29 сакавiка 2024, Пятніца, 14:21
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Даляр перамог у барацьбе з Нацбанкам Беларусі

8
Даляр перамог у барацьбе з Нацбанкам Беларусі

Дэдалярызацыя не адбылася.

Намаганні Нацыянальнага банка РБ у дэдалярызацыі беларускай эканомікі, падобна, прывялі да адваротнага эфекту: крэдытная запазычанасць беларускіх прадпрыемстваў у замежнай валюце за кастрычнік вырасла на 308 млн даляраў, а з пачатку года – на 485 млн даляраў, піша эканаміст Уладзімер Тарасаў на сайце «Белрынок».

Паводле звестак Нацбанка, на 1 лістапада крэдытная запазычанасць беларускіх прадпрыемстваў дасягнула 10,37 млрд даляраў. У кастрычніку яе павялічылі як дзяржаўныя, так і прыватныя прадпрыемствы і нябанкаўскія фінансавыя арганізацыі.

Валютныя крэдыты прывабнейшыя за рублёвыя

Рэзка выраслі ў кастрычніку і валютныя пасівы камерцыйных банкаў: на 137,5 млн даляраў у параўнанні з вераснем (да 18,69 млрд даляраў). Асноўны прырост забяспечылі рэзідэнты, валютныя сродкі якіх у камерцыйных банках падняліся за месяц на 220,8 млн даляраў – да 13,68 млрд даляраў. У выніку сродкі рэзідэнтаў на 1 лістапада гэтага года апынуліся вышэйшымі, чым год таму, хоць і на даволі сімвалічную суму: 8 млн даляраў. Але ўпершыню такое перавышэнне ў гэтым годзе было зарэгістраванае паводле вынікаў чэрвеня, гэта значыць можна казаць пра тэндэнцыі.

Павялічыўся ў кастрычніку і аб'ём сродкаў, прывабленых беларускімі банкамі ад нерэзідэнтаў: на 53,1 млн даляраў (у параўнанні з вераснем) – да 4,74 млрд даляраў.

Мяркуючы з прыведзеных звестак, у Беларусі сфармавалася тэндэнцыя росту як валютных актываў, так і валютных пасіваў камерцыйных банкаў. Не выключана, што гэта прамы вынік дзеянняў Нацбанка, накіраваных на дэдалярызацыю беларускай эканомікі. Для павелічэння прывабнасці беларускіх рублёў ён падтрымлівае стаўкі ў рублёвых дэпазітах на ўзроўні, што нашмат перавышае адсоткі ў валютных дэпазітах. Але гэта прыводзіць да зніжэння ставак і ў валютных крэдытах, што павялічвае іх прывабнасць.

Да таго ж курс беларускага рубля ў гэтым годзе да нядаўняга часу рос, што зноў жа з'яўляецца палітыкай Нацбанка і спрыяе прывабнасці крэдытаў у замежнай валюце.

Што тычыцца крэдытаў у беларускіх рублях, то запазычанасць юрыдычных асобаў у іх расце павольней, чым у валютных. А асноўную частку прыросту крэдытнай запазычанасці эканомікі ў рублях забяспечвае насельніцтва. Але не таму, што яму так падабаюцца рублі, а таму што выдаваць фізічным асобам валютныя крэдыты банкам забаронена.

Запазычанасць дзяржаўных прадпрыемстваў у рублях павялічылася за кастрычнік усяго на 26,8 млн рублёў у параўнанні з вераснем і дасягнула 5,43 млрд рублёў, а прыватных – на 8,6 млн рублёў – да 6,06 млрд рублёў. Для параўнання: запазычанасць насельніцтва ў крэдытах на фінансаванне нерухомасці вырасла на 151,5 млн рублёў (да 8,2 млрд рублёў), а запазычанасць насельніцтва ў спажывецкіх крэдытах павялічылася на 105 млн рублёў у параўнанні (да 5,36 млрд рублёў).

Якасць крэдытнага партфеля банкаў пры гэтым практычна не пагаршаецца. Так, дзель неабслугоўваных крэдытаў у крэдытах, схільных да крэдытнай рызыкі, на 1 лістапада гэтага года склала 5%, амаль як і год таму, калі гэты параметр быў роўны 4,9%.

Зрэшты, гэта не азначае, што сітуацыя з крэдытамі добрая, проста банкі ўвесь час ажыццяўляюць рэструктурызацыю практычна безнадзейных пазык шэрагу дзяржаўных прадпрыемстваў. Як паведаміў міністр фінансаў РБ Максім Ермаловіч 29 лістапада, у цяперашні час заканчваецца перыяд рэструктурызацыі пазык дзяржаўных прадпрыемстваў, якая была ажыццёўленая ў 2015–2016 гадах. Яе плануецца падоўжыць.

Насельніцтва яшчэ не закрэдытаванае

Жыхары Беларусі, напэўна, таксама, як і прадпрыемствы, актыўна бралі б крэдыты ў валюце, але ў Беларусі гэта забаронена, таму фізічныя асобы ажыццяўляюць запазычанні ў беларускіх рублях. Калі ў мінулыя гады спажывецкае крэдытаванне часта апярэджвала ў тэмпах росту крэдытаванне на фінансаванне нерухомасці, то цяпер, падобна, сітуацыя стала процілеглай.

Прычынай гэтага з'яўляюцца захады дзяржавы ў фінансаванні льготнага будаўніцтва жылля для шматдзетных сем'яў. Каб павялічыць попыт на такія крэдыты, нават прынятая пастанова дазволіць з 2020 года выкарыстоўваць мацярынскі капітал на ўнясенне першага ўнёску ў крэдытах.

У выніку адносіны крэдытаў і пазык на фінансаванне нерухомасці да агульнай сумы крэдытаў, выдадзеных камерцыйнымі банкамі, за першую палову гэтага года павялічыліся на 0,8 адсоткавага пункта і дасягнулі 15,4%. Яшчэ тры гады таму такі параметр складаў 12,5%.

Дзель выдаткаў фізічных асобаў на абслугоўванне крэдытаў у іх прыбытках застаецца на параўнальна невысокім узроўні, хоць і хутка павялічваецца. Паводле звестак на 1 ліпеня гэтага года яна дасягнула 10,8%, хоць яшчэ на пачатак года складала 9,8%.

Гэта даволі значная велічыня, але як гэта ні дзіўна, пратэрмінаваная запазычанасць у крэдытах фізічным асобам знаходзіцца на дзіўна нізкім узроўні. Паводле звестак Нацбанка, на 1 лістапада гэтага года пратэрмінаваная запазычанасць насельніцтва ў крэдытах на фінансаванне нерухомасці склала ўсяго 0,3 млн рублёў, а ў спажывецкіх крэдытах – 34,9 млн рублёў. Год таму гэтыя параметры былі большыя: 13,5 і 35,6 млн рублёў адпаведна.

Зрэшты, пратэрмінаваная запазычанасць і юрыдычных асобаў у гэтым годзе знаходзіцца на вельмі нізкім узроўні. Так, у дзяржаўных прадпрыемстваў на 1 лістапада яна склала ўсяго 96,8 млн рублёў, а ў прадпрыемстваў прыватнага сектара эканомікі – 96,6 млн рублёў. Але, як ужо згадвалася вышэй, гэта паказвае не на добры фінансавы стан прадпрыемстваў, а на своечасовыя захады ўрада і банкаў у рэструктурызацыі дрэнных пазык.

У цэлым узровень крэдытнай запазычанасці насельніцтва РБ застаецца на параўнальна нізкім узроўні паводле сусветных стандартаў. На 1 ліпеня гэтага года адносіны гэтай пазыкі да ВУП склалі 9,5%.

Так што, мяркуючы з прыведзеных звестак, да закрэдытаванасці насельніцтва ў Беларусі яшчэ далёка. Зрэшты, фізічныя асобы маюць запазычанасць і ў лізінгу. Партфель лізінгу для фізічных асобаў на 1 кастрычніка гэтага года паводле звестак Нацбанка склаў 680,9 млн рублёў, супраць 617,2 млн рублёў на 1 ліпеня. За год запазычанасць вырасла амаль у паўтара раза, але сітуацыі гэта прынцыпова не мяняе, лізінгавы партфель застаецца нашмат меншы за крэдытны. Так што прастора для пашырэння крэдытавання насельніцтва яшчэ ёсць.

Напісаць каментар 8

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках