29 сакавiка 2024, Пятніца, 8:45
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

«Медыкі - людзі разумныя»: лекар паставіла Лукашэнку на месца

88
«Медыкі - людзі разумныя»: лекар паставіла Лукашэнку на месца

Гаворачы пра медыцыну, беларускі дыктатар кожны раз трапляе ў скандал.

Так атрымалася і ў пятніцу, 13 снежня, калі Лукашэнка выступаў перад (студэнтамі і выкладчыкамі медыцынскага ўніверсітэта ў Менску).

Пра вострыя праблемы беларускай медыцыны, якія не ўдалося схаваць дыктатару, сайт Charter97.org пагаварыў з прафесійнай лекаркай, актывісткай грамадзянскай кампаніі «Еўрапейская Беларусь» Аленай Церашковай.

- З чаго б гэта Лукашэнка наважыў звярнуцца да студэнтаў-медыкаў: прыйшлося прызнаць кадравы крызіс у ахове здароўя або гады і здароўе даюць ведаць сваё і лекар становіцца суразмоўцам №1 у жыцці?

- Лукашэнка не першым разам наведвае Беларускі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт, хоць папярэдні раз, сапраўды, быў досыць даўно.

Я думаю, што тут склалася некалькі фактараў.

Па-першае, многія студэнты-медыкі загадзя плануюць сабе кар'еру за мяжой. Маючы неблагую адукацыю (а многія еўрапейскія краіны лічаць, што беларуская медыцынская адукацыя знаходзіцца на досыць высокім узроўні), яны могуць разлічваць там на добрую працу. Прычым гэта меркаванне лекараў-практыкаў, якія ўжо з'ехалі за мяжу, што заканчваць можна наш інстытут, а ўжо потым ехаць туды працаваць. Такім чынам, моладзь разглядае атрыманне адукацыі як прыступку для пераезду за мяжу. А калі будуць створаны ўмовы для прызнання дыплома, як абяцае Польшча, то ўладкавацца можна будзе яшчэ прасцей. Будучыя лекары - даволі актыўная частка насельніцтва і ёсць рызыка, што менавіта студэнты-медыкі і складуць значную хвалю эміграцыі.

Але тут ёсць і іншая праблема. Дзяржаўная моладзевая палітыка ў Беларусі апынулася правальнай, таму што БРСМ успрымаецца народам толькі як фікцыя або як нейкі прымусовы акт. Усе гэтыя «піянерскія арганізацыі», якія штучна спрабуюць стварыць у школах, не знаходзяць падтрымкі нават сярод педагагічнага калектыву і настаўнікі не адзін раз казалі, што "я не магу заклікаць вучняў уступаць у арганізацыю, мэты якой не зразумелыя нават мне». Такім чынам Лукашэнка спрабуе асабіста «закрыць амбразуру», якая паўстала ў моладзевай палітыцы праз дзяржаўную хлусню, прымус і іншыя палітычныя асаблівасці нашых уладаў. Ён гэта робіць так жа смешна і нязграбна, як ён робіць усё астатняе, спрабуючы індывідуальна вырашыць праблему. «Я прыеду, усё вырашу і ўсё будзе», - прывык думаць Лукашэнка. Але напраўду, і раней гэтая схема працавала слабавата, а цяпер, я думаю, наогул не спрацуе. Мы ўсё часцей бачым моладзь на вулічных акцыях, менавіта таму што моладзь хоча зразумелай альтэрнатывы і хоча зменаў у дзяржаве.

Калі я заканчвала медыцынскі інстытут, гэта якраз быў час, калі Лукашэнка толькі-толькі выбралі «прэзідэнтам». І з таго часу вырасла ўжо пакаленне студэнтаў, якое не бачыла іншай улады ў Беларусі, і гэта людзі, якія разумеюць, што так быць не павінна. Студэнты-медыкі - людзі разумныя, паступіць у медыцынскі не проста і вучыцца там складана, і яны ведаюць не толькі свае дысцыпліны, яны разумеюць, як працуе дзяржава.

Гэтая ўлада не можа задавальняць аніводнага чалавека з інтэлектам. І дзеянні гэтай персоны наўрад ці прынясуць нейкі плён і дасягнуць тых мэтаў, якія Лукашэнка, магчыма, для сябе ставіў.

- Кажучы пра адток медыкаў за мяжу, Лукашэнка заявіў, што ён «распесціў народ», а трэба зрабіць, як на Захадзе, дзе лекар агульнай практыкі нібыта «працуе круглыя дні і белага святла не бачыць». Ці праўда гэта? Ці напраўду жыццё еўрапейскага лекара такое цяжкае ў параўнанні з беларускім?

- Еўрапейскія медыкі, напрыклад у Італіі, наогул не ведаюць, што такое адпрацоўка рабочага часу. Дакладней, ёсць некаторая нормы гадзін, якія лекар павінен правесці ў клініцы, і яны фіксуюцца на яго электроннай картцы. Але ў колькі ён прыйшоў на працу ў пэўны дзень і ў колькі сышоў з працы ў канкрэтны дзень абсалютна нікога не цікавіць: калі хворыя папраўляюцца і паслугі аказваюцца якасныя, ён можа сам распараджацца сваім працоўным часам. Напрыклад, пачынаючы працу ў аперацыйнай а 7 раніцы, італьянскія медыкі сыходзяць з працы а 12.

Цяпер давайце паглядзім на нашых лекараў, якія прыходзяць а 8 на працу ў стацыянар, а 16-й выходзяць з аперацыйнай, а 18-й сыходзяць з працы і ідуць на другую работу. Адчуваеце розніцу? Розніца толькі ў працягласці працы будзе некалькі гадзін у дзень, не кажучы ўжо пра матэрыяльнае ўзнагароджанне за гэтую працу. Таму словы Лукашэнкі - гэта чарговыя з ніадкуль узятыя пазіцыі, якімі славіцца наша прапаганда.

Што тычыцца лекараў агульнай практыкі, то кожная рэформа адукацыі, няхай гэта будзе адукацыю агульная або медыцынская, прыводзіць да таго, што спецыялісты выпускаюцца ўсё меней кваліфікаваныя. Чаму ў нас так атрымліваецца, што збіраем кавамолку, а ў выніку выходзіць кулямёт, я не ведаю. Але падазраю, што справа ў тым жа самым ручным кіраванні.

Спецыялісты агульнай практыкі – гэта тэарэтычна вельмі добра. Бліскучай была ідэя наблізіць лекараў да насельніцтва і зрабіць прыём непасрэдна ў шматпавярхоўках: вылучыць памяшканні, дзе мог бы некаторую частку дня прымаць лекар для некалькіх суседніх дамоў, каб не было праблем з прыездам у паліклініку, каб ён сам мог наведаць свой участак непасрэдна.

Але дзяржава, як заўсёды, будзе яго кантраляваць і пасадзіць на кожнага лекара па пяць кантралёраў. Імкненне ўлады ўсё кантраляваць будзе тармазіць любыя прагрэсіўныя распачынанні. Улада нам, лекарам, не давярае. А не давярае яна нам таму, што яна нас падманвае і чакае ад нас таго ж самага.

- Дыктатар закрануў і так званы пытанне «кланавасці», абвінаваціўшы лекараў у стварэнні сямейных «прафесійных дынастый». Што б вы адказалі яму, як лекар?

- Я так скажу: гэта тэма не новая, з кланавымі змагаліся яшчэ за савецкім часам. Нельга было мець сваякоў пад сваім кіраўніцтвам. І дзесьці гэта сапраўды апраўдана - напрыклад, калі гэта ваенізаваная структура, дзе ўсе павінны з роўнай эфектыўнасцю і аддачай выконваць загады ў аператыўным становішчы. А месцамі гэта зусім неапраўдана. Адной рукой Савецкі Саюз змагаўся з гэтым, а другой рукой падкрэсліваў, што ёсць, напрыклад, дынастыі рабочых, якія на адным заводзе працуюць з пакалення ў пакаленне - і гэта лічылася станоўчым. Таму ўсе выказванні Лукашэнкі пра кланы гэткія ж бессэнсоўныя, як "барацьба" з кланамі ў СССР.

Скажу так: калі ў медыцыну прыходзіць чалавек, у якога бацькі лекары, ён прыходзіць на парадак больш матываваным. Ён вучыцца на парадак больш мэтанакіравана, таму што бацькі могуць падказаць яму элементарнае: што з таго, што ён вывучае, яму абавязкова спатрэбіцца, пра што ён будзе шкадаваць, калі не засвоіць, і нават параіць кніжкі, па якіх яны ў свой час збіралі інфармацыю, якой не хапала, параіць да каго з выкладчыкаў лепш падысці, калі цябе цікавіць тое ці іншае. Якасць прафесійнай адукацыі ў дзяцей з медыцынскіх сем'яў на парадак вышэйшая.

Я, напрыклад, не з'яўляюся прадстаўніком медыцынскай дынастыі, але я гляджу на тых сяброў, у якіх бацькі - ці выкладчыкі ў медыцынскім універсітэце або лекары-практыкі, я бачу розніцу паміж намі. Мне часам не хапае таго, што яны ўзялі ў дзяцінстве, проста таму што ў сям'і заўсёды абмяркоўваецца праца, абмяркоўваюцца падыходы і нават стаўленне да пацыентаў. У прадстаўнікоў дынастыі яно першапачаткова іншае і не трэба праз асабістыя сінякі і гузы разумець, як напраўду ставіцца да людзей. Яны гэта ўбіраюць адразу ў сям'і. Таму я не проста за медыцынскую дынастыю і кланы, я катэгарычна за любыя дынастыі і кланы, калі гэта тычыцца менавіта прафесіяналізму, а не проста ў спадчыну сумнеўным чынам атрыманых пасад і грошай. Я супраць дынастый прэзідэнтаў і міністраў, а дынастыі медыкаў і настаўнікаў няхай будуць.

Напісаць каментар 88

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках