28 сакавiка 2024, Чацвер, 16:32
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Туркменістан забраў за пазыкі беларускую тэхніку

41
Туркменістан забраў за пазыкі беларускую тэхніку
Фота: bmci.by

Што ў спрэчцы бакоў - праўда, вызначыць арбітражны суд у Стакгольме.

Арбітражны інстытут пры Гандлёвай палаце Стакгольма разгледзіць прэтэнзіі Туркменістана да Беларусі ў сувязі з «неналежным выкананнем» кантракту на будаўніцтва Гарлыкскага калійнага комплексу. Беларускаму боку таксама выстаўленая матэрыяльная шкода. Незалежныя крыніцы тым часам сцвярджаюць, што вінаватыя геолагі, піша ng.ru.

Інфармацыя пра тое, што з прэтэнзіямі Туркменістана да Беларусі будзе разбірацца арбітражны інстытут пры Гандлёвай палаце Стакгольма, з'явілася на туркменскіх інтэрнэт-рэсурсах. Беларускі бок пакуль сітуацыю не каментуе.

З туркменскага боку ў спрэчцы выступае канцэрн «Туркменхімія», з беларускага – «Белгархімпрам». «Туркменхімія» сцвярджае, што беларускі бок не выканаў сваіх абавязацельстваў што да кантракта, і прыводзіць доўгі спіс недаробак. Зрэшты, не скончаныя горна-капітальныя работы, уладкаванне аб'ектаў каляствольнага двара, а таксама будаўнічыя і электратэхнічныя працы, не наладжаная праца скіпавага пад'ёмнага механізму на праектных паказчыках.

Акрамя таго, не скончаныя працы ў вентыляцыі і аспірацыі, мантажы і наладцы аўтаматызаванай сістэмы кіравання тэхналагічным працэсам, наладцы ў аддзяленнях грануляцыі і захоўвання гатовай прадукцыі. Туркменскі бок таксама сцвярджае, што беларусы не паставілі ўсё неабходнае абсталяванне, а да ўжо пастаўленага няма абяцаных запасных частак. «Становішча спраў, якое склалася, значна падрывае ў туркменскага боку давер да падрадчыка як да сумленнага і надзейнага партнёра з сусветным досведам у калійнай вытворчасці, які адказвае за якасць і магутнасці пры эксплуатацыі пабудаванага ім камбіната», – адзначаюць у Ашхабадзе.

Паводле інфармацыі «Туркменхіміі», менавіта парушэнне беларускім бокам сваіх кантрактных абавязацельстваў прывяло да таго, што комплекс выявіўся не гатовым да прамысловай здабычы руды і вытворчасці калійных угнаенняў у планаваных аб'ёмах. Вынікам гэтага стаў «зрыў дзяржаўнага вытворчага плана ў выпуску калійных угнаенняў», што «прычыніла значную матэрыяльную і фінансавую шкоду туркменскаму боку». «Няскончанасць работ не толькі рэальна пагражае бяспецы вытворчасці, але і нясе ў сабе тэхнагенную катастрофу, якая можа пацягнуць за сабой ахвяры сярод насельніцтва і прычыніць сур'ёзную экалагічны шкоду», – адзначаецца ў прэтэнзіях. Усе гэтыя страты туркменскі бок ацаніў і выставіў беларусам рахунак.

Беларускі бок пакуль ад каментароў адмаўляецца. Нагадаем, што пачатак гэтага праекта падаваўся як вялікая перамога беларускіх будаўнікоў і прызнанне іх майстэрства і прафесіяналізму. «Туркменістан на рынку вытворчасці і рэалізацыі калійных угнаенняў для Беларусі заўсёды будзе партнёрам, мы заўсёды зможам знайсці ўзаемныя інтарэсы» – заяўляў у красавіку 2017 года віцэ-прэм'ер Анатоль Калінін. З ягоных слоў, беларускія будаўнікі «ўвасобілі самыя сучасныя тэхналогіі пры ўзвядзенні Гарлыкскага горна-абагачальнага камбіната». «Кіраўніцтва Туркменістана ўжо прапанавала Беларусі ўзяць удзел у будаўніцтве другога і трэцяга прадпрыемстваў у здабычы і вытворчасці калійных угнаенняў», – заяўляў ён.

Беларускі бок ганарыўся тым, што падрыхтаваў для Гарлыкскага камбіната 176 спецыялістаў з вышэйшай адукацыяй, 46 – з сярэдняй спецыяльнай і 82 вузкапрофільных рабочых. Больш за 60 чалавек прайшлі практыку ў «Беларуськаліі». Планавалася, што да 2020 года вышэйшую адукацыю з наступным размеркаваннем на туркменскі камбінат атрымаюць яшчэ 39 чалавек, сярэднюю спецыяльную - 73. У канцы сакавіка 2017 года Аляксандр Лукашэнка і прэзідэнт Туркменістана Гурбангулы Бердымухамедаў урачыста перарэзалі стужку і націснулі сімвалічную кнопку запуску камбіната.

Некалькі пазней спачатку неафіцыйна, потым і на афіцыйным узроўні з'явілася трывожная інфармацыя аб нейкіх праблемах паміж партнёрамі. «Мне дакладваюць, што дагэтуль не атрыманыя грошы за будаўніцтва Гарлыкскага горна-абагачальнага камбіната», – абураўся Лукашэнка ў лістападзе мінулага года. Тады называлася сума запазычанасці блізу 150 млн даляраў. У пачатку гэтага года з'явілася інфармацыя, што туркменскі бок утрымлівае беларускую тэхніку ў якасці закладу. Гаворка ішла аб самазвалах, бульдозерах і аўтакранах. Усяго арыштаваная тэхніка ацэньвалася на суму 7 млн даляраў.

Нагадаем, што кантракт на будаўніцтва Гарлыкскага камбіната коштам 1 млрд даляраў ААТ «Белгархімпрам» і дзяржаўны канцэрн «Туркменхімія» падпісалі ў 2010 годзе. Будаўніцтва вялі 14 беларускія і 22 туркменскія падрадныя арганізацыі. На пляцоўцы працавалі 2,3 тысячы чалавек, комплекс камбіната складаецца з 125 аб'ектаў. Чакалася што цягам трох гадоў камбінат выйдзе на праектную магутнасць 1,4 млн т калійнай прадукцыі на год. У першы год магутнасць вытворчасці павінна была скласці 350 тысяч т, аднак гэты план не быў выкананы нават на 5%. У снежні 2018 года паведамлялася, што фактычная магутнасць новай вытворчасці калійных угнаенняў у Туркменістане склала 32 тысячы т, або блізу 2,3% ад праектнай магутнасці.

Тым часам неафіцыйныя крыніцы сцвярджаюць, што прычына канфлікту не толькі і не столькі ў нейкіх недапрацоўках беларускіх будаўнікоў, колькі ў праліках даследаванняў запасаў калійных угнаенняў. Чаканні выявіліся завышанымі, і планы не выконваюцца менавіта на гэтую прычыну, разважаюць асобныя аналітыкі. Што ў гэтай спрэчцы бакоў - праўда, вызначыць арбітражны суд у Стакгольме.

Напісаць каментар 41

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках