, была па большай частцы чужой вайной для беларусаў і Беларусі - на яе тэрыторыі і з удзелам яе грамадзян біліся дзве імперыі зла - гітлераўская Германія і Савецкі Саюз. Нацысты палілі ў Беларусі вёскі і зганялі людзей на прымусовыя працы ў Нямеччыне - а бальшавікі расстрэльвалі беларусаў у Курапатах, ладзілі галадаморы і гналі людзей у канцлагеры Варкуты і Калымы. Пасля перамогі беларусы не сталі жыць лепш - «здабыўшы перамогу, мы не здабылі свабоды» - напісаў беларускі класік Васіль Быкаў, які сам быў ветэранам-артылерыстам.

Асабіста я ўпэўнены, што калі б бальшавікі не захапілі ўладу ў Петраградзе ў 1917 годзе, то ніякай Другой сусветнай вайны проста не было б - у Еўропе не існавала б фактару дэстабілізацыі ў выглядзе Савецкай Расеі/СССР, і ніякі Гітлер папросту не з'явіўся б. Перахварэўшы жахамі Першай сусветнай вайны, Еўропа развівалася б у мірным ключы, і не было б ніякай новай страшнай вайны. Як следства - мноства беларусаў не загінула б, а, значыць, Беларусі і тут няма за што дзякаваць СССР. Без саўка было б толькі лепш.

Выхаванне прыстасаванцаў

Мабыць, самым страшным мінусам саўковай сістэмы, у якой Беларусь пражыла некалькі дзясяцігоддзяў - з'яўляецца выхаванне цэлых пакаленняў прыстасаванцаў - гэтаму спрыялі войны і савецкія рэпрэсіі XX стагоддзя, падчас якіх выжывалі найбольш ціхія — хто аддаваў перавагу сядзець і не высоўвацца.

Уласна, гэта тычыцца не толькі Беларусі, але і ўсякай іншай саўковай краіны - той самы «савецкі народ», стварэнне якога бальшавікі дэкларавалі адной са сваіх мэтаў - фактычна павінен быў быць народам-прыстасаванцам, які безумоўна І пакорліва прымае ўсе пастановы ўладаў (няхай гэта будзе будаўніцтва храма замест сквера або вываз сваякоў у канцлагер), паўтараючы толькі «так і трэба, так і павінна быць, вакол ворагі але мы мацнеем!».

Увогуле Савецкаму Саюзу можна сказаць «дзякуй» у двукоссях за тую адмоўную селекцыю, якую ён правёў у маёй краіне.

Дэфіцыт і галеча

Акрамя ўсіх іншых рэчаў, апісаных у папярэдніх раздзелах, акрамя вайны, рэпрэсій і адмоўнай селекцыі – савок прынёс у Беларусь саўковы дэфіцыт і галечу. Фанаты саўка ўскрыкваюць, «А затое ў СССР не было алігархаў!» - забываючы пры гэтым дадаць, што на валацужнай памыйніцы алігархаў таксама няма, і ўсе роўныя ў сваёй беспрасветнай беднасці.

Фактычна, у саўку не было ніводнага дзясяцігоддзя, у якім беларусы жылі б больш менш годна - дваццатыя і трыццатыя гады былі гадамі жахлівай галечы, саракавыя і пяцідзесятыя - гадамі галечы пасляваеннай, шасцідзесятыя і сямідзесятыя - гадамі галечы брэжнеўскай. А ў васьмідзесятыя пачалася галеча перабудоўная.

Такія справы.

Яшчэ можна ўспомніць Чарнобыль - падчас якога Беларусь пацярпела больш за ўсіх, і Афганістан - куды незразумела, у імя чаго адпраўлялі паміраць беларускіх хлопцаў. Вось і атрымліваецца - што ад СССР маёй роднай Беларусі былі толькі адны няшчасці, і вельмі добра, што саўка больш няма.

Напісаць каментар 119

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках